Mae newid yn dod i Amgueddfa Genedlaethol y Glannau. Efallai eich bod wedi gweld newidiadau bach o gwmpas yr amgueddfa yn barod. Ond mae Neuadd Weston, calon modern yr amgueddfa, ar fin cael ei drawsnewid i fod yn ganolbwynt i weledigaeth newydd yr amgueddfa fydd yn adrodd stori Cymru a’i pherthynas gyda’r môr. 

Mae treftadaeth morwrol Cymru llawer mwy na rhaffau, angorau a modeli o longau. Felly, mae ein gweledigaeth am Neuadd Weston llawer mwy deinamig – gofod fydd yn ysbrydoli, yn annisgwyl ac yn sbardino trafodaethau. Lle bydd storiau pobol, masnach, ymfudo, dyfeisio, celfyddid a noddfa yn cwrdd ger y dŵr.

Fflam Newydd

Un o’r gwrthrychau cyntaf fydd yn dal eich llygaid wrth gamu mewn i’r amgueddfa fydd optig goleudy yn dyddio nol I ganol y 19fed ganrif.

Mae’r cawr o wydr wedi bod yn gorffwys mewn storfa am ddegawdau, ei prismau yn fud ac yn llonydd. Ond, bydd y fflam yn gael ei danio eto, gan ddod a’r gwrthrych yn fyw a’i drawsnewid i fod yn symbol o obaith. Bob dydd, bydd ymwelwyr yn gallu gwylio’r mecanwaith cywrain yn cael ei droelli – defod fydd yn pweru’r optig i droi a disgleirio. 

Nid yn unig y neuadd fydd yn cael ei oleuo gan y goleudy, ond mi fydd hefyd yn goleuo gydag ystyr. Bydd yr optig yn cynrychioli bywydau a dreuliwyd ar y môr a’r diogelwch roedd goleudai Cymru yn ei roi. Yma yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, mi fydd hefyd yn sefyll fel symbol o noddfa, gan adlewyrchu statws yr amgueddfa fel Amgueddfa Noddfa, a’n ymrwymiad i fod yn ofod croesawgar i bawb. 

O’r man yma, bydd ymwelwyr yn cael eu gwahodd i deithio ymhellach, i galon stori morwrol Cymru, a’r bobl gafodd eu siapio gan lanw a thrai’r moroedd.

Siwrne ar hyd y Traciau 

Wrth symud ymhellach i mewn i Neuadd Weston, daw rhywbeth annisgwyl i’r golwg: cerbyd Rhymni Rail wedi’i hadfer – yr unig enghraifft sydd wedi goroesi o dros 300 o gerbydau o’r fath a fu’n eiddo i’r cwmni rheilffordd Cymreig hwn. Bydd yn sefyll unwaith eto ar y traciau gwreiddiol sy’n torri drwy lawr yr amgueddfa hyd heddiw.

I ddod â hanes ein cartref hanesyddol yn fyw, bydd y fan yn helpu i ddehongli’r fasnach a fu’n digwydd yn y warws ac yn rhoi cyd-destun i’r colonâd a’r traciau rheilffordd sydd wedi’u hymgorffori yn y llawr.

Pan fydd yn cymryd ei lle yn Neuadd Weston, bydd yn ein hatgoffa nad yw cysylltiad Cymru â’r môr yn dechrau ar y lan, ond gyda’r diwydiant a’r dyfeisgarwch a fu’n rhan annatod o’n tirwedd a’n cymunedau o’r gogledd i’r de.

Celf ar y Gorwel

O’r hen i’r newydd, bydd ein comisiwn celf cyffrous yn codi uwch ein pennau cyn bo hir, i’w ddatgelu yn gynnar yng ngwanwyn 2026. Yn hongian o do Neuadd Weston, bydd y darn gweledol gan Jacqui Symons yn archwilio cysylltiad Cymru â’r môr drwy grefft, creadigrwydd ac emosiwn. Bydd yn herio ymwelwyr i edrych ar ddyfroedd cyfarwydd drwy olau newydd.

Jacqui Symons oedd yr artist llwyddiannus o dros 300 o gynigion llawn ysbrydoliaeth a chreadigrwydd – ac edrychwn ymlaen yn eiddgar i weld y weledigaeth yn trawsnewid o bapur i realiti.

