Neges gyflym i ddangos rhai lluniau o beth fuon ni'n creu yn y Cert Celf dros hanner tymor. Mae'r gweithgareddau yn rhedeg tan ddydd Sul, felly mae digon o amser i chi ymweld a chymryd rhan o hyd. Mae rhai gwisgoedd ffansi Tuduraidd gyda fi hefyd y gall y plant eu gwisgo, a chefndir wedi'i beintio er mwyn tynnu llun o'i flaen.
Ceiniogau yw'r thema am fod arddangosfa anhygoel o geiniogau yn yr oriel ar hyn o bryd fel rhan o arddangosfa Creu Hanes. 'Celc Tregwynt' yw'r enw ar y ceiniogau ac fe gawson nhw eu claddu tua 1647 a'u darganfod o'r diwedd ym 1996!
Rydyn ni wedi bod yn lliwio ac addurno ceiniogau Tuduraidd yn y cert celf ac wedi bod yn defnyddio cortyn a ffoil i wneud arian 3D.
After documentation, the next step was to take stock of the overall condition of the block, and to make a preliminary inventory of the types of archaeological materials I could see.
As can be seen in the birds-eye-view photograph, there are some large cracks running across the block: these most likely occurred during lifting and transportation from the site to the museum. Unfortunately, these extend through some of the exposed armour, and areas of thin, mineralized iron plate have broken. This kind of damage, whilst regrettable, couldn’t have been avoided.
I wanted to keep the broken pieces in place for as long as possible, as the positioning of the remains is important to our interpretation of the events taking place in these two rooms of the warehouse. In order to ensure that fragments stayed together (at least for the interim) I used a wax-like substance called Cyclododecane, which I melted and brushed onto the artefacts. The Cyclododecane will eventually sublime altogether, and so I will not have to remove it later.
In addition to the iron plates, there are also a range of other interesting artefacts visible on the surface of the block. There appears to be a scattering of copper alloy scale armour (see photograph for an example), which would also have been worn by a soldier.
At the edge of the block is a large copper alloy stud, its use in antiquity currently unknown: it is not an artefact which has been associated with lorica segmentata. As the photograph shows, the copper has corroded considerably and is very thin.
Scattered amongst these exciting finds are the usual types of artefacts found during archaeological excavations: pieces of red ceramic tile, fragments of pottery, bits of animal bone, and crumbly lumps of white plaster (from the building itself).
Excavating the block will be both time consuming and challenging: I have selected a number of small tools to use. I am unable to place a microscope over the block, and so will be using an optimizer (a visor with magnification lenses) instead- I do not want to miss any small artefacts or details during the excavation.
Mae project ‘Bylbiau'r Gwanwyn i Ysgolion’ yn gyfle i filoedd o wyddonwyr ysgol weithio gydag Amgueddfa Cymru i archwilio newid yn yr hinsawdd a'i ddeall.
Ers mis Hydref 2005, mae gwyddonwyr ysgol o bob cwr o Gymru wedi bod yn cadw cofnod o'r tywydd a phryd mae eu blodau'n agor, fel rhan o astudiaeth hirdymor o effeithiau'r tymheredd ar fylbiau'r gwanwyn.
Mae rhagor o fanylion yn adroddiadau Athro'r Ardd neu gallwch chi lawrlwytho'r daenlen i astudio'r patrymau!
After wheeling the large block into the archaeological conservation laboratory, I began the task of removing the plaster bandages covering the top of the block.
This proved a simple and satisfying job- the bandages were easily torn off in layers, revealing the Clingfilm barrier underneath. In order to reinforce the sides of the block, yet more bandages were wetted and wrapped around it.
The next step in opening up the block was to peel back the Clingfilm. This had to be done very carefully, as I didn't want dust from the plaster covering the archaeological artefacts beneath. Pegs and bulldog clips were very useful in holding back the plastic layers neatly.
After much anticipation, the armour was revealed. As I had not been present during removal of the armour from the fort, this was the first time I was able to see the lorica, and I was very impressed by the corroded remains.
As I excavate the armour contained within this soil block, I have to document every individual feature, and the physical relationships between all the artefacts. This provides invaluable information for the archaeologists working on the project, who want to tell the story of Isca.
This documentation process involves taking many photographs and making copious notes day by day; before I even begin to excavate the block using small hand tools, I drew a plan of the whole block, at a 1:2 scale. It was easiest to do this by laying string across the top of the block, and drawing it in sections.
After all this preparation, I cannot wait to get started excavating the soil overlying the armour and other artefacts- though this will take a very long time.
Wel, am benwythnos! Mi rois sawl tro arni, ac, o'r diwedd, mae 'da ni bêl-droed draddodiadol newydd. Ar ddiwedd Gwyl Anrhefn! fe ges i gyfle, gyda rhai o'n hymwelwyr ifanc, i brofi'r bêl-droed. Er gwaetha'r ffaith na ches i'r dechneg yn iawn y tro cyntaf, mi oedd yr hyn gyflawnwyd yn hen ddigon da i'w gicio o amgylch lawnt Gwalia, wrth i ddawnswyr yr Ŵyl Fai droelli o'n cwmpas.
