Amser Bwyd

Hafan Amser Bwyd

Cig Moch a Chabaits

Ystalyfera, Castell-nedd

Cegin Rhyd-y-car, 1855

Yr oedd hwn yn bryd poblogaidd i ginio nos yng nghymoedd y glo yn ne Cymru.

Y Rysáit

Byddwch angen

  • darn o gig moch hallt
  • cabetsen
  • tatws
  • sôs persli

Dull

  1. Rhoi’r cig yn wlych mewn dŵr oer dros nos i dynnu peth o’r halen ohono. 
  2. Berwi’r cig mewn sosban haearn a chadw’r dŵr y berwid ef ynddo. 
  3. Berwi’r gabetsen yn y dŵr hwnnw, a berwi’r tatws mewn sosban ar wahân. 
  4. Gadael i’r cig oeri.

 Sôs persli

  1. Ychwanegu ychydig o laeth at y dŵr y berwid y tatws ynddo, rhoi talp o ymenyn ynddo a’i flasu ag ychydig o bersli wedi’i falu. 
  2. Tewhau’r sôs ag ychydig o fflŵr wedi’i gymysgu â dŵr o flaen llaw, a’i ferwi am rai munudau. 
  3. Arllwys y sôs dros y tatws a’r cabets ac ar sleisen neu ddwy o’r cig oer.

Ystalyfera, Morgannwg.

Ffilm/Recordiad

Mae rhai yn ystyried cawl fel pryd cenedlaethol Cymru. Yn draddodiadol, dyma oedd prif ymborth nifer o deuluoedd, ac fel y mwyafrif o ryseitiau, roedd yn amrywio o ardal i ardal ac o deulu i deulu yn dibynnu ar y cynhwysion a'u tymor. Mewn rhai ardaloedd gweinwyd y cawl heb y cig a'r llysiau fel cwrs cyntaf, a'r llysiau a'r cig berw fel prif gwrs. Pryd tebyg a weinwyd yng ngogledd Cymru oedd lobsgows. Dyma Rhian Gay yn dangos sut i baratoi cawl.

Mae rhai yn ystyried cawl fel pryd cenedlaethol Cymru. Yn draddodiadol, dyma oedd prif ymborth nifer o deuluoedd, ac fel y mwyafrif o ryseitiau, roedd yn amrywio o ardal i ardal ac o deulu i deulu yn dibynnu ar y cynhwysion a'u tymor. Mewn rhai ardaloedd gweinwyd y cawl heb y cig a'r llysiau fel cwrs cyntaf, a'r llysiau a'r cig berw fel prif gwrs. Pryd tebyg a weinwyd yng ngogledd Cymru oedd lobsgows. Dyma Rhian Gay yn dangos sut i baratoi cawl.

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.