Treftadaeth Fyw yn y DU

Galwad am geisiadau - treftadaeth fyw yn y DU

Mae galwad am gyflwyniadau wedi agor i greu rhestrau o dreftadaeth fyw yn y DU, gan ofyn i gymunedau gyflwyno eu traddodiadau a’u harferion treftadaeth. 

Mae treftadaeth fyw (neu 'dreftadaeth ddiwylliannol anniriaethol') yn un o'r meysydd treftadaeth sy'n aml yn cael ei ddiystyru, ac mae'n cynnwys llên gwerin, perfformio, arferion a chrefftau sy'n cael eu pasio i lawr o un genhedlaeth i’r llall.

Mae’n destun eang sy’n gallu cynnwys popeth o ganu clychau i adeiladu cychod, o cèilidh i garnifal, o bantomeim i ddiwrnod crempog, o gemau’r ucheldir i’r Eisteddfod, a chodi waliau cerrig sych i wasaela.

Defnyddir saith categori ar gyfer y rhestrau (er bod llawer o dreftadaeth fyw yn perthyn i sawl categori): mynegiant llafar; arferion cymdeithasol; celfyddydau perfformio; tir, natur ac ysbrydolrwydd; crefftau; chwaraeon a gemau; ac arferion coginio.

Mae'r rhestrau'n cael eu sefydlu gan Lywodraethau'r DU, Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon ar ôl i'r DU ymuno â Chonfensiwn UNESCO ar Ddiogelu Treftadaeth Ddiwylliannol Anniriaethol y llynedd.

Bydd yr alwad am gyflwyniadau ar agor am 4 mis tan Gwener 27 Mawrth. Yn ystod yr amser hwn, cynhelir amrywiaeth o sesiynau, gweithdai a digwyddiadau, gan gynnwys rhai gan amrywiol Ganolfannau Cymorth Cymunedol, sy’n gallu rhoi help ac arweiniad. Mae rhagor o fanylion yma www.livingheritage.unesco.org.uk

Bydd y rhestrau'n rhoi cipolwg ar yr holl wahanol fathau o dreftadaeth fyw ledled y DU: o’r poblogaidd i’r arbenigol ac o’r hen i’r newydd. Eu pwrpas yw codi ymwybyddiaeth a dechrau sgwrs am werth y dreftadaeth hon, gan baratoi'r ffordd ar gyfer ymdrechion i’r dyfodol i’w diogelu’n well.