Llunio’r Stori Gyda’n Gilydd

Mae trawsnewid Neuadd Weston yn nodi dechrau taith newydd i Amgueddfa Genedlaethol y Glannau. Felly, ymunwch â ni ar y fordaith – gwyliwch y cerbyd yn cymryd ei lle, teimlwch y tonnau creadigol yn codi, a darganfyddwch straeon y môr a’r bobl a gafodd eu siapio gan ei lanw a’i thrai.

Helo Cyfeillion y Gwanwyn,

Hoffwn ddiolch yn fawr iawn i'r holl ysgolion sydd wedi uwchlwytho eu data tywydd i'r wefan hyd yn hyn. Mae wedi bod yn dywydd cymysg iawn ym mis Tachwedd, felly mae'n ddiddorol gweld beth rydych chi i gyd wedi'i gofnodi!

Mae'r MET Office wedi nodi bod Tachwedd 2025 wedi dod â thywydd amrywiol iawn ledled y DU, gyda glawiad uwch na'r cyfartaledd. Y mis hwn roedd glawiad y DU 31% yn uwch na'r cyfartaledd ar gyfer mis Tachwedd, sydd yn ei wneud y mis mwyaf gwlyb o 2025 hyd yn hyn!

Daeth Storm Claudia ym mis Tachwedd â glaw trwm, yn enwedig i Loegr a Chymru, gyda'r MET Office yn adrodd bod Canolbarth Lloegr, Swydd Lincoln, a Swydd Efrog wedi gweld mwy na dwbl eu glawiad cyfartalog ym mis Tachwedd. Arweiniodd y glaw hwn at lifogydd ac aflonyddwch mewn rhai ardaloedd, sy'n cael ei adlewyrchu yn eich sylwadau!

Roedd y tymheredd ym mis Tachwedd hwn yn amrywiol hefyd, lle dechreuodd y mis yn gynhesach nag arfer ond gostyngodd y tymheredd yn gyflym iawn yn ystod ail hanner y mis. Mae llawer o ysgolion wedi sôn am y newid hwn yn eu sylwadau, gyda rhai yn gweld rhew a chyfnodau byr o eira!

Mae llawer o Gyfeillion y Gwanwyn wedi gwneud arsylwadau tywydd gwych:

Church Cowley St James CE Primary

Bitter cold week but glorious sunshine on Friday.

Church Cowley St James CE Primary

14/11/25 - Storm Claudia yn cychwyn

Cornist Park C.P

The start of the week began really mild. As the week has gone on the rain has become more persistent resulting in 12mm of rainfall while we were in school on Friday.

Mary Immaculate R.C. School

On Tuesday 4th November we had really heavy rain. Resulting in our playground flooding and lots of children and staff struggling to get home after school One of our teachers in Tenby had no water in her house for the evening.

Pil Primary School

There has been a lot of rain this week.

Athro’r Ardd:

Mae'n wych gweld cymaint o fanylion yn eich sylwadau, gan nodi faint mae'r tywydd wedi newid mewn un wythnos yn unig. Mae'r glawiad dros fis Tachwedd wedi bod yn wych ar gyfer helpu eich bylbiau i dyfu!

-

Rydych chi hefyd wedi bod yn gwneud sylwadau ar newidiadau yn y tymheredd:

Pil Primary School

It has been very cold this week, and we have had hardly any rainfall.

St John's Primary School

Light snow and frost on Wednesday Thursday

Irvinestown Primary School

We had lots of ice this week and it was very cold There was even a little bit of snow

Gavinburn Primary School

Very cold week

St Peter's CE Primary School

A flurry of snow fell for 10 minutes today

Ysgol Pentreuchaf

Y tywydd wedi oeri lot wythnos yma.

Athro’r Ardd:

Mae mor ddiddorol darllen am y newidiadau mewn tymheredd rydych chi wedi'u gweld dros fis Tachwedd, gyda rhai ohonoch chi hyd yn oed yn gweld rhywfaint o eira! Daliwch ati i gofnodi'r manylion hyn, gan y bydd yn gyffrous gweld pa dymheredd y bydd mis Rhagfyr yn ei gynnig.

