Casgliad ffotograffau ddiwydiannol Hansen

Mark Etheridge

Un o drysorau mwyaf archif ffotograffau ddiwydiannol gyfoethog Amgueddfa Cymru yw Casgliad Hansen. Mae yn y casgliad 4,569 negatif o longau yng Nghaerdydd (gyda dwy ran o dair ohonynt yn negatifau gwydr). Fe'i tynnwyd gan aelodau o deulu Hansen rhwng 1920 a 1975 ac maent yn gofnod ffotograffig arbennig o fynd a dod llongau yn y porthladd yn ystod y cyfnod hwnnw.

<em>Bristol Queen</em>

I drigolion glannau Môr Hafren, byddai'n rhaid teithio bob haf ar un o stemars pleser 'White Funnel' P.& A. Campbell. Newydd gael ei hadeiladu oedd y Bristol Queen a welir yma yn gadael Caerdydd yn ystod haf 1947. (1179/1279)

<em>British Success</em>

Arferai Caerdydd allforio glo, olew a phetrol, ond erbyn diwedd y 1940au roeddent yn cael eu mewnforio. Adeiladwyd tancer 'BP' British Success ym 1946 ar yr afon Clud. Tynnodd Hansen ffotograff ohoni yn angori yn Noc y Rhath yng Nghaerdydd ar 2 Awst 1947. (1633/1720)

<em>City of Pretoria</em>

Roedd gweld llongau'r cwmnïau cargo Prydeinig mawr yn beth cyffredin yng Nghaerdydd yn y blynyddoedd wedi'r Ail Ryfel Byd. Adeiladwyd City of Pretoria ym Mhenbedw ym 1947 i gwmni Ellerman Bucknall Line. Dyma hi yn cyrraedd Caerdydd ym 1964, gyda phentir Penarth yn y golwg yn y pellter. (3633/180C)

<em>Peterston</em>

Wrth reswm, mae llongau cwmnïau llongau Caerdydd yn amlwg yng Nghasgliad Hansen. Adeiladwyd y llong gargo stêm Peterston yn Sunderland ym 1925 ar gyfer Evan Thomas, Radcliffe & Co., ac fe'i gwelir yma yn cyrraedd Caerdydd ym 1947. (1181/1281)

Prynwyd y casgliad ym 1979 ac ers hynny, mae print o sawl un o negatifau'r casgliad wedi ymddangos mewn cyhoeddiadau gan Amgueddfa Cymru a Chymdeithas Llongau'r Byd. Ym 1993 cyhoeddwyd detholiad o ffotograffau o'r casgliad ar y cyd rhwng Amgueddfa Cymru a Gwasg Prifysgol Cymru, gyda chefnogaeth ariannol gan y Gyfnewidfa Faltig. Bu Shipping at Cardiff: Photographs from the Hansen Collection, 1920-75 (ISBN 0-7083-1231-4) yn gyhoeddiad poblogaidd gan aildanio diddordeb yn y casgliad cyfan ac arwain at sawl ymholiad am ei gwmpas a'i gynnwys.

Morwr o Ddenmarc â diddordeb mewn ffotograffiaeth oedd Lars Peter Hansen. Ymsefydlodd yng Nghaerdydd ym 1891 gan sefydlu busnes ffotograffiaeth oedd yn canolbwyntio ar gofnodi llongau ym mwrlwm y dociau. Ym 1936, etifeddodd ei drydydd mab Leslie y busnes, a parhaodd ef i dynnu ffotograffau o longau tan ei ymddeoliad ym 1975. Yn anffodus, ymddengys nad oes unrhyw negatifau wedi goroesi o'r cyfnod cyn 1920, er bod rhai printiau o longau a gollwyd yn y Rhyfel Byd Cyntaf â nod Hansen arnynt yng Nghasgliad yr Amgueddfa.

Ym 1979, penderfynodd mab Leslie Hansen, Leslie oedd ei enw yntau hefyd, werthu'r negatifau oedd yn weddill a phrynwyd y casgliad cyfan gan Amgueddfa Diwydiant a Môr Cymru. Swyddog Cadwraeth yr Amgueddfa ar y pryd oedd Mr Don Taylor. Aeth ati i gwblhau'r dasg anferth o ail-rifo pob negatif, eu gosod mewn bagiau negatif newydd a chasglu catalog o'r deunydd. Diolch i wybodaeth helaeth Mr Taylor o longau a'i natur drylwyr, cynhyrchwyd catalog manwl a chynhwysfawr a arweiniodd at gyhoeddi The Hansen Shipping Photographic Collection (ISBN 0-7200-0437-3) ym 1996.

Dylai darllenwyr sydd am archebu printiau o'r casgliad hwn gysylltu â:
Swyddog Trwyddedu Delweddau,
Mentrau AOCC Cyfyngedig,
Parc Cathays,
Caerdydd
CF10 3NP
Ffôn: (029) 2057 3280 neu ebostio kay.kays@amgueddfacymru.ac.uk

Nodwch enw'r llong a rhif catalog. Gellir gweld prisiau gwahanol fathau o atgynhyrchiadau ffotograffig wrth wneud cais i'r cyfeiriad uchod.

sylw (5)

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.
Adrian Wheeler
14 Gorffennaf 2021, 22:19
How do I get the view the collection online please?
Leann Rush
26 Rhagfyr 2019, 21:19
Hi.There. I have just had a look @ your outstanding photographers of the old ships.
They are exactly will taking.
I can not believe just hello ? they have ceased after all of these years.
It must have bring extra intresting times going on that ship.
Thank you so much from Leann Ruth M ( South Africa)
Sara Staff Amgueddfa Cymru
3 Ebrill 2018, 15:38

Hi there Paul

Thank you for your patience with this - I missed the curator's response and apologise for the delay.

Since you wrote, we have launched Collections Online, which offers a searchable database of images. The curator suggests using this new resource to search ship and company names - unfortunately, we do not have a lot of information about the specific company you mention. However a general search for e.g. Bute Street brings up a variety of images which will hopefully be relevant to you.

Best wishes and thanks again for your patience,

Sara
Digital Team

Sara
12 Mawrth 2018, 09:49
Hi Paul

Thanks for your enquiry. I've passed it on to the author of this article, and he will get back to you soon.

Best wishes,

Sara
Digital Team
Paul
10 Mawrth 2018, 12:00
Good Afternoon

I'm in the process of refurbishing a property that were the headquarters of the WH seager and tempus shipping company on Bute Street Cardiff.

There may be some interesting photos as the company not only held a fleet of steamers it also ran a ship chandeliers and various general ship supplies store from the address.

I would really like to get hold of any images you may have to use in the decor of the building are you able to help ?

Kind Regards

Paul

Sent from my iPhone