Mayu Seguchi

Hi my name is Mayu Seguchi and I have just graduated with a BSc (Hons) in International Wildlife Biology from the University of South Wales. The most commonly asked question I’ve received since moving away from my small town in Michigan is “Why Wales”? My automatic response has always been to praise my university course for the extensive amount of travelling embedded into the curriculum. I recount stories about my experiences - like how an African elephant herd mock charged us in South Africa, or swimming in this gorgeous river in the Chiquibul Rainforest while rainbow marques flew overhead in Belize. I will tell anyone who listens about diving in the second largest barrier reef and how these nine dives cleaved open a new path I never expected to follow: marine biology. I went as far as selecting a dissertation on iguanas so that I could live on a small island off the coast of Honduras for two months, diving and snorkelling whenever I had a spare minute. 

Thus, when a placement opportunity became available to work with marine bristle worms aka polychaetes at National Museum Cardiff, I knew I had to apply. My first day was spent trying to avoid getting lost in the labyrinth they call hallways and start learning about the museum’s digitization methods used for specimens. It was only when I became settled that I really began to realize how amazing the collection I was working with was. The samples were obtained by R. D. Purchon from five locations along the Bristol Channel: Peterstone Wentlloog, Sully Island, Barry Harbour, Breaksea Point, and Dale Sands. This means every specimen I’m handling has resided in Welsh waters surrounding Cardiff! With only having travelled abroad for field work, it was easy to get enthralled by colourful reefs and larger marine mammals. This collection enlightened me to the gaps in my knowledge about species that I share a home with and provided me with the opportunity to learn. So now when people ask me why I moved to Wales, I can respond with “Why NOT Wales”? With all the beautiful wildlife, from puffins to polychaetes, there is so much to explore. 

At museums with large collections, like Amgueddfa Cymru, it is nearly impossible to register every conserved specimen that has been accessioned. However, this limits the amount of information that can be ascertained regarding a species, and that holds valuable insight into the fauna of Wales and the UK. Thus, my colleague, Caitlin Evans (see below), and I were tasked with 1) curating the specimens into the museum's database and 2) taking and attaching images to each specimen. I will be discussing the methodology used for curating the collection from Purchon (1950), before Caitlin continues into how we performed the imaging aspect of our work with the polychaetes. 

To curate the collection, I used the database FileMaker Pro with a museum developed template (Figure 1). For each specimen, I documented the collection’s name, accession number (a unique number enabling each specimen to be located), and the date the specimen was collected, as well as the specimen’s family, genus, and species. Each specimen also specified a collection site which, when paired with R. Denison Purchon’s Ph.D. on The Littoral and Sublittoral Fauna of the Northern Shores, near Cardiff and Dale Fort Marine Fauna edited by J.H. Crothers provided me with the information needed to determine the approximate latitude and longitude coordinates of the locality the specimen came from. Additionally, these papers supplied a greater context into the specimen’s collection site, with some individuals having descriptions on the surrounding sediment in which they were discovered. Once the sediment was recorded and these documents were complete, key identifying information was printed onto smaller labels to be preserved in the jar with the specimen (Figure 2). With the collection fully curated onto the museum’s database, it was time to begin the imaging process. 

Caitlin Evans

Imagine being able to learn and research animals that go completely un-noticed by humans. Polychaetes are marine invertebrates that some people don’t even know about due to their predominate nature of burrowing in the sand. They live all along the shoreline and tides of our favorite beaches and can get completely overlooked. I’m Caitlin, a Biology student currently in my final year completing my undergraduate degree in the University of South Wales. The opportunity of a summer placement at Amgueddfa Cymru - Museum Wales came to me completely by chance, I had no real plan to take part in a placement. However, when one of my lecturers mentioned this chance, I knew I had to jump on the opportunity. When I began university, I wasn't sure which field I wanted to pursue. But as soon as I began studying ecology and zoology, I knew I had found my passion. I travelled to the Belizean rainforest and coast for a month, gaining hands-on experience on what it’s like to pursue a career in the field. From mist netting to scuba diving, this opportunity only solidified my interest. I am currently collecting data for my upcoming dissertation project on bat populations, collecting data for the Bat Conservation Trust alongside completing this placement, meaning my weeks are full of zoology-based activities.

