: Addysg

Blog Gwadd gan y Grŵp Tecstilau Cutting Edge: Arddangos ein Gwaith yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru

Loveday Williams, 13 Mai 2025

Ar ôl blwyddyn (2024) o greu tecstilau a chelf amlgyfrwng anhygoel wedi’u hysbrydoli gan Sain Ffagan, daeth aelodau Cutting Edge at ei gilydd yn Oriel Gweithdy, Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru ar 25 a 26 Ebrill i arddangos eu gwaith a chynnig gweithgareddau crefft a gwnïo i ymwelwyr er mwyn dathlu Wythnos Pontio Cenedlaethau’r Byd. Ac am ddeuddydd anhygoel! 


Roedd yr ymwelwyr wrth eu boddau’n cael gweld yr arddangosfeydd a darllen y gweithlyfrau a oedd yn disgrifio sut datblygodd y prosiect dros amser. Roedden nhw hefyd wir yn mwynhau bod modd iddyn nhw ymuno yn y gweithgareddau amrywiol, a chawson ni lawer o adborth dros y deuddydd, mewn sgyrsiau ac yn y Llyfr Ymwelwyr. Dyma flas o’r hyn oedd gan bobl i’w ddweud: 
 

“Fel cyd-gwiltiwr ac artist tecstilau, mae’n hyfryd mynd allan a gweld gwaith pawb. Llongyfarchiadau.” Lesley, Higham Quilters, Caerloyw 
“Roedd yn drawiadol iawn gweld darn mor syfrdanol o ysbrydoliaeth leol a gwaith dychmygus” y teulu Byron 
“Arddangosfa ffantastig. Da iawn bawb. Diolch am y croeso cynnes” Sue a Vicki 
  
Rhoddodd y plant gynnig ar y rhan fwyaf o bethau, o liwio i stampio i wnïo, a oedd i weld yn plesio pawb. Ar ôl lliwio llun ar ffabrig, roedd llawer yn awyddus i roi cynnig ar wnïo, a doedden nhw methu cael digon! 
Darluniodd un ferch fach y llythyren E yn fawr ar sgwâr tecstilau a dechreuodd ei wnïo. Roedd hi’n siomedig pan oedd rhaid iddi adael ar ganol ei gwaith, ond fe aeth hi ag ychydig o edafedd gyda hi i’w orffen gartref. Serch hynny, nes ymlaen daeth yn ôl i gasglu mwy o edafedd gan ei bod wedi rhedeg allan o un o’r lliwiau. Mae’n rhaid ei bod hi wedi dod o hyd i gornel fach i barhau â’i gwnïo wrth grwydro o gwmpas yr amgueddfa! 
Roedd yr oedolion yn mwynhau’r gwnïo hefyd! 
Bu criw Grŵp Pwytho Pontardawe yn mwynhau creu broetsys a thylluanod: 
“Am arddangosfa hyfryd, mor ysbrydoledig. Diolch am fy nhylluan/pengwin. Dw i wrth fy modd ag e! Rydych chi’n griw mor hyfryd. Diolch yn fawr i chi gyd!" Glenda, Stitch Pontadawe.  
“Am ddigwyddiad hyfryd. Diolch am y cit broetsh. Wnes i fwynhau ei greu yn fawr. Roedd pawb yn hyfryd a chyfeillgar.” Dawn 

Roedd digonedd o dylluanod yno diolch i Carol. Roedden nhw mor boblogaidd nes bod rhaid iddi fynd adre nos Wener i baratoi mwy! 
“Diolch Carol am fy helpu i greu fy nhylluan!” 
Roedd yna waith lliwio a braslunio gwych i’w weld. Roedd llyfrau braslunio lledr bach Pat yr un mor boblogaidd â thylluanod Carol. Dydy hynny’n ddim syndod, gan eu bod yn rhodd bach gwych i fynd adre gyda chi. 
“Diwrnod hyfryd gyda llawer o grefftau gwych, mwynheuodd y plant yn fawr. Diolch yn fawr iawn.”

