: Amgueddfeydd, Arddangosfeydd a Digwyddiadau

Ysgol Pen-Y-Bryn - Dathlu Deg

William Sims, 10 Mehefin 2020

Yn wreiddiol, roeddem ni am gynnal yr arddangosfa hon yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau rhwng 28 Mawrth a 28 Mehefin 2020.

Rydym yn Amgueddfa Cymru yn falch iawn o’n gwaith gydag Ysgol Pen-y-Bryn, felly oherwydd y sefyllfa bresennol, rydym wedi penderfynu rhannu’r arddangosfa â chi ar-lein.

Mae’r arddangosfa’n dathlu partneriaeth ddeng mlynedd Amgueddfa Genedlaethol y Glannau ag Ysgol Pen-y-Bryn, gan ddangos uchafbwyntiau eu projectau gwych o’r gorffennol. O sêr Cymreig y cae rygbi i fôr-ladron, mae’r arddangosfa hon yn dathlu doniau disgyblion a staff yr ysgol. Mae cyfle hefyd i weld eu gwaith arloesol diweddaraf, sef creu adnoddau cyffrous i blant mewn ysgolion yn seiliedig ar y Cwricwlwm Cymreig Newydd.

Lawrlwytho Arddangosfa (PDF)

Ffrind newydd i Amgueddfa'r Glannau

Ian Smith - Uwch Guradur Diwydiant Modern a Chyfoes, Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, 4 Mehefin 2020

Yn 2016 cefais alwad ffôn gan Nichola Thomas. Roedd ganddi fab, Rhys, a fyddai wrth ei fodd yn gwirfoddoli yn yr amgueddfa. Roedd yn ddwy ar bymtheg ac yn y coleg yn rhan-amser ac yn awtistig.

Fe benderfynon ni gwrdd â Rhys a Nichola i ddarganfod beth oedd ei ddiddordebau a sut y gallai helpu yn yr amgueddfa.

Roedd Rhys yn eithaf swil ar y dechrau ac ni ddywedodd lawer, ond cymerodd bopeth i mewn. Fe wnaethon ni gytuno ar gynllun fyddai’n gofyn iddo ddod am ddwy awr bob dydd Mercher o unarddeg o'r gloch tan un. Byddai Rhys yn fy helpu ar y bwrdd ‘trin gwrthrych’ a byddem yn annog ymwelwyr i ddal gwrthrychau o’r 1950au, 60au a’r 70au a siarad am eu hatgofion neu ddim ond dysgu am y gwrthrychau. Pethau fel ‘Green Shield Stamps’, cwponau sigaréts, hen eitemau trydanol a hen offer.

Nawr, nid oedd gan y mwyafrif o staff yr amgueddfa fawr o ddealltwriaeth o awtistiaeth, os o gwbl. Mae gan un ddynes, Suzanne, fab awtistig a gallai egluro pethau fel sut i gyfathrebu’n effeithiol â Rhys. Roeddem i gyd yn teimlo y dylem fod yn fwy gwybodus, felly cynigiwyd hyfforddiant ‘ymwybyddiaeth awtistiaeth’ i’r holl staff. Rwy'n credu bod pawb wedi cofrestru. Agorodd yr hyfforddiant ein llygaid i fyd awtistiaeth. Un pwynt enfawr a ddaeth allan o’r hyfforddiant oedd bod gan lawer o sefydliadau le ‘ymlacio’. Mae hyn ar gyfer unrhyw un sy'n teimlo'n bryderus neu dan straen neu sydd angen dianc o'r prysurdeb am dipyn. Fe wnaethon ni benderfynu bod angen rhywbeth fel hyn arnom yn yr amgueddfa.

Rhys Thomas, gwirfoddolwr Amgueddfa Genedlaethol y Glannau cerbyd trydan o gasgliad yr amgueddfa.

Erbyn hyn roedd Rhys wir wedi dechrau mwynhau ei amser yn y ‘gwaith’. Sylwodd pawb ar weddnewidiad go iawn wrth iddo ddod yn fwy allblyg a llai swil a dechrau sgyrsiau gyda dieithriaid llwyr yn rheolaidd. Gofynnom i Rhys ein helpu gyda dyluniad yr Ystafell Ymlacio. Roedd e’n wych - gan wneud argymhellion pwysig a hefyd bod yn llefarydd ar ein rhan am yr hyn yr oeddem yn ceisio'i gyflawni. Gwnaeth hyd yn oed nifer o ymddangosiadau ar sioe radio Wynne Evans. Daeth Rhys yn gymaint o ffefryn ar y sioe nes iddo wahodd Wynne i ddod i agor ein Hystafell Ymlacio yn swyddogol.