During my time at the museum, I was tasked to curate and complete imaging practices on the Mendelssohn Collection by my supervisor Dr Teresa Darbyshire (Senior Curator: Marine Invertebrates). This is a large collection of around 115 fluid preserved specimens. They range from tiny samples that are barely noticeable to large worms that barely fit in their jars. The specimens in this collection have all been collected from Guernsey by J.M. Mendelssohn and have been preserved in ethanol. Working with this collection has allowed me to appreciate the biodiversity of a place I have never visited before. It gives a great insight to the nature that can be found there. 

As Mayu mentioned, the task of curating this collection involved thoroughly searching Mendelssohn’s PhD thesis from 1976 in order to discover exact locations of where the specimens were collected from. Through the use of the thesis and the help of trusty google maps, I was able to determine latitude and longitude coordinates for each specimen and log them into the database. Any and all information was inputted into the database including all taxonomic information and even sediment details. Once this was completed for every sample, we moved onto completing fresh labels for the physical fluid samples. This involved opening the samples and placing a new label into the jar. This allows for quick and easy identification of the specimen.

The next stage would be navigating through the maze down to the imaging room. 

The imaging process of these specimens involved being able to get physical experience of how to handle the preserved fluid specimens properly. Taking the preserved polychaetes out and being able to analyze the amazing details and evolutionary traits of these worms was truly amazing. The imaging allowed us to gain skills we would never be able to develop if it wasn't for the museum, including how to properly handle old specimens and even gave us a foundation in photography. During our time at the museum, we were lucky enough to trial a DISSCO-style project (Distributed System of Scientific Collections) which involves digitizing the collections of the museum, this extensive project includes ALL collections and it is hoped that the marine collections may form a part of it some time in the future (Figure 3).

The first step of the imaging process is to complete an audit image, this means to photograph everything that is present in the jar (Figure 4). Using forceps, we would take out the specimen(s) and place them in a petri dish full of ethanol. We would then take all of the labels, old and new, and lay them neatly in frame. Next was added a QR code for the DISSCO process. After photographing the fronts and backs of the labels and specimen, we would then move on to the specimen images. Next, more close up images such as Figure 5 are taken to help identification, for example, the lugworm Arenicola marina has a specific number of ‘rings’ on its head that is used to identify it. This process of specimen imaging takes numerous photos at different focal levels, which are then combined to create a crystal clear and detailed photograph. This final image is rendered by using the Helicon Focus software before transferring it to Photoshop to add a scale bar. This process was completed for both mine and Mayu’s collections (Figure 5). We switched jobs regularly, which allowed us both to progress our imaging skills further (Figure 6). The final task we completed during our time at the museum was using Photoshop in order to edit our images to make them clean and tidy. 

Our experience completing the placement has allowed us to gain valuable skills that are impossible to get anywhere else. It has been an incredible experience and has opened the door to the world of natural science and has been an amazing steppingstone for our future careers.

The entire natural science department has made our time in the museum fun and incredibly fascinating. In addition to the marine section, we were able to get an inside perspective of many other sections including vertebrates and botany which we are extremely thankful for, and working together has allowed us to develop new friendships. Thanks to the staff and our supervisor, Teresa Darbyshire, for creating a warm and welcoming environment for us to work in and making our time at the museum irreplaceable. They have expanded our knowledge greatly and we couldn’t have asked for a better experience. 

Fel rhan o brosiect REACH (Trigolion yn Ymgysylltu â'r Celfyddydau, Diwylliant a Threftadaeth), rydym wedi cael y pleser o weithio gyda grwpiau o Innovate Trust a First Choice - dau sefydliad sy'n cefnogi pobl ag anableddau dysgu yn Rhondda Cynon Taf a Bro Morgannwg. Dros y misoedd diwethaf, rydym wedi dod at ein gilydd ar gyfer cyfres o weithdai creadigol i gysylltu â'n hanes a'n treftadaeth leol trwy gelf a chreadigrwydd.