-

Rydyn ni hyd yn oed wedi cael rhai Cyfeillion y Gwanwyn yn adrodd ar dwf planhigion yn barod:

Rhayader Primary

Our mystery bulbs have started growing, as have some of our other pots.

St Patrick's RC Primary - Newport

The temperature dropped immensely over the weekend. We also have begun to see early growth in our crocus plants.

Athro’r Ardd:

-

Rwyf wedi bod wrth fy modd yn darllen eich sylwadau a'ch arsylwadau a gweld eich holl ddata yn cael ei uwchlwytho. Daliwch ati gyda'r gwaith anhygoel Cyfeillion y Gwanwyn, ac rwy'n edrych ymlaen at weld beth sy'n digwydd nesaf ym mis Rhagfyr!

Athro’r Ardd

I ddathlu 20 mlynedd o Broject Bylbiau’r Gwanwyn i Ysgolion, rydyn ni'n cynnal pedwar gweithdy rhithwir fydd yn edrych ar baentio, newid hinsawdd, y Chwyldro Diwydiannol a llawer mwy!

Cymraeg: Archebu tocyn

Saesneg: Archebu tocyn

Mae tawelwch cyfarwydd y gaeaf yn llenwi’r awyr – distawyrwydd medal sy’n nodi cychwyn ein hoff dymor yma yn Amgueddfa Wlân Cymru. Efallai bod y tymheredd yn disgyn y tu allan, ond y tu mewn mae popeth yn gynnes ac yn groesawgar. 

Dewch i mewn i’r amgueddfa i galon dathliad o etifeddiaeth, crefft a chysur. Mae’r amgueddaf wedi’i haddurno â chrefftau Nadoligaidd wedi’u gweu â llaw gan ein crefftwyr dawnus, O sannau blewog, I gasgliad o anifeiliaid gwalnog, mae pob addurn yn cario cynhesrwydd crefftus. 

Mae ein crefftwyr wedi bod yn brysur yn gwehyddu blancedi Nadolig trawiadol yn y Sied Weu, sydd newydd ei hadnewyddu – a credwch ni, maent mor gynnes ac y maent yn brydferth. Mae pob blanced yn gyfuniad o dechnegau traddodiadol, dyluniad ac ysbryd yr ŵyl. Mae’n nhw’n gwerthu’n gyflum, felly os ydych yn chwilio am anrheg sy’n teimlo fel cwtsh, yna dewch draw i’r siop cyn iddyn nhw gyd fynd!

A sôn am anrhegion… mae rhywbeth arbennig i bob crefftwr gwlanog yn ein siop. Dewiswch o sgarffiau medal hyfryd, wedi’u cynhyrchu yma ar ein gwŷdd Hattrsley, sanau trwchus gwlanog ac amrywiaeth o anrhegion tectsiliau a gwlân prydferth. Beth am brynnu tocyn i fynychu un o’n cyrsiau Dysgu Nyddu i’r crefftwr yn eich bywyd – mae’r cyrsiau yn boblogaidd ac yn anrheg perffaith i rhywun sy’n awyddus I greu rhywbeth unigryw. 

Eleni, rydym yn falch iawn o gynnig hyd yn oed mwy o hwyl Nadoligaidd i’r teulu cyfan! Bydd y rhai bach (a’r rhai mawr) wrth eu boddau yn cyfarfod Blwi, sy’n dod draw am ymweliad Nadoligaidd arbennig, ac amser stori. Dewch â’ch gwên orau a tynnwch lun neu ddau gyda hoff gymeriad pawb. 

Ac i’r rhai sy’n hoff o bethau melys, peidiwch a cholli’r cyfle I addurno eich Bisged Nadolige ich hun – ffordd hyfryd o danio creadigrwydd a llawenydd yr ŵyl gyda’ch plant. Mae’r weithgaredd ymarferol yma ar gael am gost ychwanegol, ac yn cynnwys popeth sydd ei angen arnoch i greu eich campwaith blasus eich hun. 

