Taflen Sylwi
Defnyddiwch y taflenni sylwi hyn fel cyflwyniad i grwpiau hanes natur. Maen nhw oll yn arddangos esiamplau o bethau sy’n digwydd ym myd natur i’ch helpu chi i ddechrau arni. Os oes angen rhagor o gymorth arnoch cysylltwch â gwyddonydd ein hamgueddfa.
Oes taflen sylwi yr hoffech chi ei gweld yma? Anfonwch argymhellion atom ni.
Taflenni Sylwi
Malwod Dŵr Gerddi Cymru
A oes malwod yn byw yn eich llyn bywyd gwyllt chi? Beth am fynd i weld, a defnyddio'r canllaw hwn i falwod pwll dŵr gardd yng Nghymru.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Cerrig Adeiladu Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd
Oeddech chi'n gwybod bod yr Amgueddfa wedi ei hadeiladu o gerrig gwaddod ac igneaidd – calchfaen a gwenithfaen sy'n cynnwys ffosiliau? Defnyddiwch y canllaw hwn i fynd ar daith o amgylch yr Amgueddfa ac adnabod rhai o'r cerrig adeiladu hyn.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ydw i wedi darganfod ffosil?
Mae hela ffosilau yn weithgaredd awyr agored llawn hwyl i’r teulu cyfan. Mae'r canllaw hwn yn dangos sut i ganfod ffosilau mewn cerrig a sut i adnabod marciau cerrig eraill.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ffosilau Penarth
Defnyddiwch y canllaw hwn i ddechrau hela ffosilau ar draeth Penarth ger Caerdydd a dysgu am hanes daearegol y clogwyni lliwgar.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Canllaw i Grwpiau Ffosil Cyffredin
Hoffech chi ddysgu am y gwahanol fathau o ffosilau? Defnyddiwch y canllaw hwn i ddysgu mwy am ffosilau ac i rannu eich canfyddiadau ffosil i'r grwpiau mwyaf cyffredin.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Canllaw i Grwpiau Ffosil Cyffredin
Gall ffosilau ffurfio pan fydd planhigyn neu anifail sydd wedi ei gladdu am filiynau o flynyddoedd yn cael ei ddisodli gan fwynau. Defnyddiwch y canllaw hwn i ddysgu rhagor am bob math o anifail: pryd oedd yn byw, beth fyddai'n ei fwyta, a pha grŵp mawr (neu ffylwm) yr oedd yn perthyn iddo.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Teithwyr ar Blastigion y Môr
Pan fydd gwastraff plastig yn golchi i'r lan ar ein traethau bydd anifeiliaid yn sownd wrtho weithiau, ond nid yw pob un yn frodorol i'r DU. Defnyddiwch y canllaw hwn i weld os oes un o'r anifeiliaid y gallwch chi eu gweld ar blastigion y môr wedi croesi'r Iwerydd i ymweld â Chymru!
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Teithwyr ar Blastigion y Môr
Pan fydd gwastraff plastig yn golchi i'r lan ar ein traethau bydd anifeiliaid yn sownd wrtho weithiau, ond nid yw pob un yn frodorol i'r DU. Defnyddiwch y canllaw hwn i weld os oes un o'r anifeiliaid y gallwch chi eu gweld ar blastigion y môr wedi croesi'r Iwerydd i ymweld â Chymru!
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Sylwi ar Wymon yng Nghymru – gwymon brown
Gall sylwi ar wymon fod yn weithgaredd awyr agored llawn hwyl i'r teulu cyfan. Gwymon brown yw dros chwarter holl rywogaethau Cymru – defnyddiwch y canllaw hwn i ddysgu lle i chwilio amdanyn nhw, y mathau mwyaf cyffredin a pha un sy'n cael ei ddefnyddio i greu gwrtaith gwymon!
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Sylwi ar Wymon yng Nghymru – coch a gwyrdd
Gall sylwi ar wymon fod yn weithgaredd awyr agored llawn hwyl i'r teulu cyfan. Gwymon coch a gwyrdd yw mwyafrif y 450 rhywogaeth yng Nghymru – defnyddiwch y canllaw hwn i ddysgu lle i chwilio amdanyn nhw, y mathau mwyaf cyffredin a pha wymon sy'n fwytadwy fel creision, garnais a bara lawr!
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Cregyn môr cyffredin
Mae rhai cregyn môr cyffredin i'w gweld ar y daflen hon. Ydych chi wedi gweld rhai o'r cregyn ar y traeth lleol? Mae cregyn môr i’w gweld ym mhob lliw a llun. Ond beth yw cregyn? Maen nhw’n cael eu creu gan yr anifeiliaid sy'n byw tu mewn iddynt – molysgiaid cyrff meddal.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Trysorau’r Traethlin
Y traethlin yw lle bydd anifeiliaid a gwymon yn cael eu golchi i'r lan a’u gadael gan y llanw. Pwy â ŵyr beth welwch chi y tro nesaf yr ewch chi ar daith bywyd gwyllt?! Edrychwch yn ofalus y tro nesaf fyddwch chi’n cerdded ar hyd y traethlin yng Nghymru a defnyddiwch y daflen sylwi.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Trefnu pethau! Malwod Streipiog
Gall adnabod malwod streipiog fod yn ddryslyd. Mae eu patrymau’n amrywio a’u siâp yn newid wrth dyfu. Mae canfod mwy o gregyn yn gwneud trefnu'n haws. Beth am greu project bywyd gwyllt i roi’r malwod yn eu trefn?