Ers dechrau REACH, rydym wedi cynnal chwe gweithdy sy'n canolbwyntio ar amgueddfeydd. Dechreuon ni gyda thaith gerdded ymwybyddiaeth ofalgar o amgylch Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru. Rhoddodd gyfle i ni i gyd arafu, sylwi ar ein hamgylchoedd, a sgwrsio mewn lleoliad hamddenol. Roedd yn gosod tôn ysgafn ac agored, un sydd wedi cario trwy'r holl sesiynau ers hynny.

Un o'r uchafbwyntiau oedd ymweliad gan ein Prif Guradur Datblygu Casgliadau: LHDTC+, Mark Etheridge. Rhannodd Mark straeon LHDTC+ pwerus o gasgliadau'r amgueddfa, a arweiniodd at sgyrsiau meddylgar. Rhoddodd le i'r grŵp fyfyrio, gofyn cwestiynau a chysylltu'r straeon hynny â'u profiadau eu hunain. Dywedodd Rhys, un o'r cyfranogwyr, “The LGBTQ+ activity at St Fagans was important to me, after that I started to talk to people and be more open with the group about being gay” Ychwanegodd Zac “this is for me, I’m gay so this is for me, look it’s cool”.

Wedi'u hysbrydoli gan wrthrychau o'r amgueddfa, dechreuodd y grŵp greu eu gwaith celf eu hunain. Roedd rhai pobl yn braslunio delweddau a negeseuon, tra bod eraill yn dylunio crysau-T. Yr hyn oedd yn sefyll allan mewn gwirionedd oedd y meddylgarwch y tu ôl i bob darn. Roedd gan bob dyluniad ystyr ac yn adlewyrchu rhywbeth go iawn i'r person a'i gwnaeth. Yn ôl Rhys “Two of my favourite activities were the art lesson with Marion and designing a t-shirt about what being Welsh meant to me. I liked them because I liked sitting down with friends and support workers, just having fun and getting creative”.

Roedd rhai o'n gweithdai mwy diweddar yn canolbwyntio ar Pride. Arweiniodd dau o Gynhyrchwyr Amgueddfa Cymru sesiwn ddifyr am hanes ac arwyddocâd Pride, a wnaeth tanio lawer o chwilfrydedd a thrafodaeth. Cafodd y grŵp y dasg o greu baneri beiddgar, llachar y gellid eu cario yn yr orymdaith. Roedd y sesiynau hyn yn llawn brwdfrydedd, digon o liwiau ac ymdeimlad gwirioneddol o ddathlu.

Mae REACH yn ymwneud â dysgu sgiliau newydd a gwneud ffrindiau newydd. Mewn gweithdai, rydym yn clywed straeon sydd heb gael eu clywed o’r blaen i uwcholeuo a chryfau balchder, yn ogystal â defnyddio talentau pobl leol i herio’r stigma y mae eu cymunedau yn eu hwynebu. Gwrandewch ar beth sydd gan Eve, Cydlynydd Iechyd a Lles ar gyfer First Choice, i'w ddweud

"Being part of the Wales REACH Project, I've loved seeing a core group form of people who are passionate about learning, sharing and creating. Wales REACH has provided the group with opportunities to try new things and form new friendships; some of these people may have never otherwise crossed paths despite their common interests. Their energy and enthusiasm has been infectious and it's been wonderful to join in with some of the sessions, hosted by kind and knowledgeable facilitators".

Cadwch lygad am flogiau eraill sydd ar ddod, yn arddangos y gwaith anhygoel sydd wedi bod yn digwydd ar draws ein holl gymunedau sy'n cymryd rhan.

Mae REACH Cymru yn bosibl diolch i gymorth Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Mae REACH Cymru yn bartneriaeth rhwng tri ar ddeg o sefydliadau ac yn cael ei arwain gan y Brifysgol Agored ac Amgueddfa Cymru. Mae’n cael ei ariannu gyda grant gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Dechreuodd y cyfnod presennol yn hydref 2024 ac mae disgwyl iddo barhau tan hydref 2026.

