Datganiadau i'r Wasg

Ymunodd Prif Weinidog Cymru â’r Llysgennad Yasumasa Nagamine heddiw (Dydd Gwener, 4 Rhagfyr 2020) i weld rhai o’r 1,000 o goed ceirios, sydd wedi’u rhoi i barciau cyhoeddus ac ysgolion ar draws y DU er mwyn dathlu’r cyfeillgarwch bythol rhwng y DU a Japan, yn cael eu plannu’n ffurfiol am y tro cyntaf yng Nghymru. Bydd y fenter yn etifeddiaeth hirhoedlog gan Dymor Diwylliant 2019-2020 Japan-DU, sy’n bosib drwy roddion gan fusnesau Japaneaidd.

Mae Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru wedi derbyn ugain coeden, rhai o’r coed cyntaf i’w plannu yng Nghymru.

Caiff y Coed Ceirios Sakura eu dosrannu ymysg dros 65 o ysgolion a cholegau dros Gymru ac i’r dinasoedd canlynol: Caerdydd, Bangor, Llanelwy, Abertawe a Chasnewydd.

Bydd Gardd Fotaneg Genedlaethol Cymru yn Sir Gâr a Chastell Conwy yn y gogledd, sydd wedi gefeillio â Chastell Himeji yn Japan, hefyd yn derbyn coed.

Cynhaliwyd lansiad Cymreig y project heddiw gyda seremoni blannu yn Sain Ffagan ym mhresenoldeb Mrs Morfudd Meredith, Arglwydd Raglaw De Morgannwg; y Llysgennad Yasumasa Nagamine; Mark Drakeford AS, Prif Weinidog Cymru; Cyd-gadeirydd y Project Coed Ceirios Sakura, Keisaku Sandy Sano; a phlant ysgol lleol o’r Ysgol Sadwrn Japaneaidd ac Ysgol Gyfun Gymraeg Plasmawr, Caerdydd.

Mae pob un o’r coed ceirios a fydd yn cael eu plannu yn rhan o’r project hwn o darddiad Japaneaidd. Bydd y mwyafrif helaeth o’r tri math hyn, ‘Beni-yutaka’, ‘Taihaku’ a ‘Somei-yoshino’, sydd wedi’u dewis oherwydd eu hamrywiaeth mewn lliw, amseru ac arwyddocâd hanesyddol. Er enghraifft, mae ‘Taihaku’ yn isrywogaeth gyda blodau mawr gwyn, a oedd yn ddiflanedig yn Japan ond cafodd ei hailgyflwyno i’w mamwlad gan Collingwood ‘Cherry’ Ingram o Brydain ym 1932.

Caiff y mwyafrif o’r 1,000 o goed eu plannu dros Gymru yn ystod hydref 2020, yn dilyn plannu’r coed yn Sain Ffagan. Noddir y symbol parhaus a hirhoedlog hwn o gyfeillgarwch bythol rhwng Cymru a Japan yn llwyr gan fusnesau ac unigolion o Japan.

Meddai Yasumasa Nagamine, Llysgennad Japan i’r DU, “Gobeithiwn y bydd pobl dros Gymru yn ymuno â ni wrth groesawu’r cyfle hwn i wella cyd-ddealltwriaeth, ac felly helpu i greu etifeddiaeth barhaus.”

Nid dim ond effaith hirdymor Tymor Diwylliant Japan-DU fydd y Project Coed Ceirios Sakura yn ei gynrychioli; bydd hefyd yn ddathliad ehangach o’r cysylltiadau cryf rhwng Japan, y DU a Chymru.

Fel ein perthynas, bydd y coed hyn yn tyfu’n gryfach wrth iddynt aeddfedu, a bob blwyddyn pan fyddant yn blodeuo, gobeithiaf eu bod yn dod â llawenydd i bobl dros Gymru a’u hatgoffa o’r cyfeillgarwch dwfn rhwng ein dwy genedl a’n pobl.”

