Neidio i'r cynnwys Neidio i'r ddewislen Skip to site map
Mae’r wefan hon yn defnyddio cwcis i hwyluso’ch defnydd. Drwy ddefnyddio’r wefan hon rydych chi’n cytuno i dderbyn cwcis dan ein Polisi Cwcis.
Lleoliadau +
Amgueddfa Cymru
English
Casgliadau ac Ymchwil
Adrannau Casgliadau Arlein Canolfan Casgliadau Cenedlaethol

Teulu
Amgueddfa
Cymru

Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd

Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru

Amgueddfa Genedlaethol y Glannau

Big Pit Amgueddfa Lofaol Cymru

Amgueddfa Lechi Cymru

Amgueddfa Wlân Cymru

Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru

  • Casgliadau ac Ymchwil
  • Adrannau
  • Casgliadau Arlein
  • Canolfan Casgliadau Cenedlaethol
  • Erthyglau
  • Cymru Hynafol
  • Celf
  • Celf ar y Cyd
  • Hanes
  • Hanes Naturiol
  • Yr Amgueddfa ar Waith
  • Iechyd, Lles ac Amgueddfa Cymru

Casgliadau Arlein

Amgueddfa Cymru

Chwilio Uwch

Chwilio Uwch

Image filter options
Nôl i Ganlyniadau Eitem Blaenorol Eitem Nesaf

Esgair Moel Woollen Factory

Dyma adeilad nodweddiadol o lawer o ffatrïoedd bychain a oedd i'w gweld ledled Cymru lle byddai ffermwyr yn dod â'u gwlân i gael ei droi'n frethyn at eu defnydd nhw'u hunain. Codwyd y felin ym 1760 a'i hymestyn i wneud lle ar gyfer peiriannau newydd yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Roedd yn dal i weithio tan 1947 ac fe'i symudwyd i'r Amgueddfa ym 1949.

Caiff holl brosesau cynhyrchu brethyn eu cynnal o dan yr un to, o liwio'r cnu i orffen y defnydd. Ceir dau wŷdd llaw a wnaed tua chanol y 18fed ganrif a'u troi'n wyddiau gwennol hedegog yn fuan wedyn. Ceir yma beiriant nyddu a wnaed gan John Davies, Llanbrynmair tua 1830, a chredir mai hwn yw'r unig un o'i fath sy'n dal i weithio. Prynwyd y peiriannau cribo (neu'r "cythreuliaid gwlân") yn ail law ar yr un pryd o felin yn Swydd Efrog. Mae'r olwyn ddŵr fewnol, sy'n gyrru'r holl beiriannau, ar y llawr isaf, ger morthwylion y cyffion pandy.

Mae'r felin yn dal i gynhyrchu sioliau ysgwydd traddodiadol a charthenni Cymreig a welir yn aml wedi'u hymestyn ar y ffrâm ddeintur y tu allan. Mae'r dŵr a ddefnyddir i yrru'r olwyn ddŵr yn cael ei bwmpio o'r pwll islaw, a grëwyd ym 1904 fel pwll nofio ar gyfer Iarll Plymouth a'i deulu.

This building is typical of the many small factories which were found throughout Wales where farmers brought their wool to be processed into cloth for their own use. The mill was built in 1760, but was extended to accommodate new machinery in the 19th century and continued in production until 1947. It was moved to the museum in 1949.

All the processes of wool production are undertaken under one roof, from dyeing the fleece to finishing the fabric. There are two handlooms, dating from the mid-18th century, which were converted to flying shuttle shortly afterwards. The spinning jack, probably the only one in its kind still working, was made by John Davies of Llanbrynmair in about 1830 and the carding engines were purchased second-hand at the same time from a mill in Yorkshire. The internal water wheel, which powers all of the machinery, is located on the ground floor, next to the hammers of the fulling stocks.

The mill continues to produce traditional shoulder shawls and Welsh carthenni or blankets, which are often to be seen stretched on the tenter frame outside. The water that is used to power the water wheel is pumped from the pool below, built in 1904 as a swimming pool for the Earl of Plymouth and his family.

× ❮ ❯
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Esgair Moel woollen mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
© Amgueddfa Cymru - National Museum Wales
Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
By kind permission of Amgueddfa Cymru - National Museum Wales. © Unknown. If you have any information that may assist us in identifying a © holder, please contact image.licensing@museumwales.ac.uk
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Esgair Moel woollen mill
  • Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Esgair Moel woollen mill
  • Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Esgair Moel woollen mill
  • Exterior views of Esgair Moel Woollen Mill
  • Re-erection of Esgair Moel woollen mill at WFM

Pwnc

Bywyd Gwerin

Rhif yr Eitem

50.13.1

Derbyniad

Donation

Lleoliad

Esgair Moel (EM)

Caiff Casgliadau Arlein ei ddiweddaru yn rheolaidd, ond gwnewch yn si’r bod eitem yn dal i gael ei arddangos cyn ymweld yn arbennig.

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.

Eitemau cysylltiedig

Bywyd Gwerin

Carthen

Person / Body: Morris, W.E.
61.137.1
Mwy am yr eitem hon
Bywyd Gwerin

Shawl

Person / Body: Williams, Isaac
F05.18
Mwy am yr eitem hon
Bywyd Gwerin

Carthen

Person / Body: Morris, W.E.
61.137.3
Mwy am yr eitem hon
Carthen (Welsh woollen blanket) woven at Esgair Moel Woollen Mill
Bywyd Gwerin

Carthen

Person / Body: Morris, W.E.
61.137.2
Mwy am yr eitem hon

Map o'r Wefan

Amgueddfa Cymru

Amgueddfa Cymru

  • Ymweld
  • Casgliadau ac Ymchwil
  • Addysg
  • Blog
  • Ein Cefnogi
  • Siop
  • Llogi Cyfleusterau

Ein Hamgueddfeydd

  • Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd
  • Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru
  • Amgueddfa Genedlaethol y Glannau
  • Big Pit Amgueddfa Lofaol Cymru
  • Amgueddfa Lechi Cymru
  • Amgueddfa Wlân Cymru
  • Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru

Ymunwch â Ni

  • Cysylltwch â ni
  • Cymryd Rhan
  • Tanysgrifio i'n Cylchlythyr
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram

Corfforaethol

  • Amdanom ni
  • Swyddi
  • Swyddfa'r Wasg
  • Llyfrgell Luniau
  • Canolfan Casgliadau Cenedlaethol
  • Gweithio gydag eraill
  • Mynediad
  • Polisi Cwcis
  • Hawlfraint
Noddir gan Lywodraeth Cymru
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
Rhif Elusen 525774
× ❮ ❯