Rydym yn mwynhau mis Awst llawn digwyddiadau yn Sain Ffagan! Rydym eisoes wedi archwilio cyfnod y Celtiaid a’r Canoloesoedd, a’r wythnos hon rydym wedi’n hymgorffori mewn bywyd Tuduraidd!

Hyd at ddydd Gwener yr wythnos hon, gallwch archebu lle i gymryd rhan mewn sesiynau rhyngweithiol yn Eglwys Sant Teilo, lle cewch gyfarfod canllaw Tuduraidd a fydd yn cyflwyno rhai o arferion a thraddodiadau’r cyfnod. Byddwch yn dysgu am fywyd Tuduraidd, yn delio â gwrthrychau replica o’r casgliad, ac yn dod i ddeall pwysigrwydd y waliau paentied manwl yn yr Eglwys. Ein nod yw creu profiad dysgu cyffrous i’r teulu cyfan. Gweler amseroedd, prisiau a gwybodaeth archebu yma: 

Gallwch hefyd ymuno â Chornel Cart Celf, lle rydym yn cynnal gweithgareddau grefft bob dydd Llun i ddydd Gwener drwy gydol mis Awst. Yr wythnos hon, gallwch archwilio’r cyfnod Tuduraidd trwy crefft; gan greu rhosynnau, ruffiau, cleddyfau, coronau, tai Tuduraidd, ffenestri efelychu gwydr lliw, a doli papur! Mae’r gweithgareddau’n costio £4 y plentyn (am ddim i oedolion sy’n cynorthwyo!). Byddwch yn cael bandiau sy’n galluogi ichi fynd i mewn ac allan o’r ardal gweithgareddau cymaint ag y dymunwch rhwng 10:30 a 15:00.

Ac nid yw’r hwyl yn dod i ben gyda’r Tuduriaid! Yr wythnos nesaf, byddwn yn cofleidio â’r Oes Fictoraidd! Byddwn yn cynnal sesiynau Cwrdd â’r Athro Fictoraidd, a bydd ein gweithgareddau crefft yn thema Fictoraidd! Byddwn yn gwneud doli peg, tai Fictoraidd, gemau cwpan a phêl papur a thawmatropau ynghyd ag taflenni gweithgaredd a chrefftau eraill. Dysgwch fwy am beth sydd ar y gweill yn Sain Ffagan ac archebwch eich tocynnau yma: Digwyddiadau | Museum Wales

Mae sawl adeilad Tuduraidd a Fictoraidd i’w archwilio ar y safle; gallwch ddysgu mwy amdanynt yma: Adeiladau Hanesyddol | Museum Wales

Mae gennym hefyd adnoddau addysgol diddorol y gallwch chi eu defnyddio adre:

• Adnodd Cyfnod Allweddol 2 ar y Bywyd Bob Dydd Y Celtiaid yng Nghymru yn Oes yr Haearn
• Oes y Tywysogion
• eLyfr: Ysgol Fictoraidd yng Nghymru

Gobeithiwn eich gweld chi’n fuan,

Tîm Addysg Sain Ffagan

Mae adrodd stori amgueddfa yn broses gymhleth! 

Mae gwrthrychau, paneli gwybodaeth a gwefannau yn gwneud gwaith teilwng iawn o ddarparu gwybodaeth, a ffilmiau yn amhrisiadwy wrth osod cyd-destun – ond rydyn ni i gyd eisiau gwybod straeon y bobl oedd yno ar y pryd fwy na dim – a does dim ffordd well o adrodd eu straeon na dod â nhw yn ôl yn fyw! Nid yn llythrennol wrth gwrs – ond gydag actorion! 

Mae Rhian Cadwaladr, actores lleol poblogaidd, wedi bod yn adrodd straeon yn yr Amgueddfa ers dros 25 mlynedd. 

Roedd Margaret (neu Gwladys fel y gelwid mae'n debyg) yn dipyn o gymeriad! Roedd hi'n Nyrs ardderchog ond hefyd yn gantores wych! Bu'n gweithio yn yr Ysbyty am flynyddoedd lawer a mae Rhian wedi ymchwilio'n fanwl i'w hanes er mwyn iddi allu ateb pob cwestiwn amrywiol sy'n dod gan yr ymwelwyr.