Doedd aelodau Cutting Edge ddim yn ofni ymgolli yn y gweithgareddau eu hunain chwaith. Roedden nhw wrth eu boddau’n sgwrsio ag ymwelwyr hefyd, gan ei fod yn gyfle i rannu gwybodaeth, cyngor, ac i’w cyfeirio at adnoddau. Roedd un ymwelydd yn bwriadu mynd ati i drwsio lliain allor, ac roedd hi’n falch iawn o gael ei chyflwyno i ymwelydd arall a allai ei helpu i ddod o hyd i’r plethiadau oedd eu hangen arni. 
 

Adborth gan aelodau grŵp Cutting Edge:  
“Mwynheais i’r prynhawn. Roedd yn ffordd wych o’i dreulio. Ro’n i wrth fy modd yn edrych ar yr arddangosfeydd unwaith eto, a mwynheais i’r stampio!” Sally 
“Roedd yn ddiwrnod llawn hwyl gyda chymaint o ddiddordeb a gwerthfawrogiad... cwrddais i â phobl hyfryd, gyda rhai’n dweud eu bod wedi’u hysbrydoli i roi cynnig ar rywbeth creadigol eu hunain, a phlant cwrtais iawn oedd yn dweud diolch am eu helpu. Wrth fy modd.” Ella. 
 

“Am amser hyfryd heddiw yn cwrdd ag ymwelwyr oedd â chymaint o ddiddordeb yng ngwaith ein grŵp. Roedd cymaint wedi’u synnu ar yr ystod o wahanol sgiliau celf / tecstilau oedd i’w gweld.  Ond fy hoff ran oedd y bachgen ifanc yn y llun uchod, a oedd yn benderfynol o bwytho o gwmpas ei gennin Pedr cyn gadael. Roedd hi mor braf cael cyfle i annog y bobl ifanc.”  Liz 
 

“Deuddydd gwych, a chymaint o bobl yn gadael wedi’u hysbrydoli i barhau i bwytho.” Eleri 
Roedd y cwilt Monopoly yn boblogaidd, a chafwyd sawl awgrym ar gyfer cartref parhaol iddo, ond roedd llawer o’r farn y dylai aros yn Sain Ffagan. 
 

“Ystod anhygoel o waith a sgiliau. Wir wedi mwynhau’r arddangosfa gyfan, yn enwedig y cwilt Monopoly.” Lesley, Y Rhws 
Roedd prosiect pwytho coeden deulu Carol yn boblogaidd hefyd. Roedd Carol wedi’i syfrdanu gan yr ymateb a gafodd. O ganlyniad, mae cnewyllyn gweithdy bellach yn cael ei ffurfio! 

Dros y ddau ddiwrnod, cawson ni dros 650 o ymwelwyr – o bell ac agos – a rhai mor bell â’r Iseldiroedd! 
Roedd dwy fenyw o’r Iseldiroedd a ymwelodd yn awyddus i brynu darnau o’n gwaith celf. Pan ofynnon ni beth oedd yn denu eu diddordeb, cyfeirion nhw at gerdyn post Dianne a cherdyn post Thomas the Taylor gan Monica. Rhoddwyd y cardiau yn rhodd i’r menywod, a chyfnewidiwyd cyfeiriadau gydag addewid gan Monica a Dianne y bydden nhw’n postio cerdyn post ffabrig iddyn nhw hefyd! 
Deuddydd gwych, gydag ymwelwyr ac aelodau Cutting Edge wedi mwynhau fel ei gilydd.  
 

Diolch yn fawr i: 
Yr aelod o staff Sain Ffagan, Loveday, a aeth yr ail filltir i wneud yn siŵr fod popeth oedd ei angen arnon ni ganddon ni. Fe wnaeth hi hyd yn oed ymuno a helpu pan oedden ni’n brysur iawn, ac roedden ni wir yn gwerthfawrogi hynny! 
Gŵr Jan, Alan, am dynnu lluniau i ni. Maen nhw’n edrych yn wych yn ein halbwm! 
A diolch yn fawr iawn i holl aelodau anhygoel Cutting Edge am eu darnau o waith ysbrydoledig a’u hymroddiad i wneud y digwyddiad deuddydd yn Sain Ffagan yn un cofiadwy. Rydych chi’n sêr! 
 

