Hafan y Blog

Blogbledren 1: Yr Asesiad Risg Anodda 'Rioed

Sara Huws, 30 Mawrth 2011

Mae tîm digwyddiadau Creu Hanes: 1500-1700 wedi bod yn brysur iawn dros y misoedd diwethaf, yn creu rhaglen lawn i gyd-fynd â'r arddangosfa newydd. Yn arbennig, roeddem ni eisiau creu digwyddiad i blant am fywyd yn oes y Tuduriaid. Roeddem eisiau creu rhywbeth fyddai'n codi 'iyyyyyych' brwdfrydig o enau'r plant, ac yn peri i âel ambell riant i godi hefyd. Dyma, felly, sut y crewyd 'Anrhefn!'.

Dyw hanes plant ddim wastad yn hawdd i'w ddehongli, yn enwedig am fod plant wastad wedi diodde mewn amser o annhegwch cymdeithasol. Bydd llafur plant, diffyg addysg neu ddiffyg bwyd yn bynciau anghyfforddus fydd yn codi, weithiau, pan fyddwn ni'n edrych ar fyd y plentyn yn y gorffennol.

Fodd bynnag, mae'n faes pwysig i'w archwilio, am ei fod yn trin a thrafod hawliau dynol, uned y teulu, hunaniaeth a llawer mwy. Weithiau, gall y pynciau hyn ymddangos yn anodd i'w hesbonio wrth feddwl ifanc, chwilfrydig. Ond, fel y dwed un o ffefrynnau'r Adran Addysg, Teacher Tom: "Mae gweld dinistr o bell yn rhoi cyfle [inni] osod seiliau athronyddol yn eu lle, mewn ffordd dyner, sy'n ein paratoi at achlysur pan fydd trasiedi'n digwydd yn nes atom ni."

Fe fyddai'n hawdd iawn i ni ddweud wrth ein hymwelwyr ifanc fod eu bywyd yn haws heddiw nac erioed or blaen (neu'r clasur: "you've never had it so good...") - ond roeddem ni'n awyddus i ennyn diddordeb a chwilfrydedd, nid gwneud iddynt deimlo'n euog fod ganddynt Xbox a gwely clyd.

A dyna'r esboniad troellog pam yr ydw i 'di bod yn ffonio lladd-dai heddiw, yn chwilio am bledren mochyn.

Ie, fe glywoch chi'n iawn: pledren mochyn

Yn ystod 'Anrhefn!', bydd Tuduriaid i'w canfod ar hyd a lled y safle: meddygon, saethwyr, pibwr, cogydd, crwynydd a mwy. Fe fydda i'n trawsnewid i fod yn Sara'r forwyn (does dim llawer o newid i'w wneud, heblaw fy mod yn gorfod camu yn ôl i fewn i'r gorset bren fondigrybwyll 'na). Fe swydd i fydd dangos rhan o fywyd hamdden y Tuduriaid, sef chwaraeon; a'r rhan fwyaf o'r rheiny yn waedlyd, yn gyflym ac yn dreisgar!

Fel rhan o'r sgwrs, fe fydda i'n dangos sut i wneud pêl allan o bledren mochyn. Mae'n sgil draddodiadol sydd wedi goroesi ymhellach nag oes y Tuduriaid, gan fod sawl aelod o staff yn cofio chwarae gyda phêl droed bledren pan yn blant. Does neb yn cofio sut i'w gwneud nhw, fodd bynnag. Roedd yn sgil oedd gan eu Neiniau a'u Teidiau, ond na chafodd ei rannu. Pan ddaeth hi'n amser i ddysgu, roedd peli troed plastig ar gael yn rhad: doedd dim angen dysgu, bellach, pa ffordd oedd y ffordd orau i chwythu pledren yn bêl.

Sy'n arwain yn dwt at y rhan nesaf: Iechyd a Diogelwch! Mae goblygiadau gwneud hyn yn pwyso arnai dipyn - nid yn unig am fod y cyhoedd yn mynd i fod yno, ond am nad ydw i eisiau cael rhyw afiechyd ofnadwy fydd yn fy nhroi yn fersiwn mochyn-menyw o Jeff Goldblum yn The Fly. Mae haneswyr byw yn argymell socian y bledren mewn dŵr a halen, ond does dim llawer o wybodaeth ysgrifenedig i'w ganfod yn nunlle! Cyn i benderfynu sut i fynd ati, felly, dwi am daflu'r rhwyd ymhellach... Annwyl ddarllennydd: a oes gennych chi unrhyw 'tips' ar sut i wneud pêl droed o bledren mochyn? Rhowch nhw yn y bocs sylwadau!

Fe fydda i'n diweddaru'r Bledrenflog wrth i mi ddysgu mwy am y sgil, felly rwy'n gobeithio y gwela i chi yma, y tro nesa!

sylw (2)

Nid yw sylwadau ar gael ar hyn o bryd. Ymddiheuriadau am yr anghyfleustra.
Sara
19 Ebrill 2011, 09:39
This is a very good suggestion!
I'm not sure how much Morris Dancing goes on in Wales, but I'll get on the phone to the good folk over at Gwyl Ifan (the Welsh dancing festival). Thanks Elizabeth.
Elizabeth
8 Ebrill 2011, 09:45
Try your local friendly morris dance team! I know, hard to believe, but the dancer playing the fool often has a pig's bladder on a stick to hit people with (both dancers and audience.)