Erbyn hyn, mae Rhys yn mynychu coleg llawn amser, felly dim ond yn ystod y gwyliau y gall wirfoddoli yn yr amgueddfa. Rydyn ni bob amser wrth ein bodd yn ei weld ac mae wir yn ychwanegu rhywbeth arbennig at ein tîm. Mae ein Hystafell Ymlacio yn llwyddiant ysgubol ac yn cael ei defnyddio’n ddyddiol.

 

 

Painting: another word for feeling? Constable, rainbows and hope

Stephanie Roberts, 2 Mehefin 2020

Since lockdown began, I have found myself spending more time than ever peering in to people’s windows. Not because I’m nosy (well, maybe just a little) but because our streets have become almost living galleries, with art popping up in windows everywhere – mostly rainbow art, as symbols of hope.

This got me thinking about the rainbows in the national art collection, like the Turner watercolour given to us by Gwendoline Davies in 1952 as part of the Davies sisters bequest; Thomas Hornor’s rushing waterfall rainbow; and this more melancholic painting in the manner of Constable of a rainbow cutting through dark clouds, with a solitary figure at a fence seemingly oblivious to the rainbow above.

Comfort on our doorsteps

The weather was a constant source of fascination to Constable. He was drawn to rainbows as a scientific spectacle, and also for their calming effects. He once said ‘nature… exhibits no feature more lovely nor any that awaken a more soothing reaction than the rainbow’. For Constable, the rainbow represented a glimmer of hope in tumultuous times – something that may resonate with many of us today, as we struggle to come to terms with traumatic world events.

Constable believed artists should paint views and subjects with deep personal connections – things that they know and love; things that have stirred their senses and emotions. He once said that ‘painting is but another word for feeling’. For some, this is key to understanding his art. Constable’s paintings are not meant to looked at – they are meant to be felt.

Much of his work was inspired by childhood memories of his native Suffolk. A Cottage in a Cornfield shows a humble cottage in the country, with what appears to be a little donkey and foal hiding in the shadows at the gate – a simple scene he saw every day on his way to school as a boy. He delighted in the smallest details – things that many of his contemporaries in the nineteenth century art would have overlooked. ‘The sound of water escaping from mill dams, willows, old rotten planks, slimy posts, and brickwork, I love such things’ he wrote. Nothing was too commonplace, too mundane to be in his paintings. He saw beauty in things that at the time were not considered worthy to be the subject for art. He teaches us to find beauty in the everyday, and comfort on our doorsteps.

Today lockdown has stripped many of us right back to basics, and we are being encouraged to seek comfort and value the everyday more than ever before. We would love to see the things that are helping you get through these difficult times. You can share your #ObjectsofComfort with @AmgueddfaCymru on Twitter, or follow to see the items in our collections that have brought comfort to different people through the ages. 

Learning from Constable’s rainbows

Six years ago I had the privilege of being part of the Aspire partnership project which saw Constable’s incredible six-footer  painting Salisbury Cathedral from the Meadows 1831 (Tate) displayed at National Museum Cardiff, after it was saved for the nation in 2013. 

The painting shows Salisbury Cathedral under a storm-heavy sky, a flash of lightning striking its roof. When he began paiting it in 1831, Constable was caught up in his own personal storm. His wife Maria had died from tuberculosis, leaving Constable to raise their seven children alone. He was also plagued by anxiety about political and religious changes raging around him. The painting is seen as an expression of the deep anxieties Constable felt at this time - anxieties, which were nonetheless mixed with a glimmer of hope for the future, symbolised by the faint rainbow. It is no coincidence that the rainbow ends at Leadenhall, the home of his friend and patron John Fisher who supported him through his darkest days.

Alongside the display we co-ordinated a series of learning activities, working with different visitor groups to create artworks and poems inspired by this painting. Over 6000 people took part in the programme, and I loved seeing the creative responses like these amazing pop-up rainbow landscapes made in family workshops. The animated light projections made by school groups working with artist Anne-Mie Melis , and CPD workshops for teachers led by poet clare e. potter were also real highlights.

Hope and broken hearts

What struck me during this project is that people of all ages responded so openly to the painting, and how it sometimes opened up dialogues about complex emotional states like grief, loss, hope and happiness.

One young pupil, Charles, asked ‘why does the dog look up for hope but the horses look down with their broken hearts?’; another, after learning that it took Constable four years to complete this painting, wondered ‘can you be that sad for that long? cos for every day you have a different feeling.’ I think about these questions even six years later: how emotions are never seperate - they intermingle and change so easily - and how our emotional states are never static, but are in a constant state of flux, which can sometimes make them difficult to deal with because they seem impossible to control.