Cynhalion ni’r digwyddiad yn ystod Wythnos Pontio Cenedlaethau’r Byd, a oedd ar ddiwedd y gwyliau Pasg. Roedd yn sicr yn ticio pob bocs ar gyfer ymgysylltu rhwng cenedlaethau, gan fod plant ac oedolion wedi gadael yno’n hapus ac yn fwy hyderus gyda’r sgiliau newydd roedden nhw wedi’u dysgu. 
“Arddangosfa wych a hyfryd oedd gweld yr holl sgiliau. Menter hyfryd, a gwych i blant o bob oed i’w phrofi!” 
"Fantastisch!" Lia, yr Iseldiroedd 
“Arddangosfa ysbrydoledig wych. Ro’n i’n hoff o’r amrywiaeth hefyd – patrymau, pwythau, dyfrlliwiau. Mwynheais i’r gweithgareddau ymarferol hefyd. Ymlaciol a hwyl.” Gwynedd 
“Am ddigwyddiad gwych, gyda darnau gwaith hyfryd i’w hedmygu ac i ysbrydoli! Roedd darparu popeth ar gyfer y prosiectau pontio’r cenedlaethau wnaethon ni mor garedig a hael” Caroline 
“Arddangosfa ardderchog. Menywod dawnus a hyfryd.” 

Ar ôl y digwyddiad, roedden ni’n falch iawn o dderbyn llun o’r digwyddiad gan Mike, sy’n aelod o Grŵp Braslunio Sain Ffagan. Ymwelodd ar y dydd Sadwrn, gan eistedd yn dawel yn y gornel yn braslunio’r olygfa o’i flaen. Roedd e’n meddwl bod ein gwaith, fel ei waith e, yn anhygoel: 
“Cefais i’r cyfle i ymweld â’r arddangosfa o waith aelodau Grŵp Tecstilau Cutting Edge yn Sain Ffagan. Roedd hi’n ddiwrnod hyfryd, ac roedd y digwyddiad yn boblogaidd iawn gyda theuluoedd yn mwynhau diwedd gwyliau’r Pasg. Roedd llawer o weithgareddau llawn hwyl i blant ac oedolion. Cefais fy annog i ymweld ag arddangosfa Grŵp Tecstilau Cutting Edge i weld beth maen nhw’n ei wneud gan aelod o’r grŵp sydd hefyd yn aelod o Grŵp Braslunio Sain Ffagan. Yr ateb yw llawer, gyda’r safon yn uchel iawn hefyd! Roedd pawb mor garedig yn rhannu eu gwaith. Mae gen i lwyth o syniadau, a cheisiais ddal y digwyddiad yn fy mraslun” Instagram @mikelinewalker 
 

Nodyn cloi: 
Postiodd Monica gerdyn post ffabrig at un o’r menywod o’r Iseldiroedd a ymwelodd â’r arddangosfa, ac fe gyrhaeddodd y cerdyn cyn iddi ddychwelyd adre i’r Iseldiroedd! Dyma’r e-bost gafodd Monica gan Thea: 
“Annwyl Monica, 
Am sioc oedd darganfod bod y cerdyn anfonaist ti ata i wedi cyrraedd yn barod erbyn i fi ddychwelyd o fy ngwyliau yn teithio drwy Gymru.  
Roedd hi’n braf iawn dy gwrdd yn yr arddangosfa a chael dewis o’r cardiau roeddet ti wedi’u creu. Roedd hi’n arddangosfa ysbrydoledig iawn, a mwynheais i hi’n fawr. 
Bydda i’n dangos y cardiau i aelodau’r clwb cwiltio yfory, ac rwy’n siŵr y byddan nhw wrth eu bodd gyda nhw hefyd. Mae angen i fi ddod o hyd i le da i’w rhoi nhw, un ai yn fy nghartref neu yn fy ysgol, lle bydda i’n mwynhau edrych arnyn nhw, ond dydw i ddim yn siŵr eto. 
Dymuniadau gorau, ac i aelodau eraill Grŵp Tecstilau Cutting Edge 
Thea”

