My name is Lowri and I am one of the Freelance Project makers working on the Winter of Wellbeing project. My main role is as part of a small team putting together activity packs for families and young people with the goal of improving wellbeing. But before this project, I had been a stay at home parent for over a decade. 

The last time I was formally employed, it was 2011. A year where it was still acceptable to say ‘talk to the hand’, 3D movies still seemed like a good idea and Flossing was just a dental practice, not a dance. So when I heard about a position that involved working with young people in the heritage sector, which are both my areas of interest, where I could work from home around my family, I couldn't believe my luck! However, after so long away from work, even with a few relevant qualifications and experiences I have, I struggled to know if I had anything of value to offer.  

Thankfully, I did not need to worry too much. My experiences as a parent have been surprisingly essential to the work I have been doing. Even my daughter has become involved in testing and photographing some of the activities which will now be shared with thousands of children around the country. That got me thinking about how valuable our skills as parents can be in the workplace. For example: 

• If you can construct a play kitchen with no instructions and 2 missing screws at 11.30pm on Christmas eve… you can problem solve. 

• If you can negotiate a screaming toddler out of a soft play area… you can hold your own in any meeting. 

• If you have managed to get everyone out of the door on time, with a packed lunch, reading book read, spellings learnt and cupcakes for the charity bake sale (that you will pretend you baked yourself but actually bought on the way to school and bunged in a Tupperware box) and still arrive at school on time…You can project manage. 

I know now, through working on this project, that I do have value outside of the home. The Winter of Wellbeing project has not only given me the opportunity to make a difference in young people's lives, it has given me invaluable work experience, built m

y confidence up and allowed me to contribute financially to my family. And because of the short term nature of the contract, I have managed to dip my toe into the employment pool without the massive worries about childcare in the summer holidays, which is often a barrier for parents returning to work.  

All in all, I have had a ball so far on the project, I have met so many interesting and inspiring people. I have learnt so much in such a short space of time and will come away from it more confident to apply for future jobs I might previously have discarded because I thought I wasn't good enough. Feeling valued outside of the home has added so much to my wellbeing and I am so thankful for that. 

Mae Chwefror bob blwyddyn yn Fis Hanes LHDT+, gyda digwyddiadau gydol y mis yn helpu i hyrwyddo hanes a phrofiad bwyd pobl LHDT+. Fel arfer, mae thema wahanol ar gyfer y mis, a'r thema eleni yw ‘Gwleidyddiaeth mewn Celf’.

Mae Amgueddfa Cymru wedi trefnu nifer o ddigwyddiadau ar gyfer Mis Hanes LHDT+ 2022:

Drwy gydol y mis bydd cynllun gwreiddiol bathodyn Lesbians and Gay Men Support the Miners Jonathan Blake o 1985 i'w weld yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru. Bydd yn cael ei arddangos yn oriel Cymru... yn Sain Ffagan ar y cyd â bathodyn gwreiddiol LGSM. Grŵp oedd  Lesbians and Gay Men Support the Miners fu'n codi arian ar gyfer glowyr de Cymru oedd yn dioddef yn ystod streic fawr 1984-85. Erbyn diwedd 1984 roedd unarddeg o ganghennau LGSM ar draws y DU. Roedd pob cangen wedi 'gefeillio' â chymuned benodol, a changen Llundain yn cefnogi cymunedau yng nghymoedd Nedd, Dulais a Tawe Uchaf. Anfarwolwyd yr hanes hwn, ac ymweliad LGSM ag Onllwyn, yn 2014 yn y ffilm Pride. Mark Ashton, un o sylfaenwyr LGSM ym 1984, oedd un o wynebau Mis Hanes LHDT+ 2021 ac mae'n fraint dathlu eto eleni lwyddiannau rhyfeddol ymgyrch Lesbians and Gay Men Support the Miners.

Fel rhan o gyfres 'Sgyrsiau Amgueddfa' Amgueddfa Cymru bydd y curadur Mark Etheridge yn cynnal sgwrs ar gasgliad LHDT+ Sain Ffagan a phwysigrwydd cynrychiolaeth mewn casgliadau. Gallwch archebu tocyn ar - Sgyrsiau'r Amgueddfa: Casgliad LHDTQ+ Sain Ffagan | English | Amgueddfa Cymru.

Rydyn ni hefyd yn datblygu project cyffrous ar gyfer Mis Hanes LHDT+. Diolch i nawdd Cyngor y Celfyddydau, bydd LGBTQ+ History Wales Songbook gan Gareth Churchill yn cael ei berfformio yn Sefydliad y Gweithwyr Oakdale yn Sain Ffagan yn ystod y mis. Bydd y perfformiad cerddorol i lais a phiano/allweddell yn dathlu a rhoi llais cerddorol i gasgliad hanes LHDTQ+ Sain Ffagan. Perfformiad caeëdig fydd hwn i ddechrau, yn cael ei ffilmio a'i ddarlledu ar-lein fel diweddglo i Fis Hanes LHDT+ a'i hysbysebu ar bob un o sianeli cyfryngau cymdeithasol yr Amgueddfa.