Unwaith bydd eich bisgedi wedi’u haddurno, a’ch bagiau siopa wedi’u llenwi, cymerwch eiliad i ymlacio yn ein caffi clyd. Cynheswch eich hun gyda diod o siocled poeth, a mwynhewch ddarn o gacen blasus yng nghwmni ffrindiau a theulu wrth I wyntoedd y gaeafa chwythu y tu allan. 

Felly, dewch i mewn o’r oerfel a lapiwch eich hun mewn gwlân. Gyda addurniadau hudolus, crefftau calonogol, hwyl i’r teulu a danteithion blasus, mae gan Amgueddfa Wlân Cymru rhywbeth i bawb y Nadolig yma. 

Allwn ni ddim aros i’ch croesawu – wedi’ch laipo mewn cynhesrwydd, hwyl a hud gwlanog. 

Mae wedi bod yn ddeuddeg mis eithriadol i broject ailddatblygu Amgueddfa Lechi Cymru. 

Ers i ni gau ein drysau am y tro ym mis Tachwedd 2024, mae'r tîm wedi ymgymryd â'r gamp anhygoel o baratoi'r amgueddfa ar gyfer y gwaith ailddatblygu. 

Rydyn ni wedi llwyddo i gael grant hynod uchelgeisiol gwerth £12m gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Mae hyn, ynghyd â'r buddsoddiad gan ein cefnogwyr eraill, wedi ein galluogi o'r diwedd i wireddu uchelgais lawn y prosiect.   

Rydym wedi pacio a chludo ein casgliadau'n ddiogel i'w cartref dros dro yng Nghanolfan Gasgliadau Llandygai a wedi penodi MPH Ltd yn brif gontractwr i ddechrau ar y gwaith cadwraeth ac atgyweirio arbenigol iawn ar y safle, sy’n gyffrous dros ben. 

Yn ystod y gwaith galluogi, mae hen adeiladau’r siop a’r caffi wedi cael eu dymchwel yn barod ar gyfer y datblygiadau newydd ar y safle. Mae wedi bod yn anhygoel gweld y rhannau hyn o'r safle'n dychwelyd i sut roedden nhw'n edrych pan oedd y gweithdai'n weithredol, am y tro. 

Rydyn ni wedi mynd â'n staff a'n casgliadau ar y lôn, gan fynd â’r profiad amgueddfa y tu hwnt i waliau'r – i leoliadau partner ar hyd a lled ardal Safle Treftadaeth y Byd. Mae rhai o'n staff blaen ty ni wedi ymgartrefu yn Ysbyty'r Chwarel ac yn fan hyn rydym wedi cyflwyno cymeriad newydd sef Maragaret y Metron, dynes anhygoel go iawn oedd yn gweithio yno. Mae ein chwarelwyr llechi wedi ymgartrefu yn eu lleoliad dros dro yng Nghastell Penrhyn, moment bwerus a symbolaidd i hanes llechi a'u lle yn hanes ein cymunedau lleol yma yng ngogledd-orllewin Cymru. Mae ein Gof draw yn Crefft Migldi Magldi yng nghei llechi Caernarfon gyda Gof ifanc yno.

Rydym hefyd wedi bod yn gweithio'n galed ar be fydd yn mynd i mewn i'r Amgueddfa yn y pen draw - yn dylunio a paratoi ar gyfer y gofodau dehongli newydd. 

Mae'n teimlo fel amser da i oedi, i bwyso a mesur, ac i ddathlu'r hyn rydyn ni wedi'i gyflawni dros y flwyddyn ddiwethaf.  Dyma rhai o'r pethau sydd wedi eu cyflawni yn ystod yr amser yma diolch i'n staff eithriadol a'n partneriaid ehangach. 

Mae’r prosiect yn mynd ar wib a does dim arwydd ei fod am arafu! Dros y ddwy flynedd nesaf, byddwn yn parhau i ddatblygu’r profiad i ymwelwyr ar y safle, gan gynnwys yr arddangosfeydd o’r radd flaenaf yn yr amgueddfa, sy’n gyflwyniad gwirioneddol wych i safle treftadaeth y byd ‘Tirweddau Llechi Gogledd-orllewin Cymru’ – ochr yn ochr â'n partneriaid ar draws yr ardal hynod hon.  Gwyliwch y gofod yma am fwy o fanylion!