I ddysgu mwy am Grŵp Cutting Edge, ymwelwch â: Cutting Edge | Sharing textiles knowledge, ideas and skills

Penny Dacey, 28 Mawrth 2025

Weather Data for December

Penny Dacey, 22 Ionawr 2025

Hello Bulb Buddies,

We hope you’re enjoying taking part in the Spring Bulbs for Schools Investigation. This project helps us all learn more about how the weather affects the growth of plants—and your observations play a key role!

As part of the project, please remember to upload your weather data to the Amgueddfa Cymru website. By uploading the data collected so far, we can use it to predict when our plants might flower. It’s exciting to think that your contributions will be part of a bigger picture encompassing schools from across the UK. Your data is really important to us, so please upload everything you’ve documented so far by the end of January!

A Month of Wild Weather

Let’s take a moment to look at the weather from December. It was an eventful month, and this has had an impact on our gardens and bulbs. Here’s a quick weather overview:

- Storm Darragh (6th–8th December) brought heavy rain and severe gales (wind), especially to Wales and southwest England. It was the fourth named storm of the season, and it caused disruption from damaging winds and a lot of rainfall. A rare red weather warning was issued during this multi-hazard event.

- After Storm Darragh, the weather calmed and we saw colder conditions, with frost and freezing fog, especially in Scotland.

- December overall was milder (warmer) than average, with a provisional mean temperature 2.0°C above the long-term average. This made it one of the warmest Decembers on record! 

- Rainfall was also above average. Flooding occurred in parts of northwest England and Scotland on the 30th and 31st due to heavy rain.

- It was a dull month, meaning there was less sunshine than average (a total of only 24.3 hours of sunshine!)

What Does This Mean for Our Spring Bulbs?

All this rain and mild weather might mean that our bulbs could flower a bit earlier than expected! It’s important to keep measuring and recording your data to see how the conditions in your area compare to others across the UK.

A Few Tips for Uploading Your Data:

- Double-check your rainfall and temperature measurements before uploading.

- Add any interesting comments about what you’ve noticed in your garden - has the weather affected your bulbs?

- Don’t forget to upload your data weekly to the Amgueddfa Cymru website so that we can all track the progress together.

Looking Ahead

Remember to look out for early signs of spring and share these either with your comments, by email or on X/Twitter. We’re expecting more growth from our plants throughout January, so remember to keep a close eye on them.

Happy investigating!

Professor Plant

December's comments:

Bulb Growth Observations:

Langbank Primary School: Most of the pots/bulbs are starting to grow.
Professor Plant: Fantastic news! Your bulbs are waking up, spring must be just around the corner. 

Ysgol Tycroes: Nearly all of our bulbs now have shoots coming out of them.
Professor Plant: Well done! Shoots are a sign that your bulbs are healthy and happy. Keep observing for any changes.

Ysgol Llanddulas: Some of our bulbs have grown a lot. No flowers still.
Professor Plant: That’s perfectly normal. Flowers take time, so keep visiting your plants to see how they grow!

Henllys Church in Wales School: It felt a lot colder than it was this week, and our bulbs are trying to push through the soil.
Professor Plant: Bulbs are incredibly resilient! Even in cold weather, they’ll keep growing. Great observation!

Bwlchgwyn Primary School: Most of our plants have shoots now. We think they are mostly the daffodils pushing through.
Professor Plant: Spot on! Daffodils tend to grow quickly this time of year. It will be interesting to see if the crocus grow later but bloom first!

Langbank Primary School: We spotted signs of growth in some of our pots today and 2 of the bulbs planted in the ground.
Professor Plant: Brilliant! It’s exciting to see both potted and planted bulbs thriving. Well done for watching them!