Wrth gwrs, nid am un mis yn unig y dylai hanes LHDTQ+ gael ei ddathlu. Cadwch lygad drwy gydol 2022 am ragor o arddangosiadau a digwyddiadau yn safleoedd Amgueddfa Cymru. Dyma rai o'r cynlluniau sydd ar y gweill:

Yn Sain Ffagan mae nifer o wrthrychau LHDTQ+ bellach yn cael eu harddangos yn orielau Cymru... a Byw a Bod...  Yn ogystal â'r bathodynau LGSM, mae tebot a phadl yn perthyn i Fenywod Llangollen (o bosib y pâr lesbiaidd enwocaf erioed) a chopi o gerddoriaeth We'll Gather Lilacs a gyfansoddwyd gan Ivor Novello.

O ganol mis Mawrth bydd gwrthrychau o'r casgliad LHDTQ+ i'w gweld yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau fel rhan o arddangosfa Trawsnewid. Project gan Amgueddfa Cymru ar gyfer pobl ifanc LHDTQ+ rhwng 16-25 oed yw Trawsnewid. Mae'n edrych ar ffigurau queer, neu sydd ddim yn glynnu at rywedd ddeuaidd yn hanes Cymru ac yn cefnogi cyfranogwyr i greu gwaith wedi ei ysbrydoli gan brofiad bywyd.

Rydyn ni'n falch iawn o gyhoeddi ein bod wedi ennill Gwobr Buddsoddi mewn Gwirfoddolwyr am y trydydd tro.

Mae Buddsoddi mewn Gwirfoddolwyr yn wobr safon ansawdd ar gyfer Rheoli Gwirfoddolwyr.

Allen ni ddim bod wedi gwneud hyn heb waith caled ac ymroddiad ein staff a'n gwirfoddolwyr gwych. Diolch yn fawr!

Wedi cael cyfle i ddarllen yr adroddiadau asesu, yr uchafbwynt i ni oedd y sylw hwn...

"Dywedodd gwirfoddolwyr eu bod yn teimlo bod eu cyfraniad yn ystyrlon, a'u bod wedi mwynhau eu rolau. Roedd y rhan fwyaf o wirfoddolwyr yn dweud pa mor groesawgar oedd yr Amgueddfa. Dywedodd un gwirfoddolwr eu bod yn teimlo fel rhan o deulu."

Mae gwirfoddolwyr yn rhoi o'u hamser, sgiliau, arbenigedd a brwdfrydedd i Amgueddfa Cymru bob blwyddyn. Elusen ydym ni, ac mae eich cefnogaeth chi yn helpu i gyfoethogi a dod a safbwyntiau newydd i'n hamgueddfeydd cenedlaethol.

Os hoffech chi gymryd rhan, ewch i Cymryd Rhan | Amgueddfa Cymru (amgueddfa.cymru)

@WCVACymru

#BuddsoddiMewnGwirfoddolwyr

Ym mis Medi 2021 cefais gyfle i weithio gyda Thecstil Llan-gors fel rhan o fy lleoliad gwaith gradd meistr yn yr Amgueddfa. Mae’r darn yn dyddio’n ôl i’r 10fed ganrif.  (https://museum.wales/articles/1344/The-Llan-gors-textile-an-early-medieval-masterpiece/) Mae wedi’i wneud o liain a sidan, ac mae addurniadau cain wedi’u brodio arno; ond mae wedi’i ddifrodi yn sylweddol gan ddŵr a thân - cafodd ei ddarganfod yng nghrannog Llyn Syfaddan, a ddinistriwyd mewn tân. Oherwydd hyn, mae’n arbennig o fregus. Am fwy o wybodaeth ar y darn rhyfeddol hwn o ddefnydd, gweler y rhestr ar waelod yr erthygl.

Fy mhroject i oedd creu mowntiau newydd ar gyfer darnau o’r defnydd sydd heb addurnwaith ac sydd ddim yn cael eu harddangos, er mwyn gallu eu storio yn ddiogel. Roeddent wedi bod yn cael eu storio ar fyrddau gyda darnau wedi’u torri allan yn arbennig, a’u gorchuddio â rhwyll a ffilm i’w gwarchod. Dros y blynyddoedd roedd y darnau o ddefnydd wedi symud rhywfaint o fewn y byrddau, felly cefais i’r dasg o greu mowntiau newydd i’w cadw’n saff.

