Amser Bwyd
Hafan Amser Bwyd
Cacen Waed Gwyddau
Trefeglwys, Powys
Cacen waed gwyddau, sef y gacen Nadolig mewn rhannau o sir Drefaldwyn.
Ceir tystiolaeth am wneud y gacen arbennig hon mewn rhai ardaloedd yn sir Drefaldwyn pan fyddai’r ffermwyr yn lladd nifer fawr o wyddau ar gyfer y Nadolig. Cofir am ei gwneud yn ardal Trefeglwys a’r cylch, ac yn ardaloedd Staylittle, Llanbryn Mair a Llangurig, ac fe’i cyfrifid yn foethyn a gysylltid â’r Nadolig yn unig.
Y Rysáit
Byddwch angen
- crwst brau
- gwaed gwyddau
- pwys o gyrens
- pwys o siwgr coch, mân
- hanner pwys o siwet mâl
- tri llond llwy de o sbeis cymysg
- pedwar llond llwy bren o driog melyn
- ychydig o halen
Dull
- Gwneud crwst brau ymlaen llaw.
- Iro basn â lard a dal gwaed rhyw dair gŵydd ynddo ar ddiwrnod eu lladd.
- Rhoi’r basn a’r gwaed mewn sosban a dŵr ynddi a’i ferwi am dair awr.
- Yna gadael i’r gwaed oeri a chaledu cyn ei droi allan o’r basn.
- Cymryd darn o’r ‘gwaed’ caled hwn, tua hanner pwys, a’i falu’n fân â llaw i ddysgl bridd.
- Ychwanegu’r defnyddiau uchod ato a’u cymysgu’n drwyadl â llwy bren.
- Taenu’r cymysgedd hwn yn drwchus rhwng dwy haen o grwst ar blât neu ddysgl isel, a chrasu’r gacen mewn popty poeth am ryw hanner awr.
Trefeglwys, Maldwyn.
Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.