Clonalig Primary School: Lots of bulbs are beginning to shoot up, and the mystery bulbs’ shoots are well up.
Professor Plant: How exciting! Mystery bulbs add a layer of fun and soon, you might be able to tell what they are. Keep observing closely.

St John The Baptist Primary School Portadown: We noticed some of our plants have some green shoots appearing.
Professor Plant: That’s excellent news! Green shoots are the first step towards a beautiful display. Keep up the good work!


Cold Weather and Ice:

Cornist Park C.P: There is a lot of snow, and it is very cold. The wind makes it feel like -1 degrees.
Professor Plant: Brrr! The snow can make things challenging for plants, but your bulbs are hardy and will continue growing underground. It's interesting how we feel the weather, some days feel colder to us even when the temperatures the same. This can be for reasons like wind chill, humidity, and sunlight.

Stanford in the Vale Primary School: Very cold, and the ice has settled in.
Professor Plant: It’s amazing how bulbs can survive icy weather. I hope you are all staying warm too!

Bwlchgwyn Primary School: Lots of snow and ice covering our rain gauge all week.
Professor Plant: Snow and ice can be tricky for measuring rainfall. It's fun to bring the rain gauge inside and take the reading after the ice has melted. 

Pil Primary School: There was hardly any rainfall this week, and it was very cold.
Professor Plant: Cold, dry weather is tough, but it’s good to see you’re keeping up with observations. Well done!

Ysgol Tycroes: It felt really cold this week.
Professor Plant: It can feel extra cold in winter, but your bulbs are well-equipped to handle the chill. Make sure you wrap up warm when going outside to take your readings.


Rain and Storms:

Scotstoun Primary School: The rain gauge has been full for some time now - it has been full due to torrential rainfall in December.
Professor Plant: Good observation. Remember to empty your rain gauge after taking each days reading!

Our Lady of the Assumption Catholic Primary School: Monday 6th January includes rainfall from over Christmas. Snowfall on the night of 3rd January melted.
Professor Plant: Melting snow often adds to your rainfall measurements. Great work noting the context, it’s very helpful!

Rhayader Primary: Over 50mm of rainfall after the weekend, with Storm Darragh. No temperature readings as school was shut due to no electric after the storm.
Professor Plant: That sounds like a wild week! Storm Darragh brought lots of rain, well done for recording what you could. Thank you for sharing the impact that the storm had on your school. 

Ysgol Pentreuchaf: Yr ysgol ar gau Dydd Llun, dim trydan yna yn dilyn Storm Darragh.
Professor Plant: Storm Darragh caused so much disruption. Diolch for keeping up with your records despite the challenges!

Ysgol Gymraeg Morswyn: 7-8/12/24 - Storm Darragh.
Professor Plant: Storm Darragh made quite an impact! Thank you for noting the storm in your comments.

St Mary’s Primary School - Newry: There was lots of rainfall collected on Monday because of Storm Darragh.
Professor Plant: Great job recording after the storm. That rainfall will help hydrate the bulbs in the soil.

Ysgol Porth Y Felin: There was a storm—that is why there is no record for some days.
Professor Plant: Storms make recording tricky, especially big storms that might cause school closures. You’ve done well to note the circumstances—thank you!


General Weather Observations:

Cornist Park C.P: Today it is cloudy and dark. It is damp and cold.
Professor Plant: Cloudy and damp conditions can be tough, but bulbs still grow under the soil. Well done for getting outside and monitoring!

Meldrum Primary School: Not as much rainfall this week as previous weeks, but there is still a general amount of rainfall.
Professor Plant: Great observation. A balance of rain is important for bulbs, they’ll appreciate the moisture in the soil.

Pil Primary School: There has been lots of rain on Thursday. I got wet reading the temperature and rainfall this week.
Professor Plant: Thank you for your dedication! Your readings are invaluable - great work braving the rain.

Mountain Lane School: Storm Darragh on Fri/Sat.
Professor Plant: Thank you for recording such significant weather events. 


Holiday or School Events:

Stanford in the Vale Primary School: It was hot during the first 3 days but then it got a bit colder. Also, Merry Christmas!
Professor Plant:  Hope you had a Merry Christmas too! Thank you for your weather observations. 

