: Amgueddfeydd, Arddangosfeydd a Digwyddiadau

Mae Amgueddfa Wlân Cymru yn Nrefach Felindre yn gartref i gasgliad cynhwysfawr o offer a pheiriannau sy'n ymwneud â hanes prosesu cnu gwlân yn frethyn. Mae yno hefyd gasgliad tecstilau gwastad cenedlaethol a'r casgliad gorau o flancedi gwlân Cymreig gyda lleolbwynt wedi'i dogfennu sy'n dyddio'n ôl i'r 1850au. Mae'r rhain yn amrywio o flancedi tapestri brethyn dwbl mawr sydd bellach yn gasgladwy iawn, i flancedi iwtiliti sengl, gwyn o'r Ail Ryfel Byd. Yn y blog hwn, mae Mark Lucas, Curadur Casgliad y Diwydiant Gwlân ar gyfer Amgueddfa Cymru, yn rhannu ei wybodaeth am dreftadaeth blancedi Cymreig a rhai enghreifftiau gwych o'r casgliad pwysig hwn.

 

Yn draddodiadol roedd blancedi Cymreig yn rhan o ddrôr waelod priodferched. Roedd pâr o flancedi Cymreig hefyd yn anrheg briodas gyffredin. Byddent yn teithio pellteroedd mawr gyda’u perchnogion yn ystod y Chwyldro Diwydiannol, wrth iddynt chwilio am waith. Felly, mae blancedi Cymru wedi ffeindio’u ffordd ledled y byd, gan ychwanegu ychydig o esthetig cartrefol i ystafell yn ystod y dydd, cynhesrwydd yn y nos a chysylltiad pwysig i adref.

 

Blancedi Lled Cul

Blanced Lled Cul - dau hyd cul wedi'u pwytho gyda'i gilydd.

Blancedi lled cul oedd y cynharaf, wedi'u gwehyddu ar wŷdd sengl. Fe'u gwnaed o ddau led gul wedi'u gwnïo gyda’i gilydd â llaw i ffurfio blanced fwy. Blancedi gwŷdd sengl o'r math hwn oedd yn gyffredin cyn troad yr ugeinfed ganrif pan ddatblygwyd gwŷdd dwbl a oedd yn galluogi gwehyddu lled ehangach o ffabrig. Fodd bynnag, ni throsodd llawer o'r melinau llai i’r gwŷdd dwbl, ac o ganlyniad, roedd blancedi lled cul yn parhau i gael eu cynhyrchu mewn symiau sylweddol yn ystod y 1920au, 30au a hyd yn oed yn ddiweddarach.   

 

Blancedi Plad

Blanced Plad

Roedd patrymau plad yn boblogaidd yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg, fel arfer yn cynnwys lliwiau cryf yn erbyn cefndir hufen naturiol. Roedd cyflwyno llifynnau synthetig ar ddiwedd y 19eg ganrif yn caniatáu i wehyddion gymysgu mwy o edafedd lliw i'r dyluniadau, gyda rhai cyfuniadau lliw yn gynnil, eraill yn drawiadol. Parhaodd llawer o felinau llai i ddefnyddio llifynnau naturiol ymhell i'r 20fed ganrif. Gwnaed y llifynnau naturiol o fadr a cochineal ar gyfer coch, glaslys ac indigo ar gyfer glas, ac aeron a chen amrywiol ar gyfer arlliwiau eraill. Mae gan yr Amgueddfa Wlân Genedlaethol ei gardd llifyn naturiol ei hun ac mae'n cynnal cyrsiau a sgyrsiau trwy gydol y flwyddyn ar liwio naturiol.

 

Blancedi Tapestri

Blanced Tapsistri Cymru

Tapestri Cymru yw'r term sy'n cael ei rhoi i flancedi gwehyddu brethyn dwbl, gan gynhyrchu patrwm ar y ddwy ochr sy'n gildroadwy ac sydd erbyn hyn, yn eicon i ddiwydiant gwlân Cymru. Mae enghreifftiau o flancedi tapestri Cymru wedi goroesi o'r ddeunawfed ganrif ac mae llyfr patrwm o 1775 gan William Jones o Holt yn Sir Ddinbych, yn dangos llawer o wahanol enghreifftiau o batrymau tapestri. Blancedi wnaed gyntaf o frethyn dwbl, ond arweiniodd ei lwyddiant fel cynnyrch ar werth i dwristiaid yn y 1960au, at ei ddefnyddio i wneud dillad, matiau bwrdd, matiau diod, nodau tudalen, pyrsiau, bagiau llaw a chas sbectol. Oherwydd gwydnwch y gwehyddu brethyn dwbl, mae'r deunydd hefyd wedi'i ddefnyddio ar gyfer rygiau cildroadwy a charpedu.   

