Craig Lleuad yr Amgueddfa

Ar 14 Tachwedd 1969, lansiwyd criw Apollo 12 i'r gofod o Ganolfan Ofod Kennedy NASA yn Florida. Casglodd y gofodwr Alan Bean samplau o'r lleuad i'w dwyn yn ôl i'r Ddaear ar gyfer ymchwil.

Craig o'r Llauad yn arddangos yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdyff

Craig Llauad yn arddangos yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd
Roedd sbesimenau a ddygwyd yn ôl gan ofodwyr o'r Llauad yn caniatái i wyddonwyr, am y tro cyntaf, ymchwilio i hanes daearegol byd arall.

Mae creigiau a gasglwyd o'r Lleuad yn hynafol iawn o'u cymharu â chreigiau a geir ar y Ddaear. Maent yn amrywio o ran oedran o tua 3.16 biliwn o flynyddoedd i hyd at 4.5 biliwn o flynyddoedd. Ar y llaw arall, mae'r creigiau hynaf o gramen y Ddaear yn dyddio o ryw 3.8 biliwn o flynyddoedd, gan i'r rhai mwy hynafol gael eu difetha a'u hailgylchu gan brosesau platiau tectonig.

Mae'r darn hwn o graig y Lleuad, ar fenthyg gan NASA, yn nodwedd o arddangosfa Esblygiad Cymru yn yr Amgueddfa Genedlaethol. Fe'i cedwir mewn cynhwysydd gwydr aerglwm arbennig yn llawn nitrogen i'w warchod rhag cael ei halogi. Mae'n 3.3 biliwn o flynyddoedd oed, sydd gryn dipyn yn hŷn na'r graig fwyaf hynafol o Gymru, a ddangosir wrth ei hochr, nad yw ond 702 miliwn o flynyddoedd oed.

Y darn o graig o'r lleuad yw'r eitem ddrutaf yn yr amgueddfa gyfan. Mae ei gwerth yn seiliedig ar gost teithio i'r lleuad i gael darn arall. Fe'i cedwir mewn amgylchedd nitrogen amddiffynnol, a does gan neb ar wahân i NASA, dim hyd yn oed curaduron yr amgueddfa, allwedd i agor y cês mewnol.

Yr Craig Llauad yn yr Amgueddfa

Cynhyrchwyd y ffilm isod yn Gorffennaf 2009 i ddathlu 40 'mlwyddiant Glanio ar y Lleuad (NASA sydd piau hawlfraint y delweddau a'r sain)

Ymwelwch â'r union fan lle casglwyd y sbesimen hwn.

Google Earth Icon

  1. Cliciwch fotwm de'r llygoden ar y ddolen uchod a dewiswch Save Link As....
  2. Agorwch y ffeil a arbedwyd yn Google Earth.
  3. Mae angen Google Earth 5.0 neu uwch. Ewch i view a dewiswch Moon:

Scrîn Google Moon

Gallwch lawrlwytho Google Earth am ddim (Mac neu PC). I ddysgu mwy am Google Earth, ewch i earth.google.com.

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.