Dechreuodd Rhian weithio 'mewn cymeriad' gyda'r Amgueddfa nôl yn Hydref 1997,  pan ofynnwyd iddi ddod yn gymeriad yn nhŷ Prif Beiriannydd yr Amgueddfa, a oedd newydd ei adnewyddu ar y pryd.

Dros y blynyddoedd, mae hi wedi portreadu cymeriadau amrywiol yn Nhy'r Peiriannyd - sef Elizabeth, morwyn y Prif Beiriannydd ac yna Hanna - ei wraig. 

Yn y rôl yma, roedd y pwyslais ar y gwrthrychau arbennig i'w darganfod yno  – o’r llestri patrwm helyg hardd ar y dresel, i’r matiau rhacs ar y llawr i baentiad hollbresennol Salem ar y wal – darganfyddiad cyffredin mewn nifer o gartrefi Cymreig tua 1919 oherwydd hysbysebu gwych Sunlight Soap! 

Yn ystod digwyddiadau Nadolig yr Amgueddfa, caiff Rhian ei hamgylchynu gan deuluoedd yn ei helpu i wneud orennau Fictoraidd – gan adael arogl hyfryd yr ŵyl drwy’r tŷ.

Tra bod teuluoedd yn mwynhau'r gweithgaredd yn y gwahanol dai, mae nhw hefyd yn dysgu mai cartrefi pobl oedd rhain. Mae'n rhaid i Hanna dreulio llawer o'i hamser yn gwneud tanau i gynhesu'r tŷ a choginio'r bwyd. Mae'n rhaid iddi wneud y matiau rhacs ar y llawr a sgleinio'r pres sydd wedi'i drosglwyddo o genhedlaeth i genhedlaeth. Ei hoff beth yw'r wyntyll lechi a wnaed gan ei thad i ddangos ei ddawn fel chwarelwr. 

Draw yn Nhai'r Chwarelwyr mae cymeriad Anti Marged yr olchwraig yn dod yn fyw - rhan amlaf gyda plant ysgol lleol.  

“Mae dod â’n hanes yn fyw, nid yn unig i genedlaethau o Gymry ond i bobl o bedwar ban byd, wedi bod yn anrhydedd,” meddai Rhian, sy’n wreiddiol o bentref Llanberis - ei thaid, ei hen daid a’i hen hen daid yn gweithio yn Chwarel Dinorwig. 

"Mae pobl mor barod i ddychmygu eu bod nhw wedi camu yn ôl mewn amser ac yn cyfarfod ag ysbryd o'r gorffennol – er mae'n rhaid i mi gyfaddef bod rhai pobl, sydd ddim wedi disgwyl fy ngweld i'n eistedd yno, yn dychryn braidd i ddechrau!"

Cymeriad arall gan Rhian oedd ‘Anti Marged’, cymeriad yn canolbwyntio ar y diwrnod golchi traddodiadol – o’r sgrwbio gyda sebon carbolig i wthio dillad drwy’r mangl i sychu a smwddio – y cyfan wedi’i ganoli o amgylch tân glo cynnes wrth gwrs! Dyma broses hir sy'n fyd oddiwrth cyfleustra ein peiriannau golchi trydan, peiriannau sychu dillad a heyrn trydan heddiw a phlant ysgol bob amser yn cael eu llorio gan y broses ac allan nhw ddim credu bod yr holl beth yn cymryd cymaint o amser o'i gymharu â'r trefniadau modern! 

Actor arall sydd wedi gweithio yn yr Amgueddfa ers rhai blynyddoedd yw  Leisa Mererid. Mae’n chwarae rôl gwraig tŷ o 1901 sy’n brwydro i ymdopi â’r caledi a ddaeth yn sgil y Streic Fawr yn Chwarel y Penrhyn ym Methesda. Mae'r stori yn un anodd. Mae gŵr  y ty ar streic – yn ystod y Cloi Mawr yn Chwarel y Penrhyn. Ychydig o fara sydd ar y bwrdd a mae bywyd yn anodd. Y peth amlycaf yn y tŷ yma yw cragen 'conch' fawr y bydd hi ac eraill sy’n briod â dynion sydd ar streic yn hwtio drwyddi ar y 'bradwyr' - y dynion sydd wedi penderfynu torri’r streic a mynd yn ôl i’r gwaith. Fel mae’r arwydd yn ffenest Leisa yn ei ddweud, “Nid oes Bradwr yn y tŷ hwn!” 