 

Blancedi Melgell

Blanced Melgell

Mae blancedi melgell yn gymysgedd o liwiau llachar a meddal. Fel y mae'r enw'n awgrymu mae'r wyneb wedi'i wehyddu i gynhyrchu effaith waffl sgwâr dwfn gan roi ymddangosiad melgell i'r flanced. Mae'r math hwn o wehyddu yn cynhyrchu blanced sy'n gynnes ac yn ysgafn.

Gyda'r sylw presennol a rhoir i flancedi Cymreig fel eitem addurniadol yn y cartref, mae yna lawer o ddiddordeb mewn hen flancedi, eu patrymau, a’u dyluniadau. Mae blancedi hynafol wedi dod yn boblogaidd iawn gyda dylunwyr cartref ac maent i'w gweld yn helaeth mewn cylchgronau décor cartref. Fe'u defnyddir fel tafliadau a gorchuddion gwelyau mewn cartrefi modern, gyda llawer o ddylunwyr tecstilau blaenllaw yn ogystal â myfyrwyr yn ymchwilio i hen batrymau er mwyn cael ysbrydoliaeth ar gyfer eu dyluniadau newydd.    

Blanced Caernarfon

Daw llawer o’r enghreifftiau gwych yng nghasgliad blancedi’r Amgueddfa o felinau ledled Cymru a roddodd y gorau i’w cynhyrchu ers talwm. Uchafbwynt yw'r casgliad o Flancedi Caernarfon. Cynhyrchwyd y rhain ar wyddiau Jacquard mewn ystod o liwiau. Dim ond ychydig o felinau a ddefnyddiodd wyddiau Jacquard, a all wneud dyluniadau a lluniau cymhleth. Mae blancedi Caernarfon yn dangos dau lun, un gyda Chastell Caernarfon gyda'r geiriau CYMRU FU a llun o Brifysgol Aberystwyth gyda'r geiriau CYMRU FYDD. Credir i'r blancedi hyn gael eu gwneud gyntaf yn y 1860au, a'u cynhyrchu diwethaf ar gyfer arwisgiad y Tywysog Siarl ym 1969. Mae rhodd ddiweddar i'r Amgueddfa yn enghraifft gynharach o'r flanced sy'n cynnwys dwy ddelwedd o gastell Caernarfon. Wedi'i wehyddu â llaw, mae'n cynnwys gwall sillafu – gyda Chaernarfon yn ffurf Saesneg yr enw: Carnarvon.

 

Mae gerddi Tai’r Chwarelwyr yn Amgueddfa Lechi Cymru yn rhan boblogaidd o brofiad ymwelwyr â’r safle – ond nid edrych yn hardd yw unig bwrpas y planhigion, maen nhw yno hefyd i roi ychydig o hanes y chwarelwyr a’u teuluoedd.

Mae’r ardd yn cael ei thrin gan dîm gweithgar o Gyngor Gwynedd, sy’n ymweld o’u canolfan ym Melin Glanrafon, Glynllifon. Mae’r tîm yn rhan o adran Oedolion, Iechyd a Llesiant y Cyngor, ac mae’n cynnig hyfforddiant a phrofiadau i oedolion ag anghenion dysgu. Mae’r tîm yn gofalu am yr ardd drwy gydol y flwyddyn, i sicrhau ei bod mewn cyflwr da ar gyfer yr ymwelwyr.

Dyma Cadi Iolen, Curadur Amgueddfa Lechi Cymru yn egluro mwy am hanes y bythynod a'u gerddi:

“Symudwyd Tai’r Chwarelwyr o Danygrisiau i’r Amgueddfa Lechi 21 mlynedd yn ôl. Mae pob tŷ yn adlewyrchu cyfnod gwahanol yn hanes y diwydiant llechi – o 1861 yn Nhanygrisiau tua dechrau oes aur y chwareli, i dŷ yn ystod Streic Fawr y Penrhyn ym 1901, a Llanberis ym 1969, pan gaewyd Chwarel Dinorwig am y tro olaf.

