Datganiadau i'r Wasg

Mae arddangosfa newydd o waith yr arlunydd diweddar Ifor Pritchard (1940 – 2010)  i’w gweld yn Amgueddfa Lechi Cymru Llanberis o heddiw ymlaen.

Mae’r arddangosfa ‘Craig yr Oesoedd’ yn cyd-fynd â lawnsiad o gyfrol o’r un enw o waith yr arlunydd gan Gwasg Carreg Gwalch. Mae’r gyfrol yn cynnwys casgliad cyfan o ddarluniau Ifor Pritchard am chwarelwyr llechi a bywyd chwarelyddol ei blentyndod yng Ngharmel, Dyffryn Nantlle yn ystod y pedwar degau. Esboniodd ei gyfaill Gari Wyn ymhellach:

“Pan fu Ifor Pritchard farw ar ddechrau gaeaf 2010, roedd wedi cyrraedd anterth ei ail-enedigaeth fel arlunydd. Dechreuodd greu ei ddarluniau olew yn ymwneud â bywyd chwarelyddol Eryri gwta chwe mlynedd cyn hynny ac yn ystod y cyfnod hwnnw defnyddiodd ei allu deheuig a’i ddychymyg dwys i gofnodi arferion a chaledi a sgiliau yr hen chwarelwyr.

“Ceisiodd ddehongli bywyd y chwarelwr ar gynfas ac roedd y bywyd hwnnw – yn ei eiriau ei hun - yn seiliedig ar ‘waith a chapel,’ a’i brif ddiddordeb ymhlith hyn oll oedd dynoliaeth a diwydiant. Dyma egluro, mae’n debyg, pam mai un o nodweddion a rhinweddau amlycaf ei waith yw’r ffordd y mae’n gallu cyfleu wynebau  a mynegi emosiynau yr unigolion sy’n ymddangos yn ei luniau mor effeithiol a hynny gyda chyllell yn hytrach na brwsh.  Ni ellid wrth well cyfrwng i fynegi bywyd a chaledi gerwin y chwareli llechi.

‘Maent yn adlewyrchu ei genedlgarwch a’i falchder yn ei wreiddiau.”

Roedd Ifor Pritchard yn ?r aml ei ddoniau. Daeth yn bêl-droediwr o fri – gan feithrin ei sgiliau ar

gae Clwt Y Foty ger y pentref. Enillodd dri chap amatur rhyngwladol dros Gymru fel gôl-geidwad. Dechreuodd ar ei yrfa fel athro celf yn 1964 wedi treulio cyfnod yng Ngholeg y Normal a Choleg Celf Caerdydd a threuliodd bron y cwbwl o’i yrfa fel pennaeth celf Ysgol Syr Hugh Owen, Caernarfon,

hyd nes iddo ymddeol yn 1992.

Roedd trenau a rheilffyrdd o ddiddordeb neilltuol iddo oddeuty’r blynyddoedd 1985 i 1990 ac yn 1998 enillodd wobr gan Gymdeithas y Trenau Prydeinig am ei gampwaith o’r injan enwog ‘Mickey Mouse’, cyn troi ei sylw at chwareli gogledd Cymru.

Bydd y llyfr a’r arddangosfa yn cael eu lawnsio yn Amgueddfa Lechi Cymru Llanberis am

11am ar 8fed Hydref  2011. Mae’r llyfr ar gael i brynu yn siop yr amgueddfa.

Gellir gweld yr arddangosfa hyd at 27 Tachwedd 2011. Mynediad am ddim.

                                                                        ---diwedd---

Gwybodaeth i’r wasg

Julie Williams: Amgueddfa Lechi Cymru Llanberis

( 01286 873707   julie.williams@amgueddfacymru.ac.uk. 

Myrddin ap Dafydd  Gwasg Carreg Gwalch  

(01492 642031  llyfrau@carreg-gwalch.com

Nodiadau i Olygyddion

Mae gan Amgueddfa Cymru saith amgueddfa genedlaethol ar draws Cymru:                          

• Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd
• Sain Ffagan: Amgueddfa Werin Cymru
• Amgueddfa lleng Rufeinig Cymru, Caerllion
• Big Pit: Amgueddfa Lofaol Cymru
• Amgueddfa Lechi Cymru, Llanberis
• Amgueddfa Wlân Cymru, Dre-fach
• Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe                           

Diolch i gefnogaeth Llywodraeth Cynulliad Cymru mae mynediad am ddim i’r Amgueddfa.

Mae’r amgueddfa ar agor drwy’r flwyddyn:   

Ebrill – Hydref  Yn ddyddiol 10am – 5pm  

Tachwedd – Mawrth   Sul –  Gwener (Ar gau Sadyrnau)  10am – 4pm