Yn fwy diweddar mae Rhian wedi datblygu cymeriadau newydd. Ym mis Mai 2022, dathlodd yr Amgueddfa ei phen-blwydd yn 50 oed a chyflwyno cymeriad newydd i’r cymysgedd – rhywun a allai roi mwy o hanes y gweithdai – ac felly ganed ‘Wil Ffitar’, cyn-osodwr peirianneg yng ngweithdai’r Gilfach Ddu. Ysgrifennwyd y sgript ar gyfer hyn gan Rhian ac yn 2024 - cyn i'r amgueddfa gau am gyfnod o ailddatblygu, cyflwynwyd cymeriad newydd eto gan Rhian - sef GWYNETH - Mam leol yn byw yn Llanberis yn 1969.

Llynedd, yn gweithio gyda’r gymuned fel rhan o’r broses ymgysylltu ar gyfer ailddatblygu’r Amgueddfa Lechi, creuwyd Gwyneth Robaits, gwraig weddw sy'n byw yn tŷ 1969 Fron Haul.  Mae Gwyneth yn ceisio cefnogi ei mhab i fynd i'r Coleg i barhau a'i addysg gan fod y Chwarel wedi cau yn ystod Haf y flwyddyn honno! Newid byd ar y gymdeithas leol! 

A nawr mae cymeriad newydd eto - ond mewn lleoliad tra wahanol y tro hwn - sef MARGARET Y MÊTRON. Mae Margaret  i'w darganfod yn Ybsyty'r  Chwarel, jesd uwchben yr Amgueddfa ym Mharc Padarn. Mae Margaret yn son am y math o anafiadau a salwch sy’n cael eu trin yno ynghyd a hanes y Doctoriaid sy’n gweithio yno fel yr enwog R.H. Mills Roberts. Mae hefyd yn son am y gwaith y mae hi a’r staff eraill yn ei wneud o ddydd i ddydd, ac wrth gwrs pa mor flaengar ydi’r Ysbyty fach Gymunedol yma yn defnyddio Pelydr X a 'Lister spray'! 

Dywedodd Elen Roberts, Pennaeth Amgueddfa Lechi Cymru: 

“Mae bod yn actor amgueddfa yn rôl anodd i'w chyflawni! Mae dyfnder yr wybodaeth y mae'n rhaid iddyn nhw ei chasglu yn enfawr oherwydd bod y cwestiynau y gellir eu gofyn yn eang iawn – o bethau sylfaenol fel sut mae haearn yn cynhesu ar y tân i faterion mwy cymhleth fel ffigurau gwleidyddol y dydd a'r gynulleidfa. O’r herwydd, mae ein hactorion yn ychwanegu cymaint at brofiad yr amgueddfa ac yn galluogi ein hymwelwyr i fwynhau ein stori mewn ffordd ymgollol a rhyngweithiol.”

Dewch i glywed hanes Margaret draw yn Ysbyty'r Chwarel bob dydd Iau drwy gydol yr Haf. Cewch fwy o wybodaeth yma.  

Siân Iles y tu ôl i'r llenni yn ein storfa casgliadau canoloesol

Helo Siân, dywed ychydig am dy hun a dy rôl gydag Amgueddfa Cymru.

Cefais fy magu yng Nghaerdydd, ac mae gen i atgofion melys o fynd i’r Amgueddfa ym Mharc Cathays i weld yr arddangosfeydd archaeoleg. Roeddwn i’n gyffrous iawn o gael ymuno â’r Amgueddfa yn 2008, fel cynorthwyydd curadurol ar gyfer y casgliadau archaeoleg ganoloesol. Erbyn hyn fi yw Uwch Guradur y casgliad hwn, yn gyfrifol am y cyfnod 500–1500 OC. Cyn hyn bues yn gweithio mewn amgueddfa archaeoleg yn Southampton, oedd yn brofiad gwych o weithio gyda deunyddiau o wahanol gyfnodau. Mae’n bleser cael bod yn rhan o dîm gwybodus ac angerddol sy’n gweithio’n galed i ofalu am holl gasgliadau archaeoleg Amgueddfa Cymru.