Meddai Keisaku Sandy Sano, Sylfaenydd a Chyd-gadeirydd Tîm Project Coed Ceirios Sakura, “Mae’r ymateb rydym wedi’i gael dros Gymru wedi bod yn anhygoel. Mae’n dyst i’r berthynas gref rhwng ein gwledydd, a gobeithiwn y bydd y coed yn deyrnged hirhoedlog i’r berthynas honno. Mae nifer o gorfforaethau Japaneaidd wedi penderfynu i gyfrannu’n hael i’r project hwn drwy Gymdeithas Japan-Prydain. Rwy’n ddiolchgar iawn am yr holl ymdrechion a chefnogaeth a roddwyd gan bobl a chorfforaethau yn Japan a’r DU i’r project hwn.”

Meddai Keith Dunn, OBE, Conswl Anrhydeddus Japan yng Nghymru, “Mae perthynas gref rhwng Cymru a Japan, sydd wedi’i datblygu dros fwy na 100 mlynedd. Mae dyhead dros gyd-ddealltwriaeth wrth wraidd y berthynas, ac awydd i ddysgu gan ffordd o fyw, diwylliant a hanes y ddwy wlad.

“Mae’r coed hyn yn symbol cryf o’n cyfeillgarwch, a all gael eu cefnogi a’u mwynhau gan genedlaethau’r dyfodol, a gobeithiaf bydd y coed sy’n cael eu plannu, yn enwedig yn y cyfnod presennol, yn cael eu croesawu gan ein cymunedau ar gyfer y dyfodol.”

Meddai David Anderson, Cyfarwyddwr Cyffredinol Amgueddfa Cymru: 

“Rydym wrth ein bodd i fod yn rhan o Broject Coed Ceirios Sakura. Roeddem yn falch iawn i gynnal arddangosfa KIZUNA: Japan | Cymru | Dylunio ddwy flynedd yn ôl yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd – yr arddangosfa fwyaf sylweddol ar ddiwylliant Japaneaidd i gael ei chynnal yn un o’r pedair gwlad y tu allan i Lundain. Mae prif amgueddfeydd Japan wedi cynnal arddangosfa deithiol o weithiau celf o’n casgliadau yn ddiweddar, ac rydym yn cynllunio i gydweithio eto yn y dyfodol.

“Mae Project Coed Ceirios Sakura yn dyst i’r berthynas gref rhwng Cymru a Japan, ac yn symbol hirhoedlog o Dymor Diwylliant Japan-DU. Caiff y coed ceirios eu mwynhau gan ymwelwyr i Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru am flynyddoedd i ddod.”

-Diwedd-

Mae’r llefydd canlynol yng Nghymru wedi’u dewis i’r coed gael eu plannu.

Ysgolion a Cholegau: 

Ysgol Gynradd Coed Duon, Ffordd Apollo, Coed Duon, Cymru, NP12 1WA

Ysgol Gynradd Blaengarw, Heol yr Orsaf, Blaengarw, Pen-y-bont ar Ogwr, Cymru CF32 8BA

Ysgol Gynradd Brynbach, Heol Merthyr, Tredegar, Cymru NP22 3RX

Ysgol Gynradd Tregatwg, Heol Parc Fictoria, y Barri, Cymru CF63 2JS

Campws Canol y Ddinas Coleg Caerdydd a’r Fro, Heol Dumballs, Caerdydd, Cymru

CF14 5NH

Ysgol Gynradd Llangrallo, Ffordd Fawr, Llangrallo, ger Pen-y-bont ar Ogwr, Cymru

CF35 5HN

Ysgol Gynradd Croesyceiliog, Heol y Gogledd, Croesyceiliog, Cwmbrân, Cymru

NP44 2LL

Ysgol Cas-gwent, Welsh Street, Cas-gwent, Sir Fynwy, Cymru NP16 5LR

Ysgol Gynradd Cwm, Stryd Canning, Cwm Glyn Ebwy, Blaenau Gwent, Cymru NP23 7RD

Ysgol Gynradd Cwmdâr, Y Sgwâr, Cwmdâr, Aberdâr, Rhondda Cynon Taf, Cymru

CF44 8UA

Ysgol Gynradd Cwmfelinfach, Stryd y Brenin, Cwmfelinfach, Casnewydd, Gwent, Cymru NP11 7HL

