Aur o Gymru’r Oes Efydd

Y Telynor Dall, John Parry (bu f.1782)

PARRY, William (1742-1791 William Parry trained in London under the fashionable British portrait painter Joshua Reynolds. He maintained a healthy career in Wales, thanks to the support of the Williams-Wynn family of Wynnstay. He was a friend of Thomas Jones, and the son of celebrated harpist, John Parry. Hyfforddwyd William Parry yn Llundain gan y peintiwr portreadau Prydeinig ffasiynol Joshua Reynolds. Fe lwyddodd i ddilyn gyrfa lewyrchus yng Nghymru, diolch i gefnogaeth y teulu Williams-Wynn o Wynnstay. Roedd yn gyfaill i Thomas Jones, ac yn fab i’r telynor John Parry.)

‘And with a master's hand and prophet's fire, Struck the deep sorrows of his lyre’ (Thomas Gray, Y Bardd, 1757) Yma mae John Parry (Parry Ddall) wedi ymgolli yn sŵn ei gerddoriaeth ei hun. Cafodd ei eni'n ddall a daeth i fod yn gerddor enwog ac yn delynor i Siôr III a Syr Watkin Williams Wynn. Roedd yn aelod cynnar o Gymdeithas y Cymmrodorion a daeth i fod yn ffigwr amlwg yn yr Adfywiad Celtaidd. Honai fod ei gerddoriaeth o darddiad derwyddol, ac yn ddiweddarach mabwsiadwyd ei delyn deires fel offeryn cenedlathol Cymru. Ysbrydolodd ei ‘gytgordiau dall hudolus’ a'i ‘alawon i roi lwmp yn eich gwddf’ y bardd Seisnig Thomas Gray i gwblhau ei gerdd 'The Bard' ym 1757. Daeth y gerdd hon yn eiconig, ac yn destun poblogaidd ymysg artistiaid fel Thomas Jones. Peintiwyd y portread sensitif hwn o 'Parry Dall' gan ei fab, William. Peintiodd William fersiwn arall a fu'n hongian yn Wynnstay yn wreiddiol gyda phortread Anton Mengs o Richard Wilson.