Wellshot Primary School: All of our school Christmas shows and parties took over the first few days, but we made sure to update the last 2 days.
Professor Plant: Great teamwork! Balancing festivities and science is impressive, well done!

Mountain Lane School: Nadolig Llawen.
Professor Plant: I hope you all had a fantastic Christmas too! 

Ysgol Porth Y Felin Christmas holidays/yay!
Professor Plant: Thank you for keeping your weather records up to date right up to the holidays!

Sgwrs gyda Theatr na n'Óg

Leisa Williams a Christopher Parry, 4 Medi 2024

Mae Theatr na n'Óg wedi bod yn frwd dros adrodd straeon ers 40 mlynedd ac wedi cydweithio gyda nifer o safleoedd Amgueddfa Cymru. Gyda'i gilydd, maent wedi cydweithio ar lawer o brosiectau sydd wedi dod â hanes a diwylliant Cymru yn fyw, gan ysbrydoli pobl ifanc ac oedolion ar draws llawer o weithdai a pherfformiadau. 

Mewn blynyddoedd blaenorol mae Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd ac Amgueddfa Genedlaethol y Glannau wedi cydweithio gyda nhw ar amrywiaeth o brosiectau. Yn 2009,  sioe Alfred Russel Wallace, y ffocws oedd ymchwil Wallace ar esblygiad a wnaeth sbarduno Darwin  i gyhoeddi 'On the Origin of Species'. Yn 2022, daeth stori Elgan Jones, bachgen 14 oed a arestiwyd am potsio yn 1898, drama ystafell llys oedd hon a osododd y gynulleidfa fel rheithwyr. Nawr, yn 2024, mae Amgueddfa Genedlaethol y Glannau yn gweithio gyda nhw unwaith eto ar brosiect yn archwilio hanes y bocsiwr Cuthbert Taylor, a anwyd ym Merthyr Tudful, mewn cynhyrchiad o'r enw 'The Fight.' 

Er mwyn cael dealltwriaeth ddyfnach o Theatr na n'Óg, 'The Fight, a rôl y mae Amgueddfa Cymru yn ei chwarae yn y bartneriaeth, eisteddodd Leisa Williams, Uwch Swyddog Dysgu Amgueddfa Genedlaethol y Glannau a Geinor Styles, Cyfarwyddwr Artistig Theatr na n'Óg, i gael sgwrs am brosiectau ddoe a heddiw. 

Defnyddiwch y chwaraewr cyfryngau i wrando ar y sgwrs yn llawn. 

Ynghylch ‘The Fight’ | 

Mae "The Fight' yn ddrama newydd sbon sy'n adrodd stori gwir am arwr bocsio Cymraeg. 

Yng nghymoedd difreintiedig y 1930au, roedd bocsio yn fwy na fath o chwaraeon; roedd yn ffordd allan o dlodi. Ganwyd Cuthbert Taylor yn Merthyr, gwelwyd nawr fel un o focswyr orau ei genhedlaeth, dylai fod wedi cael y cyfle i frwydro am deitl Prydeinig, ond cafodd ei wrthod oherwydd lliw ei groen. 

Gan Geinor Styles, Cyfarwyddwyd gan Kev McCurdy 

Enillwyr Bylbcast 2024

Penny Dacey, 5 Mehefin 2024

Helo Cyfeillion y Gwanwyn,

Hoffwn roi ddiolch fawr i'r holl ysgolion a anfonodd geisiadau i mewn ar gyfer ein cystadleuaeth fideo newydd. Roedd o’n anodd iawn i ddewis rhyngddynt, ond pleidleisiodd pawb oedd yn rhan o'r prosiect a'r canlyniad oedd:

Enillwyr:

Clare Primary School

Yn Ail:

St Mary’s Church in Wales Primary (@StMarysCIWBJ)

Cydnabyddiaeth Arbennig:

Kirkmichael Primary

Our Lady’s RC Primary

Gwaith gwych Cyfeillion!

Athro’r Ardd