Crasu’r leicecs. Kennixton, Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru.
‘Te a chrempog’ oedd y te croeso a roid i bobl ddieithr yn sir Gaernarfon a sir Fôn. Gwneid hwy yno hefyd ar ddydd Mawrth Ynyd. Ar gyfer y diwrnod hwnnw, byddid yn paratoi tri math o grempog – crempog wen (o flawd peilliaid) a chrempog furum ar gyfer y meistr a’r teulu, a chrempog surgeirch ar gyfer y gweision a’r morynion.
Y mae pobl yn cofio am blant yn cerdded o ddrws i ddrws yn Llŷn yn hel crempog ar ddydd Mawrth Ynyd, gan ganu’r rhigwm:
Toddi’r ymenyn yn y llaeth enwyn cynnes, eu tywallt i’r blawd yn raddol a’u curo’n dda. (Gadael i’r cymysgedd hwn sefyll am rai oriau, os yw’n bosibl.)
Pan fyddir ar fin crasu’r crempog, curo’r wyau, cymysgu’r siwgr, y soda pobi a’r finegr i mewn iddynt, a’u tywallt ar ben y cymysgedd cyntaf.
Curo’r cyfan yn dda nes cael cytew llyfn.
Iro’r radell a’i chynhesu’n gymedrol.
Tywallt y cytew arni fesul llond llwy fwrdd, a chrasu’r crempog ar y ddwy ochr.
Rhoi ymenyn a siwgr arnynt tra fyddont yn boeth a’u bwyta’n gynnes.
(Y mae rhoi llond cwpan o hufen sur yn y cytew yn helpu’r crempog i godi.)
Llanfachreth, Môn.
Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.