This, I think, is why we need art and creativity more than ever. Not because I think art will solve the issues we are facing today - but perhaps it has a role in helping us to ask the right questions, and in teaching us how to feel our way through, together.

 

In 2013 Constable’s Salisbury Cathedral from the Meadows 1831 was secured for the British public through the Heritage Lottery Fund, the Manton Foundation, the Art Fund (with a contribution from the Wolfson Foundation) and Tate Members. The acquisition was part of Aspire, a five year partnership between Amgueddfa Cymru, Colchester and Ipswich Museum Service, The Salisbiry Museum, National Galleries of Scotland and Tate Britain, sponsored by the Heritage Lottery Fund and the Art Fund.

To secure the painting, a unique partnership initiative was formed between five public collections: Tate Britain, Amgueddfa Cymru – National Museum Wales, Colchester and Ipswich Museums, Salisbury and South Wiltshire Museum and the National Galleries of Scotland. This initiative, named Aspire, was a five-year project supported by the Heritage Lottery Fund and the Art Fund enabling the work to be viewed in partner venues across the UK. National Museum Cardiff was the first venue to display the work. 

Atgofion o Wyliau Hapus wrth i Ni Aros Adre i Gadw’n Ddiogel

Ian Smith - Uwch Guradur Diwydiant Modern a Chyfoes, Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, 28 Mai 2020

Mae'n hanfodol bwysig ein bod yn parhau i aros gartref ac aros yn ddiogel yma yng Nghymru. Yn ystod wythnos y Sulgwyn mae rhai ohonoch yn gwersylla yn yr ardd neu'n mwynhau aros yn y garafán ar y dreif. Efallai bod eraill yn hiraethu am wersylla neu garafanio yn Eisteddfod yr Urdd dros y blynyddoedd, neu anturiaethau i rai o'ch hoff fannau gwyliau ar hyd ein harfordir. Felly, i’n helpu ni i gyd gydag ychydig hiraeth am wyliau wrth i ni aros gartref, dyma Ian Smith, Curadur Amgueddfa Genedlaethol y Glannau gydag ychydig o’r hanes y tu ôl i’r llun hwn:

Tynnwyd y llun hwn tua 1951. Ynddo, gwelir y teulu Dodds a oedd yn byw yng Nghaerdydd. Comisiynodd Mr Dodds y garafán ym 1950 i'w hadeiladu a'i gosod gan Louis Blow & Co yn Nhreganna, Caerdydd. Costiodd y fan £ 600.00 - ffortiwn fach yn y dyddiau hynny.

Aeth y teulu ar daith ledled De Cymru ynddi er i'r fan gael ei gadael yn barhaol ar gae ffermwr ger Casnewydd yn Sir Benfro yn y pen draw. Yno, cafodd y teulu eu holl wyliau haf tan 2009.

Y teulu creodd y cynllun a oedd yn cynnwys pethau fel top cwpwrdd arbennig y byddai crud cario'r babi yn ffitio'n berffaith iddo; gwely dwbl plygu i lawr ar gyfer Mam a Thad a sgrin rhannu derw oedd yn llithro i’w le, a oedd i bob pwrpas yn ffurfio dwy ystafell wely. Roedd cegin fach gyda stôf nwy a sinc gyda thap pwmp troed i ddarparu dŵr golchi. Roedd yn rhaid casglu dŵr yfed mewn canistr alwminiwm mawr - gwaith da i'r plant os oedd angen eu blino allan cyn mynd i’w gwely! Roedd yr adlen yn dyblu maint y lle byw ac yn darparu ardal i gadw pethau'n sych.

Yn 2009 cynigiwyd y garafán i'r amgueddfa gan Michael Dodds, a oedd erbyn hynny yn ei 70au. Mike yw'r bachgen hŷn yng nghefn y grŵp yn y llun. Mae’r garafán yn cael ei harddangos yn Amgueddfa Hanes Cenedlaethol Sain Ffagan, yn Oriel ‘Byw a Bod’.

 

 

 

 

 

 

 

Ffilm Straeon yn y Meini

28 Mai 2020

Ffilm Straeon yn y Meini - Crewyd y ffilm arbennig yma ar gyfer agoriad swyddogol tai Fron Haul, ac mae wedi bod ar ddangos yn y tai ers hynny. Dyma'r cyfle cyntaf i fwynhau'r ffilm yn ddigidol, 21 mlynedd yn ddiweddarach.