Bwrw eira a dyfnder eira 2016-11-17

Helo Cyfeillion y Gwanwyn,

Diolch am rannu eich sylwadau gyda'r data tywydd wythnos dwytha. Rwyf wedi atodi rhai yn isod. Mae llawer ohonoch yn ddweud bod y tywydd wedi oeri a bod 'na mwy o law. Mae rhai ohonoch chi hyd yn oed wedi cael eira! Dyma pam dwi am esbonio sut mae meteorolegwyr (gwyddonwyr tywydd) yn mesur eira. 

Mae mesur faint o law sy’n disgyn yn hawdd o’i gymharu â mesur faint o eira sy’n disgyn. Fydd eira ddim yn bihafio! Bydd yn aml yn cael ei chwythu gan y gwynt ac yn lluwchio, sy’n golygu bod yr eira’n ddwfn mewn mannau ond yn llawer llai dafliad carreg i ffwrdd. Oherwydd bod yr eira’n disgyn yn anghyson, bydd y mesuriadau o’r llefydd yma’n anghywir! Dyna pam mae’n rhaid mesur mewn mannau gwastad, agored ymhell o ble fydd eira’n lluwchio. Bydd eira hefyd yn chwarae gemau gyda’r Meteorolegwyr sy’n ceisio ei fesur – bydd yn toddi’n ddŵr, cyn rhewi fel iâ. Felly dyw’r eira sy’n cael ei fesur ddim bob tro yn cyfateb i faint o eira sydd wedi disgyn. Mae eira newydd yn disgyn ar ben hen eira hefyd, ac mae’n anodd dweud faint o eira sydd wedi disgyn o un diwrnod i’r llall. 

Mae’n rhaid i’r meteorolegwyr gofio holl driciau’r eira a meddwl am ffyrdd i ddarganfod faint o eira sydd wedi disgyn. Byddan nhw’n edrych ar gwymp eira (faint o eira sy’n disgyn mewn diwrnod) a dyfnder eira (cyfanswm dyfnder yr eira, hen a newydd). Un ffordd o fesur cwymp eira yw gyda ffon bren. Bydd y meteorolegwr yn gosod y pren mewn lleoliad agored lle na fydd eira’n lluwchio ac yn mesur yr eira bob chwech awr. Drwy glirio’r eira o’r pren ar ôl ei fesur, dim ond eira’r diwrnod hwnnw fydd yn cael ei fesur, a gall y gwyddonydd ddweud faint o eira sydd wedi cwympo ar y diwrnod hwnnw. 

Gallwn ni hefyd fesur eira wedi toddi ar ffurf dŵr. Gallwch chi felly ddefnyddio’ch mesurydd glaw i fesur cwymp eira. Os taw dim ond ychydig o eira sy’n cwympo, bydd yn toddi yn y mesurydd beth bynnag, ond os yw hi’n bwrw’n drwm, ewch â’r mesurydd i mewn ac aros iddo doddi’n ddŵr. Gallwch chi wedyn fesur y dŵr fel rydych chi wedi’i wneud bob wythnos, a’i gofnodi fel glawiad yn eich cofnodion tywydd. 

Os oes eira ar lawr a bod digon o amser i arbrofi, beth am fynd ati i fesur dyfnder yr eira? Y cyfan sydd ei angen arnoch chi yw pren mesur (neu pren eira os ydych chi am siarad fel gwyddonydd gwych!). Gwthiwch y pren i’r eira tan ei fod yn cyffwrdd y ddaear a chofnodi pa mor ddwfn yw’r ddaear fesul milimedr. Rhaid i chi fesur o arwyneb gwastad (fel mainc) mewn lle agored lle nad yw’r eira’n lluwchio. Rhaid i chi gofnodi o leiaf tri mesuriad i gyfrifo dyfnder cyfartalog yr eira lleol. Cyfrifwch y cyfartaledd drwy adio’r cofnodion gwahanol a’u rhannu gyda’r nifer o gofnodion. Os ydw i’n cofnodi tri dyfnder o 7cm, 9cm a 6cm, rhaid i fi adio pob rhif (7 + 9 + 6 = 22) cyn rhannu gyda 3 (22 / 3 = 7.33). Dyfnder cyfartalog yr eira felly yw 7.33cm. 

Mae gorsafoedd tywydd fel y Swyddfa Dywydd (MET Office) wedi troi at dechnoleg i ddyfeisio dulliau newydd o fesur dyfnder eira. Edrychwch ar y llun o un o orsafoedd eira’r Swyddfa Dywydd. Mae nhw’n defnyddio synwyryddion laser i fesur dyfnder yr eira ar yr arwyneb gwastad. Gall meteorolegwyr gasglu data o bob cwr o’r wlad wrth wasgu botwm – llawer haws a mwy dibynadwy nag anfon pobl allan i’r oerfel gyda phren eira! Mae pob un o orsafoedd eira’r Swyddfa Dywydd i’w gweld ar y map – oes un yn agos atoch chi? 

Os yw hi wedi bwrw eira, cofiwch fesur y cwymp gyda’r mesurydd glaw neu’r dyfnder gyda phren eira a nodi’r canlyniadau fel ‘Sylwadau’ wrth uwchlwytho eich cofnodion wythnosol. Bydd yn ddiddorol cymharu dyfnder yr eira â chwymp yr eira yn y mesurydd glaw! 

Daliwch ati Gyfeillion y Gwanwyn, 

Athro’r Ardd

Eich sylwadau:

Carnbroe Primary School: The weather in Carnbroe changed throughout the week. It started with beautiful crisp sunny days, snow on Wednesday and finally it rained and rained. Our plants were all well watered. Hooray!!

East Fulton Primary School: We had snow during Tues evening which is why rainfall reading is so high on Wed.

Auchenlodment Primary School: On Tuesday night it snowed so the rain gauge was filled with snow on Wednesday. We had to melt the snow so we could get a reading.

St. Charles Primary School: It was very icy this week and the water in the water gauge was frozen.

Ysgol Y Wern: Mae'r tywydd wedi oeri ond mae hi wedi bod yn heulog.

Arkholme CE Primary School: First really cold weather also got a bit of frost and one of the pots fell over. None of the bulbs have started to sprout yet though.

Stanford in the Vale Primary School: Frosty mornings, bright blue skies we have experienced this week.  Heavy rain on Wednesday.

Henllys CIW Primary: We had a lot of rain on Wednesday and it was cold on Monday

Beulah School: very rainy Tuesday night !!!!!!!!!!

Trellech Primary School: It rained on Wednesday but not any other day of the week. It was fun measuring the rainfall.

St. Nicholas Primary School: We had a lot of rain on Tuesday night.

Barmston Village Primary School: The weather has been rainy this week.

Ysgol Glanyfferi: A wet week in Wales! Getting colder. Looking forward to seeing green shoots.

Broad Haven Primary School: It was very windy to start this week but with some sun. We had more rain and it was cold in the mornings.

Ysgol Rhys Prichard: A lot of rain on Wednesday. Really cold on Tuesday.

Darran Park Primary: The rainfall hasn't been very consistent. On the other hand the temperature has been very consistent has only varied by 1 or 2 degrees.

St. Charles Primary School: It was very icy this week and the water in the water gauge was frozen.

Garstang St. Thomas' CE Primary School: We were on half term this week but Mrs Bosson kept a record of the rainfall and temperature for us.

Professor Plant: Thank you Mrs Bosson!

Breckon Hill Primary School: We have measured the temperature and the rainfall in the location of the pots (front of the school) and in the flower beds (at the back of the school). We have noticed that it is slightly warmer at the front of the school as this area gets a little bit more sun.