                                                       Paratoi’r mowntiau newydd (Llun: L. Mumford)

Roedd dull newydd o fowntio wedi’i ddyfeisio gan gadwraethwyr yr Amgueddfa (ac wedi’i ddefnyddio i arddangos y darnau addurnedig o’r defnydd yn oriel Gweithdy yn Sain Ffagan) cyn i mi gyrraedd. Gan ddilyn y dull hwn, torrais ddarnau o fwrdd i ffitio siâp pob darn o’r defnydd fel bod modd iddynt slotio gyda’i gilydd fel jigso. Roedd hon yn rhan bwysig o’r broses oherwydd mae’r math hwn o fowntio yn galluogi i’r darnau gael eu symud o gwmpas a’u hailddehongli.

Roedd y bwrdd wedi’i orchuddio mewn ffabrig wedi’i liwio’n arbennig sydd â rhywfaint o ael er mwyn dal y darnau bregus i’r wyneb heb fod angen eu gwnïo’n sownd - gan y byddai hyn yn eu difrodi. Cafodd y ffabrig hwn ei dorri i siâp, a rhoddwyd cefn calico iddo i’w dacluso.

                                                 Symud y defnydd i’w fownt newydd (Llun: L. Mumford)

Wedi gwneud y mowntiau, daeth y darn anodd - trosglwyddo’r darnau o ffabrig o’r hen fownt i’r un newydd! Darllenais y nodiadau cadwraeth gwreiddiol i sicrhau bod darnau llac yn cael eu gosod yn y safle cywir - roedd hyn yn anodd gan bod y defnydd i gyd bron yn ddu oherwydd ei fod wedi llosgi. Yn hytrach na lliw, cafodd cyfeiriad y pwythau ar y darnau bach, yn ogystal â’u siapiau, eu defnyddio i’w gosod yn y lle cywir. Dyma’r darn a gymerodd hiraf, ac roedd angen canolbwyntio’n llwyr!

                                                Mownt gwag gyda label wedi’i bwytho (Llun: E. Durrant)

Mae pob gwrthrych mewn amgueddfa yn cael rhif derbynodi, er mwyn gallu eu nabod yn hawdd, ac felly y dasg nesaf oedd creu labeli ar gyfer y Tecstil. Am fod y darnau mor fregus, fe wnes i greu tagiau bach a’u gwnïo ar gefn calico y mowntiau fel bod modd eu cuddio pan maen nhw’n cael eu storio neu eu tynnu allan os fydd rhywun angen eu hastudio. Mae hyn yn golygu na fydd y tagiau yn llusgo ar draws wyneb y Tecstil. Fe wnes i hefyd ysgrifennu’r rhifau ar y calico, rhag i’r tagiau fynd ar goll.

Y cam olaf oedd meddwl sut i’w storio. Y broblem gyda’r hen ddull storio oedd bod y darnau yn llithro, a dyma oedd y brif broblem i’w hystyried. Roedd ymyl y defnydd yn atal symudiad i ryw raddau, ond ddim digon. Felly fe lenwais i focs gydag ewyn, a rhoi pinnau o gwmpas y darnau wedi’u mowntio i’w dal yn eu lle. Bydd yr ewyn yn lleihau effaith ysgytwad, ac mae’r pinnau yn sicrhau na fydd y darnau’n symud o fewn y bocs.

                                             Bocs o ddarnau o’r defnydd wedi’i fowntio (Llun: E. Durrant)

Roedd hwn yn gyfle gwych i weithio ar ddarn unigryw o dreftadaeth Gymreig, a hoffwn ddiolch i holl staff cadwraeth yr Amgueddfa am eu croeso ac am rannu eu gwybodaeth helaeth.

Darllen pellach:

Amgueddfa Cymru. 2007. Gweolyn Llan-gors: campwaith canoloesol cynnar. Ar gael yn: https://amgueddfa.cymru/erthyglau/1344/The-Llan-gors-textile-an-early-medieval-masterpiece/ [Cyrchwyd 4 Ionawr 2022]

Lane, A. a Redknap, M. 2019. Llangorse Crannog: The excavation of an early medieval royal site in the kingdom of Brycheiniog. Rhydychen: Oxbow Books
 

We’re pleased to announce that we have received a grant from the Landfill Disposals Tax Communities Grant Scheme!

The grant money is to help communities and their local environments. Our proposal was to improve the landscape around National Museum Cardiff. The urban meadow is to be reinvigorated and enriched with further habitats and the carpark will have it’s planting levels increased. We will develop the spaces to support biodiversity, part of our response to declaring a state of global climate and ecological emergency.

The funding has allowed the creation of my post – Museum Garden Co-ordinator – to oversee the project and will allow us to buy all the tools, materials and plants needed. The garden’s development and maintenance will be volunteer led. The publicly accessible garden will link with our museum collection and strengthen our relationships with community partners. We will create a space with educational value to school groups and visitors alike. Public consultation has taught us that visitors want more green space and hands-on interactions so we will be able to provide this.

Gardening volunteer roles will be advertised soon on museum.wales/getinvolved or you can follow us on twitter for updates @AmgueddfaVols

Any questions?

Contact us on gwirfoddoli@amgueddfacymru.ac.uk | volunteering@museumwales.ac.uk