Dyma fi'n esbonio o waelod calon pa mor normal ydi fy swydd. Dim ond jocan, fi'n dala pledren mochyn yw e!
Rwy'n ymddiehuro na chefais gyfle i ddiweddaru'r blog ar y pryd, ond, fel y gwelwch o'r llun uchod, does dim llawer o le i gadw cyfrifiadur gen i o dan fy sgert.
Fe gyrhaeddodd y pledrenni yn y post, wedi'u rhewi. Roedden nhw'n gynnyrch gwastraff, sy'n cael eu taflu, gan amla, pan leddir yr anifail i gael cig. Wrth i mi eu gwagio i fwced o ddŵr hallt, roedden nhw'n edrych yn debyg iawn i wy wedi'i botsio, ond un llipa a llithrig iawn. Mae'r bledren ei hun yn debyg iawn i'r hyn a ddefnyddir i lapio cig selsig, ond ychydig yn fwy gwydn a llai blasus. Roedd y ffermwr yn hapus iawn i weld yr anifail yr oedd wedi'i fagu yn cael ei ddefnyddio, er, roedd e hefyd yn credu ein bod ni i 'gyd yn wallgo'! Mae'n debyg yr aeth y cig o'r moch i wneud salami drud.
Fe gefais un tro yn ymarfer adref, gan defnyddio gwelltyn plastig hir (cyrliog) oedd gen i wrth law. Fe sychais y bêl yn yr haul gan ddefnyddio halen i ladd unrhyw facteria. Llwyddiant! Roeddwn i wedi llwyddo i greu pêl newydd, heb orfod rhoi fy ngwefusau ar y bledren. Peth da, am fod rhai ohonyn nhw'n dod gyda ambell i flewyn arnyn nhw hefyd.
Dyma hi yn sychu yn yr haul!
Byr iawn oedd hoedl honno, ac fe dorrodd, yng nghanol sgwrs, ar fore Gwener. Es i chwilota yn fy mag Aldi (oedd wedi'i guddio, peidiwch â phoeni!), a mynd ati i greu pêl newydd yn defnyddio'r hyn oedd gen i: halen, cortyn a phluen. Dwi'n licio dysgu trwy wneud fel arfer, ond roeddwn i'n awyddus iawn i beidio â mynd yn rhy agos at y bledren. Defnyddiais waelod y bluen, fel fyddai'r Tuduriaid yn gwneud, fel gwelltyn. Roedd yn brofiad anghynnes iawn, iawn!
Y bêl orffenedig.
Dwi wedi bod yn awyddus i ddysgu mwy am y ffordd yr oedd y Tuduriaid yn defnyddio ac yn gofalu am eu hanifeiliaid, ac felly dwi 'di bod yn siarad gyda llawer o bobl sy'n dal i ddefnyddio technegau traddodiadol yn eu gwaith. Yn eu plith oedd Peg, ddaeth a llond trol (yn llythrennol) o ddeunyddiau a dyfeisiadau Tuduraidd i'r Amgueddfa yr wythnos ddiwetha. Roedd ganddi bob math o bethau, o frwshys wedi'u gwneud o ddraenogod, i ddulliau atal-cenhedlu - a'r rheiny wedi'u gwneud o bledrenni heyfd! Fe fydda i'n postio am yr hyn wnes i ei ddysgu yn y dyfodol agos.
Yn y cyfamser, mae esiampl hyfryd, a mwy traddodiadol, mae'n siwr, o waith gyda chynnyrch anifeiliaid, i'w gweld yn arddangosfa Creu Hanes 1500-1700. Roeddwn i wedi fy nghyfareddu gan y menyg lledr yma, o Sir Gaernarfon. Mae'r lledr wedi'i leinio gyda sidan (cynnyrch anifail arall!), ac wedi'i frodio gyda lluniau o, ym, anifeiliaid! Fe ddewisais i'r wiwer, wel, am fy mod yn hoffi wiwerod.
Manylyn o faneg ledr, o Neuadd Llanfair, ger Caernarfon. Maent wedi'u gwneud o ledr, eu leinio â sidan a'u brodio gydag edafedd metal a sidan.
Ta waeth. Gobeithio yr ymunwch chi â fi ar Blogbledren eto - a rhowch wybod os 'dych chi isie gêm o bêldroed yn y cyfamser!
Diweddariad: Fe ymddangosodd y ddwy erthygl yma (yn Saesneg) dros yr wythnos ddiwethaf, sy'n sôn am chwaraeon traddodiadol ac amgueddfeydd. Dwi am eu postio isod, i chi gael dysgu mwy os hoffech chi. Hwyl am y tro!