Cawsom gyngor gan y prif arddwr yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru, wnaeth amlinellu beth ddylen ni ei blannu ymhob gardd i adlewyrchu amodau byw’r cyfnod. Wedi hynny, bu’r garddwyr wrthi’n brysur yn plannu.

Mae gan dŷ 1861 ardd berlysiau yn cynnwys ffenigl, mint ac eurinllys. Mae gardd 1901 yn fwy ymarferol, gyda gardd lysiau yn y tu blaen a’r cefn gan y byddai teuluoedd angen plannu eu bwyd eu hunain mewn adeg o dlodi. Erbyn 1969, mae’r gerddi’n fwy addurniadol gyda blodau fel begonias a phlanhigion lliwgar eraill, yn debyg i’n gerddi ni heddiw. Rydyn ni hefyd yn tyfu tatws a riwbob yng nghefn y tŷ addysg. Mae’r actorion preswyl yn defnyddio’r rhain, a chânt eu coginio yn y caffi o bryd i’w gilydd.”

Roedd gerddi cynnyrch a blodau yn rhan nodweddiadol o gartrefi Glowyr. Man pwysig lle tyfwyd bwyd, lle'r oedd colomennod, ieir ac yn aml mochyn hefyd yn cael eu cadw. Sharon Ford yw Rheolwr Dysgu a Chyfranogi yn Big Pit Amgueddfa Lofaol Cymru. Ysgrifennodd yr erthygl hon ar gyfer ein blog, i ddathlu buddion iechyd a lles garddio - yn enwedig yn ystod y cyfnod cloi hwn. Mae'n llawn llawenydd garddio ac awgrymiadau a chynghorion defnyddiol, a chafodd Sharon fwy nag ychydig o help gan gyd-arddwr brwd - ei mab, Iwan.

‘We may think we are nurturing our garden, but of course it's our garden that is really nurturing us’   

Jenny Uglow

Dwi erioed wedi bod mor ddiolchgar am fy ngardd. Mae’n cynnig lloches y tu hwnt i bedair wal y tŷ. Mae’r tywydd braf wedi’n galluogi ni i fod tu allan pan nad ydym yn gweithio, i fynd o dan draed pan fyddwn angen ychydig o lonydd, ac wrth gwrs i roi mwy o sylw nag arfer i’r ardd. Mae bod â rhywbeth i gynllunio a chanolbwyntio arno wedi bod yn wych am dynnu’n meddyliau oddi ar yr argyfwng byd-eang a bod oddi wrth deulu a ffrindiau. Mae hyd yn oed ein mab 8 oed bywiog, Iwan wedi bod yn ymwneud mwy â’r ardd eleni, gan gynllunio pa lysiau mae eisiau eu cynaeafu a’u bwyta mewn ychydig fisoedd, ac mae’r awyr iach a’r gweithgarwch yn ei flino erbyn diwedd y dydd. Mae hyn yn bwysig gan ei fod arfer cael gwersi nofio, gymnasteg a rygbi.

Mae effaith bositif garddio ar iechyd corfforol a meddyliol yn hysbys i bawb, a gall helpu gyda nifer o broblemau fel pwysau gwaed uchel, gorbryder yn ogystal â phroblemau iechyd meddwl mwy difrifol.

Rydyn ni’n arbennig o lwcus i gael gardd adref a rhandir dros y ffordd. Nid pawb sydd mor lwcus, ond gall dim ond ambell i bot o blanhigion neu blannu llysiau mewn corneli a chilfachau leihau straen a hybu hunan barch. Mae gofalu am blanhigion tŷ yn rhoi teimlad o bwrpas i rywun, ac mae’n lle da i gychwyn os nad oes gennych brofiad o arddio.

Gofynnais i Iwan os oedd eisiau rhannu ei gyngor ar dyfu a gofalu am blanhigion – mae’n arddwr profiadol erbyn hyn, gan ei fod wrthi ers yn blentyn bach. Roedd hefyd eisiau rhannu ei gyngor ar gadw ieir, rhag ofn bod unrhyw un yn meddwl cael ieir i’w cadw’n hapus! Mae llawer o dystiolaeth am fuddion therapiwtig cadw ieir hefyd.

Fy enw i yw Iwan Ford. Rwy’n 8 oed ac yn byw yn Blaenafon. Y dyddiau hyn, rydw i adref gyda Mam a Dad drwy’r amser. Mae’n iawn, ond rwy’n colli fy ffrindiau a fy nghefndryd. Rydyn ni’n lwcus iawn achos mae ganddo ni ddwy ardd a dwy iâr. Enwau’r ieir yw Barbara a Millie. Roedd gen i iâr arall o’r enw Penny, ond roedd hi’n sâl iawn a bu farw ychydig wythnosau yn ôl. Fe wnaethon ni ei chladdu yn yr ardd.