Ysgol Gynradd Gymunedol Ewloe Green, Old Mold Road, Ewloe, Sir y Fflint, Cymru CH5 3AU

Ysgol Feithrin Fairoak, Heol yr Eglwys, Casnewydd, Cymru NP19 7EJ

Ysgol Uwchradd Fitzalan, Rhodfa Lawrenny, Lecwydd, Caerdydd, Cymru CF11 8XB

Ysgol Uwchradd y Fflint, Maes Hyfryd, y Fflint, Sir y Fflint, Cymru CH6 5LL

Ysgol Feithrin Kimberley, Cilgant Blaen-y-Pant, Casnewydd, Cymru NP20 5QB

Ysgol Gynradd Kitchener, Heol Kitchener, Treganna, Caerdydd, Cymru CF11 6HT

Ysgol Gynradd Gymunedol Llandrindod, Llandrindod, Powys, Cymru LD1 5WA

Ysgol Gynradd Llanffwyst Fawr, Heol yr Ysgol, Y Fenni, Sir Fynwy, Cymru NP7 9LS

Ysgol Gynradd Eglwys yng Nghymru Llansannor a Llanhari, Llansannor, Ystradowen, Y Bontfaen, Cymru CF71 7SZ

Ysgol Gynradd Gymunedol Maesyrhandir, Plantation Lane, y Drenewydd, Powys, Cymru, SY16 1LH

Ysgol Gynradd Eglwys yng Nghymru Malpas, Yewberry Close, Casnewydd, Cymru

NP20 6WJ

Ysgol Gyfun Trefynwy, Old Dixton Road, Trefynwy, Sir Fynwy, Cymru NP25 3YT

Ysgol Trecelyn, Stryd y Bont, Trecelyn, Gwent, Cymru NP11 5FR

Ysgol Gynradd Pantysgallog, Pantysgallog, Merthyr Tudful, Cymru CF48 2AD

Ysgol Gyfun Pencoedtre, Heol Dyfan, Merthyr Tudful, Cymru CF62 9YQ

Ysgol Gyfun Pontypridd, Campws Cymunedol Albion, Cilfynydd, Pontypridd, Rhondda Cynon Taf, Cymru CF37 4SF

Ysgol Gynradd Cwm Radnor, Lôn yr Ysgol, New Radnor, Powys, Cymru LD8 2SS

Ysgol Gynradd Wirfoddol a reolir gan yr Eglwys yng Nghymru Rhaglan, Sir Fynwy, Cymru NP15 2EP

Ysgol Gynradd Ringland, Heol Dunstable, Ringland, Casnewydd, Gwent, Cymru NP19 9LU

Ysgol Gynradd Gatholig Joseff Sant, Heol Pontardawe, Clydach, Abertawe, Cymru SA6 5NX

Ysgol Wirfoddol a gynorthwyir Sant Marc, St Issell’s Avenue, Bont Myrddin, Hwlffordd, Cymru SA61 1JX

Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru Santes Monica, Heol yr Eglwys Newydd, Cathays, Caerdydd, Cymru

CF14 3JL

Ysgol Gynradd Gymunedol Swiss Valley, Heol Beili Glass, Swiss Valley, Llanelli, Cymru SA14 8DS

Ffederasiwn Ysgol Bryn Clwyd ac Ysgol Gellifor, Ysgol Bryn Clwyd, Llandyrnog, Sir Dinbych LL16 4EY

Ysgol Gynradd Trallwn, Heol Glan y Wern, Llansamlet, Abertawe, Cymru SA7 9UJ

Ysgol Gynradd Parc Tredegar, Partridge Way, Dyffryn, Casnewydd, Gwent, Cymru

NP10 8WP

Ysgol Gynradd Gwndy, Pennyfarthing Lane, Gwndy, Cymru NP26 3LZ

Coleg Unedig y Byd - Coleg Iwerydd, Castell Sain Dunwyd, Llanilltud Fawr, Bro Morgannwg, Cymru CF61 1WF

Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru y Trallwng, Rhodfa Howell, y Trallwng, Powys, Cymru SY21 7AT

Ysgol Gynradd y Bont Faen, Borough Close, Y Bontfaen, Bro Morgannwg, Cymru CF71 7BN

Ysgol Y Pant, Heol y Bontfaen, Tonysguboriau, Cymru CF72 8YQ

Ysgol Betws Gwerful Goch, Betws Gwerful Goch, Corwen, Cymru LL21 9PY

Ysgol Bro Dinefwr, Heol Myrddin, Ffairfach, Sir Gaerfyrddin, Cymru SA19 6PE

Ysgol Bro Elwern, Gwyddelwern, Corwen, Cymru LL21 9DF

Ysgol Bro Hedd Wyn, Trawsfynydd, Blaenau Ffestiniog, Gwynedd, Cymru

LL41 4SE

Ysgol Bro Lleu, Heol y Brenin, Penygroes, Caernarfon, Cymru LL54 6RL

Ysgol Bryn Elian, Rhodfa Windsor, Hen Golwyn, Conwy, Cymru LL29 8HU

Ysgol Brynhyfryd, Mold Road, Ruthun, Sir Dinbych, Cymru LL15 1EG

Ysgol Dyffryn Conwy, Heol Nebo, Llanrwst, Cymru LL26 0SD

Ysgol Gwynedd, Rhodfa Tywysog Cymru, y Fflint, Sir y Fflint, Cymru CH6 5DL

Ysgol Gyfun Gymraeg Plasmawr, Heol Pentrebane, y Tyllgoed, Caerdydd, Cymru

CF5 3PZ

Ysgol Gymraeg Brynsierfel Dwyfor, Llwynhendy, Llanelli, Sir Gaerfyrddin, Cymru SA14 9HD

Ysgol Gymraeg Ffwrnes, Rhodfa Denham, Llanelli, Sir Gaerfyrddin, Cymru

Ysgol Gymraeg Mornant, Ffordd Picton, Treffynnon, Sir y Fflint, Cymru CH8 9JQ

Ysgol Gymuned y Fali, Heol Spencer, y Fali, Ynys Môn, Cymru LL65 3EU

Ysgol Nantgwyn, Stryd Llewellyn, Penygraig, Tonypandy, Rhondda Cynon Taf, Cymru CF40 1HQ

Ysgol Gynradd Pen Rhos, Copperworks Road, Llanelli, Cymru SA15 2EW

Ysgol Pen-y-Bryn, Heol Glasbury, Clase, Abertawe, Cymru SA6 7PA

Ysgol Porth, Y Felin Ffordd, Llanrwst, Conwy, Cymru LL32 8FZ

Ysgol Rhyd-y-Grug, Aberfan, Ynysowen, Merthyr Tudful, Cymru CF48 4NT

Ysgol Wepre, Llwyni Drive, Cei Connah, Sir y Fflint, Cymru CH5 4NE

Ysgol y Moelwyn, Ffordd Heol Wynne, Blaenau Ffestiniog, Gwynedd, Cymru

LL41 3DW

Ysgol Uwchradd yr Eglwys Newydd, Heol Penlline, yr Eglwys Newydd, Cymru CF14 2XJ

Ysgol Dyffryn Aman, Stryd Margaret, Rhydaman, Cymru SA18 2NW

Dinasoedd yng Nghymru:

Parc y Mynydd Bychan, Caerdydd 100

Cerrig yr Orsedd, Bangor 65

Heol Risga a Heol Cas-gwent, Casnewydd 45

Parc Cwmdoncyn a Pharc Jersey, Abertawe 100

The Roe, Llanelwy 60

Lleoliadau eraill yng Nghymru:

Gardd Fotaneg Genedlaethol Cymru, Sir Gaerfyrddin 100

Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru, Caerdydd 20

Castell Conwy, 20