Mieri, mwyar, jam a jargon

Drysfa Fieri — botanegwyr yn didoli'r casgliad yn ystod yr ad-drefnu.

Sbesimenau o fieri wedi'u gosod ar hyd Prif Neuadd Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd

Mae'r casgliad o fieri a gedwir yn Amgueddfa Cymru'n cael ei gydnabod fel adnodd cyfeirio gwyddonol o bwys ar gyfer y gwaith o astudio ac enwi planhigion ym mhedwar ban byd.

Mae'r casgliad Mieri, Mwyar neu Rubus yn llysieufa'r Amgueddfa yn un o brif gasgliadau cyfeirio Prydain ar gyfer enwi planhigion. Yn y casgliad, ceir 15,000 o sbesimenau, yn cynnwys pob un o'r 325 o rywogaethau y gwyddom amdanynt ym Mhrydain ac Iwerddon. Gan fod gwaith dosbarthu mieri'n cael ei adolygu'n barhaus, mae'n hollbwysig bod y casgliad hwn yn cael ei reoli, ei warchod a'i ddefnyddio.

Mae'n anodd gwahaniaethu rhwng gwahanol fathau o fieri gan eu bod yn aml yn debyg iawn i'w gilydd a bod llwyni o wahanol rywogathau'n aml yn gwau trwy'i gilydd gan ei gwneud yn anodd casglu un rywogaeth. Gan fod cynifer o rywogaethau o fieri ym Mhrydain, mae llawer o sbesimenau yn y casgliad yn dal heb eu henwi.

Pan ddarganfyddir math newydd, gelwir y sbesimen a ddefnyddir i adnabod y rhywogaeth y mae'n perthyn iddi yn deipsbesimen. Mae teipsbesimenau yn bwysig iawn er mwyn datrys problemau wrth adnabod rhywogaethau ac mae teipsbesimenau o 100 o rywogaethau o leiaf yng nghasgliad yr amgueddfa.,/p>

Mae elfen hanesyddol bwysig i'r casgliad gan ei fod yn cynnwys casgliadau personol nifer o gasglwyr o bwys o ddiwedd y 19eg ganrif a dechrau'r 20fed.

Mae sbesimenau Ewropeaidd yn werthfawr hefyd a, thrwy'r rhain, canfuwyd bod nifer o rywogaethau o fieri o Ffrainc a'r Almaen ym Mhrydain ond eu bod heb eu canfod tan yn ddiweddar. Gobeithio y gellir defnyddio'r sbesimenau Ewropeaidd i gysylltu rhai o'r sbesimenau yn y llysieufa sydd heb eu henwi i'r rhywogaethau cyfandirol.