Fe gawson ni Millie pan glywodd rhywun fod Barbara ar ben ei hun. Silkie yw Millie, ac mae’n ddoniol iawn ac yn drwsgwl. Mae ganddi draed mawr ac mae’n cerdded dros bopeth. Mae’n gyfeillgar iawn ac yn fy nilyn rownd yr ardd. Mae gan ieir silkie glustiau glas a phlu blewog. Iâr fantam yw Barbara, ac mae ganddi blu hardd iawn. Mae plu oren o gwmpas ei gwddw. Mae’n dodwy wyau bach iawn ond mae nhw’n flasus iawn. Mae nhw’n amlwg yn ieir hapus iawn.

Rwy’n helpu Mam a Dad gyda’r garddio achos mae ganddo ni randir a gardd wrth y tŷ. Rwy’n hoffi plannu, dyfrio a hel llysiau a ffrwythau. Mae gen i ardd lysiau fach fy hun ac rwy wedi plannu ffa Ffrengig, pwmpen, maro a ffa coch yn barod. Mae hadau angen pridd da a digon o gompost, haul a dŵr. Rhaid i chi gofio dyfrio yn aml neu chewch chi ddim planhigion.

Cyngor plannu Iwan:

• Llenwch y potiau gyda chompost. Rhowch yr hedyn i mewn. Weithiau byddwch yn llenwi hanner y pot gyda chompost, rhoi’r hedyn i mewn ac wedyn mwy o gompost. Weithiau byddwch yn llenwi’r pot a gwneud twll gyda’ch bys i roi’r hedyn i mewn. Cofiwch ddyfrio, a bydd yr hadau yn tyfu mewn ychydig wythnosau. Pan fyddan nhw wedi tyfu ychydig, a dim perygl o rew, gallwch eu plannu yn y ddaear.
• Dim gardd? Gallwch blannu tatws mewn bwcedi neu fagiau compost. Mae tomatos yn tyfu fel hyn hefyd.
• Cofiwch ysgrifennu enwau’r planhigion ar ffyn hufen ia a’u rhoi yn y potiau, er mwyn cofio beth yw beth.

Cyngor ieir Iwan:

• Dyw ieir silkie ddim yn crwydro achos dydyn nhw ddim yn hedfan, felly mae nhw’n berffaith ar gyfer gerddi bychan.
• Mae baw ieir yn dda i’r pridd. Pan mae’r compost baw ieir yn barod, gallwch ei gymysgu yn y pridd i gael planhigion mawr a chryf.
• Mae ieir yn hoffi cynrhon blawd. Rydyn ni’n rhoi rhai i’r ieir ac yn rhoi rhai i adar yr ardd hefyd. ‘Beaky and Feather’ yw hoff fwyd ieir, ac mae’n gwneud i’w plu sgleinio.

 

Mae Juliet Hodgkiss yw Uwch Gadwraethwr Gerddi Amgueddfa Cymru. Mae hi'n arwain tîm ymroddedig o arddwyr a gwirfoddolwyr yn Sain Ffagan, sy'n gofalu am y gerddi a'u casgliadau o blanhigion treftadaeth arbennig. Mewn ymateb i ddiddordeb cynyddol yn ein gerddi ein hunain, a dyhead cynyddol am harddwch rhai o erddi godidog ein cenhedloedd yn ystod y cyfyngiadau symud, dros yr ychydig ddyddiau diwethaf rydyn ni wedi bod yn casglu'ch cwestiynau chi i Juliet am ei gwaith. Dyma ei hatebion yn ein fersiwn ‘treftadaeth’ ni o Gardener’s Questiontime.

Beth yw'r peth gorau am eich swydd?

Y peth gorau am fy swydd yw cael fy nhalu i weithio mewn gerddi mor brydferth. Mae gennym ni amrywiaeth eang o erddi, felly rydw i'n gwneud rhywbeth gwahanol bob dydd. Rwyf hefyd yn cael cwrdd â chymaint o bobl wych trwy fy ngwaith - staff, gwirfoddolwyr, ymwelwyr, cyd-arddwyr a mwy.

Pa un o erddi Sant Fagan yw eich hoff un a pham?

