Enghraifft o'r bwrdd mawr y byddai'r gweision yn eistedd wrtho wrth fwyta'u prydau bwyd.
Byddid yn ei fwyta mewn llefrith neu laeth enwyn oer.
Mynytho, Llŷn.
Byddid yn rhoi hanner llond cwpan o reis yn yr uwd, weithiau, i’w ysgafnhau.
Llanuwchllyn, Meirionnydd.
Uwd a gai’r gweision i swper bob nos yn rheolaidd yn Llŷn, sir Gaernarfon, ac mewn llawer ardal arall yng ngogledd Cymru. Rhoid y crochan uwd ar ddarn o bren ar ganol y bwrdd a chai pob un ei helpu ei hun ohono, e.e.
Uwchmynydd, Llŷn.
Uwd amrwd y gelwid yr uwd na chafodd ei ferwi am ddigon o amser. Yr oedd hi’n ddefod ar rai ffermydd i roi’r crochan uwd ar y tân yn union ar ôl te prynhawn er mwyn iddo gael mud-ferwi am ddwy awr neu ragor cyn swper.
Rhoi dŵr oer ac ychydig o halen mewn sosban, a chodi’r dŵr i’r berw.
Gollwng blawd ceirch, fesul ychydig, i’r dŵr berw gan gymysgu’r blawd i mewn i’r dŵr â llwy bren. (Y mae hyn yn rhwystro’r blawd rhag mynd yn dalpiau.)
Parhau i ychwanegu blawd ceirch nes gwelir yr uwd yn tewhau.
Berwi’r uwd yn araf am amser hir gan roi tro iddo bob hyn a hyn.
Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.
