Yr oedd hi’n arfer gan wragedd i wneud bara o’r math hwn pan nad oedd ganddynt amser i wlychu toes yn y dull arferol a hwythau heb lawer o fara yn y tŷ. Nid yr un oedd yr enw a roid arno ymhob ardal, ac yr oedd ei gynnwys hefyd yn amrywio rhyw gymaint yn ôl arfer ardal. Defnyddid naill ai dŵr neu laeth enwyn i wlychu’r toes, a gellid cynnwys ychydig o siwgr a chyrens ynddo yn ôl y dewis. Arferid yr enwau canlynol arno mewn gwahanol rannau o Gymru: ‘bara crai’ (Aberaeron), ‘bara cri’ (Bont Dolgadfan), ‘bara llaeth enwyn’ (Crug-y-bar), ‘bara soda’ (Pennant, Llanbryn-Mair), a ‘bara trw’r dŵr’ (Abergorlech).
Rhoi’r blawd mewn dysgl a chymysgu’r halen (a’r cyrens) drwyddo.
Toddi’r soda yn y llaeth enwyn, tywallt ychydig ohono i bant bach yng nghanol y blawd a chymysgu’r toes, gan ychwanegu gweddill y llaeth enwyn fel y bo angen.
Gyrru’r toes yn ysgafn â rholbren a llunio torth gron ohono.
Iro padell ffrio neu radell a’i chynhesu cyn rhoi’r dorth arni.
Crasu’r dorth nes bod yr ochr isaf yn cochi’n ysgafn ac wyneb y dorth yn dechrau caledu, ei throi, a’i chrasu ar yr ochr arall.
Banwy Uchaf, Trefaldwyn.
sylw
-
(3)
Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.
E Sue Brown
29 Medi 2021, 12:56
I can’t wait to try this recipe as it sounds delicious. Only problem is what temperature in the oven and for how long. Thank you. I’m an American so if you could make it Fahrenheit I’d appreciate it
Mari Gwilym, CAERNARFON
9 Awst 2021, 15:52
.....gobeithio nad wyf wedi tramgwyddo o ran hawlfraint neu unrhywbeth arall, OND, RWYF WEDI RHOI COPI O RYSAIT 'bARA cRAI Dyffryn Banwy' i Raglen John ac Alun BBC Radio Cymru. Gobeithio nad oes ots gan yr Amgueddfa ! dIOLCH YN FAWR ! - mARI g.
Robyn Kemp
27 Mehefin 2021, 12:20
I was given this recipe by one of the parents of the Kindergarten children I was teaching in Tasmania. It was for a boiled fruitcake. The recipe said to add 1 cup of sultanas and two eggs, sprinkle some skinned almonds into the mix and place almonds on top of the cake in a pattern. Everyone loves it! Can’t wait to make your bread. Many Thanks, Robyn, Sydney, Australia
sylw - (3)
RWYF WEDI RHOI COPI O RYSAIT 'bARA cRAI Dyffryn Banwy' i Raglen John ac Alun BBC Radio Cymru.
Gobeithio nad oes ots gan yr Amgueddfa !
dIOLCH YN FAWR ! - mARI g.
Many Thanks,
Robyn, Sydney, Australia