Yr adeg hon o'r flwyddyn, fy hoff ran o'r gerddi yw'r ardal ger y pyllau. Trwy gydol y gwanwyn, mae banciau'r teras wedi'u gorchuddio â bylbiau gwanwyn; cennin Pedr, clychau'r gog a ffritil, i gyd uwchben carped o anemonïau. Daw’r godidog Magnolia ‘Isca’ i'w blodau yn gyntaf, ac yna’r ceirios a’r afalau. Y goeden ddiweddaraf i flodeuo yw'r Davidia, gyda'i bracts gwyn anferth sy'n siglo yn yr awel, gan roi ei henw iddi - y goeden hances.

Pa un yw'r planhigyn prinnaf yn y casgliad?

Un o'r planhigion prinnaf sydd gennym yw rhosyn Bardou Job, a oedd yn un o'r rhosod gwreiddiol yn yr Ardd Rhosod. Credwyd bod hwn wedi diflannu, yna cafodd ei ail-ddarganfod gan grŵp o selogion rhosyn, yn tyfu yn hen ardd prif warder ar Alcatraz! Fe'i lluosogwyd, a danfonwyd 6 rhosyn atom i dyfu yn ein gerddi. Mae gennym hefyd gasgliad o datws treftadaeth, a roddwyd i ni gan Asiantaeth Ymchwil Amaethyddol yr Alban.

Un o'r tatws rydyn ni'n eu tyfu yw'r Lumper, y tatws a dyfwyd ar adeg newyn tatws Iwerddon. Ni ellir prynu'r rhain, felly mae'n rhaid i ni eu tyfu bob blwyddyn i gynnal ein casgliad.

Pa un yw'r planhigyn anoddaf y mae'n rhaid i chi fynd i'r afael ag ef - un sydd anoddaf i'w gynnal?

Y planhigion anoddaf i'w cadw yw'r tatws treftadaeth. Mae'n rhaid i ni dyfu'r rhain bob blwyddyn i gynnal ein casgliad, ac mae'r rhan fwyaf o'r hen amrywiaethau hyn yn agored iawn i falltod, felly mae angen eu rheoli'n ofalus i sicrhau cnwd da.

Pa un yw'r planhigyn anoddaf i'w reoli?

Y planhigyn anoddaf i'w reoli yw Oxalis, chwyn parhaus gyda deilen debyg i feillion, sy'n lluosi trwy fylbiau. Mae'r bylbiau hyn yn cael eu lledaenu pan fydd y pridd yn cael ei drin. Mae bron yn amhosibl ei ddileu. Ar ôl treulio blynyddoedd yn ceisio ei chwynnu, rydyn ni nawr yn ei gadw dan reolaeth gyda phlannu a gorchuddio tomwellt.

Pa un yw eich hoff amser o'r flwyddyn yn yr ardd?

Fy hoff amser o'r flwyddyn yw'r gwanwyn, gyda bylbiau'r gwanwyn, coed yn blodeuo, y rhedyn yn agor eu ffrondiau, a'r holl blanhigion yn yr ardd yn blaguro i dyfiant. Mae popeth yn edrych yn ffres a newydd, ac rydyn ni arddwyr yn llawn gobaith am flwyddyn wych o'n blaenau yn yr ardd.

Er na all tîm a gwirfoddolwyr prosiect GRAFT Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, ymgynnull i arddio gardd yr Amgueddfa ar yr adeg hon, maent serch hynny yn cadw'n brysur yn sefydlu 'Hadau Allan yn y Gymuned' ac yn ein hannog ni i gyd i dyfu blodau haul mewn mannau gweladwy a chyhoeddus i ddangos cefnogaeth ar gyfer gweithwyr allweddol. Dyma ychydig mwy am y prosiect cymunedol arloesol hwn a sut mae wedi tyfu o hedyn syniad i brosiect llewyrchus sy'n tyfu planhigion, bwyd a phobl.

GRAFT: maes llafur wedi'i seilio ar bridd, yw prosiect tir ac addysg fwytadwy Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, a darn parhaol o seilwaith gwyrdd yng Nghanol Dinas Abertawe. Mae'r prosiect hefyd yn waith celf sy'n ymgysylltu'n gymdeithasol gan yr artist Owen Griffiths, ac fe'i comisiynwyd yn wreiddiol fel rhan o Nawr Yr Arwr yn 2018, a ariannwyd gan 1418NOW fel rhan o brosiect diwylliannol enfawr ledled y DU sy'n coffáu'r Rhyfel Byd cyntaf.

