Casgliadau Arlein
Amgueddfa Cymru
Chwilio Uwch
Recordiad sain / Audio recording: Tom Jones
Recordiad hanes llafar Cymraeg gyda Tom Jones, Pontyberem. Rhan 3 o 3 (AV 2528/1, AV 2529/1, AV 2530/1). Recordiwyd Mr Jones hefyd ar 03/12/1969 (gw. AV 2502//1, AV2503/1, AV 2504/1). Welsh language oral history recording with Tom Jones, Pontyberem.
Y blower - 'yn rhechen' Clefydau'r glowr - a'r dull o'u trin (tryst. Denau) Tempri mandrel i) cochi nes cyrraegg 'lliw pen milart' ii) yn fwy coch na mwydyn iii) Glas / gwyrdd / brown Mandral pwt ffeilo'n dwp, bwyta , yfed yn yr efail
Y tanwyr 1. Byddai nwy yn casglu mewn pocedi. 'blower' nwy yn torri drwy'r graig - 'yblower yn rhechen' - bygwth torri. 2. Gwella llosgiadau - gorwedd mewn bocs gyda gwellt a ' caran oil ' wrt y tan ; rhoi paraffin ar y llosg a'I ddal wrth y tan - rhoi effaith wrth y tan'. Rhai meddyginiaethau eraill - cnoi glo at ' ringlos ' - 'llosg cylla'; gweithwir yn defnyddio'I dafod neu goes matsen I dynnu rhywbeth o lygaid gweithiwr arall. 3. cyflog yn yr efail. Hogi arfau'r gweithwyr. 4. Arfau 'cast steel' mandreli tir' wedi ei 'durio' yn yr efail. Hogi 'mandrel' - ei dwymo'n gochach na mwydyn' a gadael iddo fynd I liw 'pen milart'. Cael tip am wneud 'wedge' neu 'ymestyn mandrel'. 5. rhai'n dod I'r efail gynhesu. 6. Oriau gwaith yn yr efail I gynhesu. 7. Bwyd. Rhai'n grilio ham ar y 'pentan'. Dim yfed cwrw yn y gwaith, dim ond ar y slei. Oriau bwyd. 8. Adnabod arfau ambell weithiwr. 'cwilet' - matha o wedge' 'ffeilio'u dwp' blaen bach. 9. Tynnau coes - amlach ar y wyneb. Negeseuon ofer- nol 'sgwar rownd' 'dril twll sgwar' 'pwcedad o stim'. 10. Y boilerdy a'r powerhouse. Continuous shift men yn y pwerhouse.