Sut beth yw gofalu am ein casgliadau archaeoleg o ddydd i ddydd?

Mae’n swydd amrywiol iawn, a dyna sy’n wych amdani. Ymysg fy nyletswyddau mae derbynodi deunyddiau archaeolegol, ysgrifennu adroddiadau Trysor ac adroddiadau arbenigol eraill, ateb ymholiadau gan y cyhoedd a hwyluso projectau gwirfoddoli yn canolbwyntio ar ein casgliadau archaeoleg ganoloesol. Dwi hefyd yn mwynhau gweithio ar brojectau mawr, fel arddangosfeydd.

Sonia ychydig am yr eitemau a’r straeon wyt ti’n dod ar eu traws. Oes yna stori benodol wedi aros yn y cof?

Y teilsen unedig o Abaty Nedd, wedi'i gwneud o dri darn wedi'u torri i ffurfio un dyluniad.

Des ar draws rhywbeth rhyfedd yn ddiweddar wrth weithio ar broject gwirfoddoli i ail-becynnu a gwirio dogfennaeth ein teils llawr canoloesol. Ymysg grŵp o deils o Abaty Castell-nedd roedd tair teilsen wahanol o’r un dyluniad oedd wedi’u torri a’u gludo at ei gilydd yn fwriadol. Fydden ni ddim yn dychmygu gwneud hyn heddiw, ond mae’n rhoi darlun diddorol i ni o arferion curadurol y gorffennol!

Fe soniaist dy fod yn treulio tipyn o amser yn gweithio ar Drysorau. Alli di sôn am dy waith ar Drysor yng Nghymru, ac unrhyw ddarganfyddiadau cyffrous yn ddiweddar?

Modrwy heboca o'r 17eg ganrif a gafwyd gennym trwy'r broses Drysor.

Dwi’n rhan o dîm yn yr Amgueddfa sy’n helpu i weinyddu proses Drysorau Cymru. Rydyn ni’n cynnig cyngor i bobl sy’n darganfod Trysor, crwneriaid, amgueddfeydd lleol ac eraill ar ddarganfyddiadau yng Nghymru a allai fod yn Drysor. Rhan fawr o fy rôl yw ymchwilio ac ysgrifennu adroddiadau arbenigol ar achosion o Drysor canoloesol ac ôl-ganoloesol, gan wneud argymhellion i grwneriaid sy’n penderfynu os yw rhywbeth yn cael ei ddynodi’n Drysor.

Beth yw’r un peth fyddet ti’n hoffi i ymwelwyr wybod am y gwaith sy’n digwydd tu ôl i’r llenni?

Mae gofalu am y casgliadau yn rhywbeth sy’n digwydd trwy’r amser. Un o brif gyfrifoldebau curadur yw dod o hyd i gydbwysedd rhwng darparu mynediad at gasgliadau, a gofalu am y casgliadau hynny i’w gwarchod ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.

Ac yn olaf, beth yw dy hoff ddarn yng nghasgliad Amgueddfa Cymru, a pham?

Dwi’n cael trafferth mawr dewis un gwrthrych! Dwi wir yn mwynhau gweithio gyda phob math o eitemau, ond dwi’n arbennig o hoff o weithio gyda cherameg ganoloesol – darnau o grochenwaith a theils wedi torri! Mae cymaint y gallwn ei ddysgu o astudio’r darnau hyn, am y bobl a’u gwnaeth a’r bobl oedd yn eu defnyddio. Gallwn weld penderfyniadau a dewisiadau creadigol (ac weithiau ôl bys!) wedi’i gofnodi yn y clai. Un weithred gan un person, yn cynrychioli un foment mewn amser.

Darnau o jygiau o'r 14eg ganrif a ddarganfuwyd ym Mharc Drybridge, Trefynwy