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Adar Cyffredin yr Ardd
Faint o’r ymwelwyr adeiniog hyn allwch chi eu gweld yn eich gardd neu ofod gwyrdd lleol? Adar yw peth o'n bywyd gwyllt dinesig mwyaf annwyl. Cadwch lygad ar y lliwiau a’r meintiau gwahanol, a gwrandewch am eu caniadau a’u galwadau.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ffosilau Ogwr
Canllaw lluniau i'r ffosilau cyffredin ar y traeth yn Aberogwr ym Morgannwg, sy’n adrodd stori moroedd trofannol, stormydd diffeithwch, a lefel y môr yn codi yn ne Cymru rhwng 350 a 200 miliwn o flynyddoedd yn ôl.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Coed a llwyni collddail Cymru
Canllaw i goed a llwyni gyda dail hirgrwn neu grwn sy'n colli eu dail yn y gaeaf. Cadwch lygad amdanyn nhw wrth gerdded yng Nghymru, mewn parciau, ac yn y ddinas.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ydw i wedi canfod mwsogl?
Mae mwsogl yn tyfu ar gerrig, coed, pafin a waliau, ac yn aml i’w weld ochr yn ochr â llysiau'r afu a chennau sydd yn gallu edrych yn debyg iawn. Defnyddiwch y canllaw i weld os ydych chi wedi canfod mwsogl.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Adar Morol Cymru
Traethau, clogwyni, ynysoedd a dyfroedd arfordir Cymru yw rhai o'r mannau gorau i wylio adar. Bachwch binocwlars ac ewch i chwilio!
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Gwalch-wyfynnod Cymru
Gwyfynod mawr trawiadol! Cadwch lygad amdanyn nhw fin nos, neu greu trap eich hun. Bydd y Gwalch-wyfyn Hofrol yn casglu neithdar yn y dydd.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ffosilau Bae Angl
Ffurfiwyd creigiau Bae Angle yn Ne Sir Benfro tua 350 miliwn o flynyddoedd yn ôl mewn moroedd trofannol, stormus, bas. Mae pob math o ffosilau i'w gweld yn y creigiau, ond peidiwch ceisio eu casglu.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Daeareg Tyddewi
Mae'r creigiau lliwgar ger Tyddewi gyda'r hynaf yng Nghymru. Cawsant eu ffurfio 635-460 miliwn o flynyddoedd yn ôl mewn moroedd oer, ac mae tystiolaeth o losgfynyddoedd a ffosilau ynddyn nhw.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Cerrig Adeiladu Tyddewi
Defnyddiwyd amrywiaeth o gerrig yn adeiladau a thai Tyddewi –nifer yn gerrig lleol, ac eraill o bell. Mae cerrig adeiladau yn ffordd wych o astudio daeareg lleoliad trefol. Faint o'r cerrig hyn allwch chi eu gweld?
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ffosilau Southerndown
Ffurfiwyd creigiau Southerndown, Bro Morgannwg, mewn moroedd Jwrasig cynnes ac mae nhw gyda'r ieuengaf yng Nghymru.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
Ffosilau planhigion Cymreig
315-300 miliwn o flynyddoedd yn ôl roedd Cymru’n drwch o fforestydd a chorsydd. Roedd rhedyn a chnwpfwsogl yn tyfu mor dal â choed, ac mae eu ffosilau i’w gweld yng nghreigiau Carbonifferaidd Uchaf y Cymoedd a rhannau o ogledd Cymru.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Blodau ein Dôl Drefol 1
Mae nifer o wahanol blanhigion ar ein Dôl Drefol yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd. Dyma bum planhigyn sy’n blodeuo’n gyson ar y ddôl dros yr haf. Gallwch chi eu gweld nhw mewn gerddi, wrth ochr y ffordd ac mewn cloddiau hefyd. Planhigion cynhenid yw’r rhain i gyd, sy’n golygu eu bod nhw wedi cyrraedd yma ymhell yn ôl heb help pobl. Cadwch lygad amdanyn nhw, ond peidiwch â’u casglu er mwyn i beillwyr fedru ymweld.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Blodau ein Dôl Drefol 2
Mae nifer o wahanol blanhigion ar ein Dôl Drefol yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd. Dyma bum planhigyn sy’n blodeuo’n gyson ar y ddôl dros yr haf. Gallwch chi eu gweld nhw mewn gerddi, wrth ochr y ffordd ac mewn cloddiau hefyd. Planhigion cynhenid yw’r rhain i gyd, sy’n golygu eu bod nhw wedi cyrraedd yma ymhell yn ôl heb help pobl. Cadwch lygad amdanyn nhw, ond peidiwch â’u casglu er mwyn i beillwyr fedru ymweld.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Trilobitau Ordoficaidd Canolbarth Cymru 1
Arthropodau sydd wedi marw allan yw trilobitau, oedd yn byw yn y moroedd rhwng tua 520 a 250 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Fel un o’r grwpiau anifeiliaid mwyaf amrywiol, roeddent yn rhan bwysig o ecosystemau morol cynnar. Mae eu sgerbydau allanol caled i’w gweld yn aml fel ffosilau.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Trilobitau Ordoficaidd Canolbarth Cymru 2
Arthropodau sydd wedi marw allan yw trilobitau, oedd yn byw yn y moroedd rhwng tua 520 a 250 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Fel un o’r grwpiau anifeiliaid mwyaf amrywiol, roeddent yn rhan bwysig o ecosystemau morol cynnar. Mae eu sgerbydau allanol caled i’w gweld yn aml fel ffosilau.
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)Mwsoglau i ddechreuwyr
Mae mwsoglau’n ymddangos yn debyg i’w gilydd nes i chi edrych yn ofalus. Dyma 5 mwsogl cyffredin, o wahanol gynefinoedd, gyda nodweddion unigryw i helpu i’w hadnabod. Beth am geisio dod o hyd iddynt yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru?
Lawrlwytho Taflen Sylwi (PDF)
