Datganiadau i'r Wasg

Hir yw pob ymaros, a bydd y dafarn yn croesawu ei chwsmeriaid cyntaf mewn degawd a mwy pan fydd hi’n agor yn yr Amgueddfa fis nesaf.
Cafodd Gwesty'r Vulcan ei gofrestru fel tafarn (ale house) ym 1853, i wasanaethu’r gymuned Wyddelig yn bennaf yn lle oedd yn cael ei alw’n Newtown ar y pryd. Yn ystod ei hanes hir fe welodd newidiadau mawr wrth i Gaerdydd dyfu’n  ganolfan ddiwydiannol a phrifddinas y genedl. Caeodd drysau’r dafarn am y tro olaf yn 2012.  

Ar ôl ymgyrch daer i arbed y dafarn, cafodd yr adeilad ei gynnig yn ffurfiol i Amgueddfa Cymru gan y perchnogion yn 2012. Dyma tîm adeiladau hanesyddol Amgueddfa Cymru wedyn yn dymchwel yr adeilad eiconig fesul bricsen a’i symud i Sain Ffagan.  

Bydd y Vulcan yn cael ei chyflwyno fel ag yr oedd hi yn 1915, blwyddyn bwysig i’r dafarn. Roedd hi newydd weld gwaith ailwampio mawr pan ychwanegwyd y teils brown a gwyrdd ar flaen yr adeilad, ac ailddylunio’r ystafelloedd.

Pan fydd hi’n agor i’r cyhoedd bydd y Vulcan yn gwerthu cwrw wedi’i fragu’n arbennig gan Glamorgan Brewing Co. Gall ymwelwyr archebu bwrdd ymlaen llaw ar gyfer yr agoriad, yn ogystal â detholiad o dri sgwner o gwrw, gan gynnwys Cwrw Vulcan a Cwrw Golau sydd wedi’u bragu’n arbennig gan Glamorgan Brewing Co. ar y cyd ag Amgueddfa Cymru.

Dywedodd Bethan Lewis, Pennaeth Amgueddfa Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru:

“Rydyn ni’n edrych mlaen i agor Gwesty’r Vulcan ym mis Mai 2024. Rydyn ni’n gwybod cymaint mae pobl wedi bod yn edrych ymlaen at weld y dafarn yn agor yn Sain Ffagan, a bydd hi’n ychwanegiad gwych i’r casgliad o adeiladau hanesyddol.

Mae ein tîm o arbenigwyr adeiladau hanesyddol a churaduron wedi bod yn gweithio’n galed i ail-greu’r dafarn yn 1915, a bydd hi’n bleser gweld ymwelwyr yn cael blas ar adeilad arbennig yn hanes Caerdydd.”

Y Vulcan yw’r adeilad diweddaraf o’r deugain a mwy sydd wedi cael eu hailgodi yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru. Mae’r ystâd gan erw yn gartref i adeiladau o bob cwr o Gymru, yn dangos sut fyddai pobl wedi byw, gweithio a mwynhau eu hamser hamdden dros y canrifoedd. Enillodd Sain Ffagan Wobr Amgueddfa’r Flwyddyn y Gronfa Gelf yn 2019, a pleidleisiodd aelodau Which? Hi yn amgueddfa’r flwyddyn yn 2023.

Dywedodd Jane Richardson, Prif Weithredwr Amgueddfa Cymru:

“Mae Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru yn sefydliad gwobrwyog sy’n croesawu 500,000 o ymwelwyr y flwyddyn. Mae Gwesty’r Vulcan yn ychwanegiad sylweddol i’r casgliad ac yn rhoi cyfle i ni adrodd hanes Newtown a’r gymuned Wyddelig oedd yn byw yno.

Bydd ymwelwyr yn cael cyfle i flasu bywyd yn 1915, ac rydyn ni’n edrych ymlaen i groesawu’r cwsmeriaid cyntaf ym mis Mai. Rydw i hefyd yn edrych ymlaen at godi gwydraid i ddathlu agoriad y dafarn a bydd ymwelwyr yn gallu mwynhau diod o’n cwrw Vulcan ar y safle.”

Hoffai Amgueddfa Cymru ddiolch i Ymddiriedolaeth Elusennol Simon Gibson, Ymddiriedolaeth Elusennol Swire ac Ymddiriedolaeth Radcliffe, yn ogystal ag unigolion a theuluoedd sydd wedi cyfrannu’n hael i wneud y gwaith o ail-godi’r Vulcan yn bosib.

Gallwch chi fod yn rhan o stori’r Vulcan hefyd drwy gyfrannu at y project.

DIWEDD