Dyddiadur Kate: ‘Oes y dillad gore’

Ar 18 Mehefin 1915, cynhaliwyd ‘Sassiwn Plant’ yn Llidiardau, ger y Bala. Er nad oedd hi’n bresennol, fe wnaeth Kate Rowlands nodyn o’r achlysur yn ei dyddiadur:

Anfon dipyn o bysgod adref. Sassiwn Plant Llidiardau. Emrys yn cael mynd yno. Anwen ag Ella yno yn y Sassiwn Plant. Diwrnod hynod o braf. Mary Lizzie Pandy yn cael tarawiad o appendicitis.

Ar wefan Papurau Newydd Cymru Arlein, mae modd dod o hyd i erthyglau di-ri am gyfarfodydd o’u math yng nghapeli’r ardal. Yn Sasiwn Plant Moel-y-garnedd a’r Parc yn Mehefin 1914 holwyd y plant yn ‘fedrus ac i bwrpas’ am y 6ed a’r 7fed bennod o’r Rhodd Mam. Gyda’r nos, rhanwyd gwobrau a thystysgrifau, a chyn gorffen ‘anrhegwyd bob un o’r plant a ‘bun’ cyn iddynt gychwyn adref.’ Trît derbyniol ar ddiwedd diwrnod hir ddywedwn i!

Mewn cyfweliad llafar â’r Amgueddfa yn 1969, cyfeiriodd Kate Rowlands at bwysigrwydd cael dillad newydd ar gyfer rhai o brif ddigwyddiadau blynyddol y capel. Dyma ddyfyniad o’r cyfweliad dan sylw, gyda chyfeiriad penodol at un Sasiwn Plant cofiadwy o'i phlentyndod:

Lynn Davies: Oedd hi’n arferiad cael dillad newydd ar gyfer achlysuron arbennig?

Kate Rowlands: Diar oedd! A chadw dillad fyddech chi’n gael at achlysuron felly. Cadw nhw’n ddillad gore ynde. Oedd hi’n oes y dillad gore yn siwr yn de. Fydde nhw ond yn dod allan ar gyfer rwbeth hynod o bwysig ynde… cwarfodydd yn y Bala a rwbeth felly yn de… gwyl yr ysgol sul, sassiwn plant a rwbeth felly ynde wch chi… Dw i’n cofio ni’n dod i fyny ryw sassiwn plant o Llantisilio a wedi cael popeth ynde, a het wen reit smart. A wedyn mewn wageni o nhw’n mynd … a mi ddoth hi’n law mawr. Pan o’n i’n mynd adre, het goch o’genai. O’dd y papure’r trimmings wedi colli lliw i gyd! Dyne fo, dodd honno dda i ddim byd wedyn ynde.

A ninnau bron ar ddiwedd hanner cyntaf @DyddiadurKate, gobeithio eich bod yn mwynhau'r cynnwys hyd yn hyn. Mae llawer mwy i ddod, y llon a'r lleddf, felly lledaenwch y gair a chadwch lygad ar y blog.