Mae GRAFT yn gweithio gyda grwpiau cymunedol o ystod eang o gefndiroedd ledled y ddinas a ddaeth ynghyd, i drawsnewid cwrt yr Amgueddfa i mewn i amgylchedd tyfu organig hardd, cynaliadwy; creu tirwedd fwytadwy i annog cyfranogiad a sgwrs ynghylch defnydd tir, bwyd a chynaliadwyedd mewn ffordd hygyrch a grymusol.

Mae Owen a'r Uwch Swyddog Dysgu Zoe Gealy yn datblygu rhaglen barhaus GRAFT o amgylch y syniadau hyn o gydweithredu, cynaliadwyedd a'r gymuned. Bob dydd Gwener, (heblaw yn ystod y cyfnod cloi hwn), mae gwirfoddolwyr hen ac ifanc yn gweithio ochr yn ochr â'i gilydd i rannu sgiliau gweithio mewn pren a metel, dysgu sut i dyfu planhigion, ennill cymwysterau a chefnogi ei gilydd ar hyd y ffordd. Mae'r prosiect wedi gweld prentisiaethau llwyddiannus yn datblygu o ganlyniad i'w raglen, yn ogystal â gweld buddion iechyd meddwl tymor hir trwy weithio y tu allan gyda'i gilydd. Mae cyfeillgarwch yn datblygu, ac mae pobl, yn ogystal â phlanhigion, yn ffynnu. Yn ystod datblygiad GRAFT, yn ogystal â gwelyau uchel, mae pergola a meinciau o bren lleol, popty pizza cob a chychod gwenyn wedi’u cyflwyno i’r ardd. Daw gwirfoddolwyr ieuengaf GRAFT o Ysgol Cefn Saeson yng Nghastell-nedd ac maent yn gweithio gydag Alyson Williams, y Gwenynwr preswyl, yn dysgu am fioamrywiaeth, yr amgylchedd ac yn gweithio gyda'i gilydd i ofalu am y gwenyn.

Mae peth o'r cynnyrch sy'n cael ei dyfu yn yr ardd fel arfer yn gwneud ei ffordd i mewn i brydau blasus yng nghaffi'r Amgueddfa tra bod rhywfaint yn cael ei ddefnyddio ar gyfer prydau cymunedol yn GRAFT. Mae cyfran o gynnyrch yn cael ei ddefnyddio gan wirfoddolwyr, a rhoddir peth i brosiectau a grwpiau ledled yr ardal sy'n darparu bwyd i'r rhai mewn angen, fel Tŷ Matts, Ogof Adullam a chanolfan galw heibio ffoaduriaid Abertawe.

HADAU A HEULWEN YN YSTOD Y CYFNOD YMA O WAHARDDIADAU

Dros yr wythnosau nesaf bydd GRAFT yn postio hadau trwy gynllun parseli bwyd Dinas a Sir Abertawe, ac i grwpiau cymunedol y maent yn gweithio gyda nhw yn rheolaidd megis Roots Foundation a CRISIS. Mae'r hadau'n cynnwys pwmpen sgwash a blodau haul, a gynaeafwyd gan y garddwyr y tymor diwethaf.

Mae menter arall y mae GRAFT yn ei datblygu yn ystod yr wythnosau nesaf yn annog pobl i blannu blodau haul mewn mannau gweladwy a chyhoeddus, i ddangos cefnogaeth i weithwyr allweddol ochr yn ochr â phaentiadau enfys. Gwahoddir pobl hefyd i bostio lluniau o’u tyfiant llwyddiannus ar dudalennau cyfryngau cymdeithasol GRAFT.

I ofyn am hadau, cysylltwch â zoe.gealy@museumwales.ac.uk

07810 657170

Wrth gloi, mae angen rhywfaint o ofal ar ardd GRAFT yn ystod y cyfnod yma, ac felly mae tîm ar-safle Amgueddfa Genedlaethol y Glannau yn dyfrio'r ardd a gofalu am y planhigion ifanc yn ystod eu sifftiau dyddiol.

Gyda diolch i chwaraewyr Loteri Cod Post y Bobl am gefnogi rhaglen gyhoeddus o weithgareddau a digwyddiadau Amgueddfa Cymru.

DILYNWCH GRAFFT:

www.facebook.com/graft.a.soil.based.syllabus

INSTAGRAM: Graft____