: Blog David Anderson

Eira a'r Alban

Chris Owen, 2 Rhagfyr 2010

Penwythnos diwethaf, fe ymwelodd fy ngwraig Josie, fy merch Isobel a fy mab Desmond a Chaerdydd. Rydym yn dal i chwilio am gartef parhaol i'r teulu yma felly roeddwn eisiau cymeryd y cyfle i ddangos Caerdydd iddyn nhw. Prynhawn Sadwrn, fe aethom i Sain Ffagan. Deuthom ar draw staff oedd wedi bod yn gweithio'n eithriadol o galed i glirio'r eira fel bod y safle yn medru agor i ymwelwyr ar y dydd Sul. Roedd yn parhau i fod yn rhy beryglus i ni fedru fynd o'i gwmpas, ond wrth lwc, roedd digon i'w weld yn Oriel 1. Roedd yn gyfle gwych i ni dreulio amser yn yr orielau ac i mi weld beth sydd yn digwydd i'r safle pan mae eira'n disgyn!

Yna dydd Llun, fe es i fyny i'r Alban ar gyfer nifer o gyfarfodydd. Roedd Caeredin yn edrych yn eithaf llwm ond hefyd yn eithaf rhamantus yn yr eira, er doedd hi ddim yn hawdd teithio o gwmpas oherwydd y tywydd. Roeddwn i fod i gyfrafod Gordon Rintoul, Cyfarwyddwr Amgueddfeydd Cenedlaethol yr Alban, ond yn anffodus roedd o'n sal gyda'r ffliw. Serch hynny, fe wnes i gyfarfod nifer o'i staff a chael trafodaethau difyr ynglyn ag addysg, ymgysulltu ac ymgynghori a'r cyhoedd a'r ffordd y mae casgliadau yn cael eu trefnu, ynghyd a hefyd y bygythiad gan lywodraeth San Steffan o ran cyllid y 'portable antiquities scheme'. Rwyf yn fawr obeithio y bydd trafodaethau pellach yn medru sicrhau ein bod yn achub y cynllun pwysig hwn.

Fe wnes i gyfarfod hefyd gyda John Leighton, Cyfarwyddwr Cyffredinol Orielau Cenedlaethol yr Alban. Fe eglurodd sut mae Oriel Dean wedi bod yn arbrofi gyda ffyrdd newydd o ddehongli gyda arddangosfeydd dros-dro. Eglurodd hefyd sut mae nhw wedi medru bod yn llai dibynnol ar fenthyciadau o dramor ond drwy hefyd dal i lwyddo i ddennu cynulleidfaoedd eang.
Roedd yr argraff a gefais o fy ymweliad yn un cadarnhaol oedd yn awrgymu y gellid gweithio'n agosach gyda'r Amgueddfeydd Cenedlaethol yn yr Alban a Gogledd iwerddon yn y dyfodol. Fe fydd yn rhaid imi edrych ar yr adroddiadau tywydd cyn trefnu trip arall! Cafodd fy hediad ei ohurio felly bu'n rhaid imi ddal y tren yn ol. Ond, er gwaetha'r tywydd, bu'n drip buddiol a gwerth chweil.

Yn y Swydd

Chris Owen, 27 Hydref 2010

Ychydig dros bythefnos yn ôl, fe ddechreuais yn fy swydd yma yn Amgueddfa Cymru. Mae wedi bod yn gychwyn digon prysur wrth i mi fynd ati i gwrdd â staff ym mhob un o'n safleoedd ni, yn ogystal â mynychu dathliadau pen-blwydd Amgueddfa'r Glannau yn bump oed. Mae pawb wedi bod yn arbennig o groesawgar, ac rydw i'n falch iawn o gael y cyfle i arwain sefydliad sydd mor uchel ei barch.

Rydw i wedi ymuno ag Amgueddfa Cymru ar adeg gyffrous iawn. Mae datblygiadau ar droed i greu Amgueddfa Hanes yn Sain Ffagan ac i droi llawr cyntaf Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd yn Amgueddfa Gelf Genedlaethol i Gymru - disgwylir y bydd y gwaith yma wedi'i gwblhau ym mis Gorffennaf 2011. Dros y misoedd nesaf, byddaf i'n cefnogi cynnydd y projectau yma yn ogystal ag yn cadarnhau'r neges bod Amgueddfa Cymru yn adnodd modern ar gyfer Cymru. Swyddogaeth yr Amgueddfeydd Cenedlaethol yw gwasanaethu pobl Cymru, ac un ffordd o lwyddo i roi'r weledigaeth yma ar waith yw ffurfio partneriaethau diwylliannol. O ystyried sefyllfa ariannol y wlad ar hyn o bryd, mae'r dull yma yn bwysicach fyth.

Wythnos diwethaf, lansiwyd ein dogfen

yn y Senedd. Mae dysgu wrth wraidd popeth a wna Amgueddfa Cymru ac mae'r papur yma'n dathlu'r gwaith yma, a'n gweledigaeth ni o fod yn amgueddfa ddysg o safon ryngwladol. Mae'r llyfryn yn dangos sut mae ein gwaith o ddehongli a chyfathrebu ein casgliadau i bobl Cymru, a'i hymwelwyr, yr un mor bwysig â bod yn geidwaid i gasgliadau'r genedl.

Mae Amgueddfa Cymru yn unigryw ymysg amgueddfeydd cenedlaethol yr Ynysoedd Prydeinig oherwydd ei amrywiaeth o safleoedd a hefyd eu cysylltiad clos gyda'r cymunedau a'r rhanbarthau y maent yn rhan ohonynt. All yr un amgueddfa genedlaethol yn Llundain ddod yn agos at gyflawni hyn.

Mae'r casgliadau hefyd yn anhygoel o amrywiol yn eu hystod eang o ddisgyblaethau - o hanes cymdeithasol i gelf, o wyddoniaeth natur i hanes diwydiannol. Mae hyn yn galluogi'r amgueddfa i apelio i gynulleidfa eang, gyda chydbwysedd rhwng y rhywiau - sydd eto'n wahanol i rai amgueddfeydd yn Llundain!

Mae'r cyfle i weithio yn un o'r prif amgueddfeydd Celtaidd yn apelio'n fawr imi. A minnau wedi fy ngeni ym Melffast, ac wedi astudio Archaeoleg a Hanes Iwerddon yn yr Alban, rwyf yn falch o gael y cyfle nawr i ddysgu mwy about am ddiwylliant a hanes Cymru.