Mae Amgueddfa Cymru wedi dechrau partneriaeth gyda Tŷ Hafan fel rhan o’n Rhaglen Teuluoedd a Blynyddoedd Cynnar.Yn y bartneriaeth hon, rydyn ni hefyd yn gweithio gyda grŵp SuperSibs Tŷ Hafan, a grëwyd ar gyfer brodyr a chwiorydd plant â salwch sy’n cyfyngu ar eu bywyd a theuluoedd sydd wedi cael profedigaeth. Yn ein sesiynau, rydyn ni’n ysgogi’r plant gyda chrefftau, chwarae a gemau sy’n seiliedig ar agweddau o gasgliad ein hamgueddfa, megis ‘Diwrnod Darganfod Deinosoriaid’, ‘Dan y Môr’ a ‘Bwystfilod Bach’.
Mae rhai sesiynau yn cael eu cynnal yn yr Hosbis ei hun, sydd ger y traeth, a’r tir hardd o’i hamgylch yn rhoi lle i’r teuluoedd ymlacio, chwarae a chrwydro. Mae sesiynau eraill yn cael eu cynnal ar-lein o’r amgueddfa, gan ddarparu fersiwn ddigidol a hygyrch y gellir ei gwneud gartref o’r gweithgareddau sydd wedi’u cynllunio. Mae ein sesiynau yn aml yn canolbwyntio ar weithgareddau cymdeithasol mewn grŵp sy’n cynnig cyfle i blant chwarae a threulio amser gyda’i gilydd, tra’n gwneud defnydd o gasgliad trin a thrafod hyfryd yr amgueddfa. Mae’r gweithgareddau anffurfiol yn annog iddyn nhw sgwrsio, ymddiried a rhannu, sy’n gallu bod yn fuddiol ac yn bwysig i blant a allai fod â phrofiadau bywyd tebyg.
Gan weithio gyda’r staff gwych yn Tŷ Hafan, rydyn ni’n gallu cyfrannu at yr amgylchedd positif, diddorol a chyfeillgar hwn drwy rannu ein hadnoddau a datblygu perthynas deilwng o ymddiriedaeth gyda theuluoedd hyfryd Tŷ Hafan!
Mae Amgueddfa Cymru wedi cydweithio â Dechrau’n Deg i wahodd teuluoedd â phlant ifanc i edrych ar ein casgliad drwy chwarae, crefftau, a gweithgareddau synhwyraidd fel rhan o’n Rhaglen Addysg Teuluoedd a Blynyddoedd Cynnar.
Mae dod â phlant ifanc i amgueddfeydd yn gallu peri pryder a phetrustod i lawer o deuluoedd, felly mae ein sesiynau dydd Sadwrn wedi’u cynllunio i leddfu’r pryder hwnnw drwy ddarparu llefydd diogel o dan oruchwyliaeth ac adnoddau rhyngweithiol i’n hymwelwyr ieuengach sy’n hybu eu chwilfrydedd a’u haddysg.
Mae’r sesiwn benwythnos yn cael ei chynnal unwaith y mis, ac mae yna thema gwahanol i bob un yn seiliedig ar agwedd o gasgliad ein hamgueddfa, fel ‘Diwrnod Darganfod Deinosoriaid’, ‘Dan y Môr’, ‘Bwystfilod Bach yn yr Ardd’, ac ‘Oes yr Iâ’. Rydyn ni’n defnyddio Canolfan Ddarganfod Clore fel lleoliad ar gyfer ein sesiynau Dydd Sadwrn i Deuluoedd, a gall teuluoedd daro mewn drwy gydol y dydd a chael cyfle i edrych ar ein casgliad trin a thrafod eang.
Ein nod yw rhoi amgylchedd diogel a chroesawgar i’n teuluoedd gael treulio amser gyda’i gilydd, creu atgofion a chael profiad o’r amgueddfa mewn ffordd unigryw sy’n cefnogi anghenion ein hymwelwyr ifanc a’u teuluoedd.
If you are visiting St. Fagans this month you will notice an army of gardeners and volunteers marching around the gardens with wheelbarrows full of organic matter to condition the soil of our beautiful gardens. As winter comes to an end, spring arrives with a promise of growth. This is a crucial moment in the gardening calendar to prepare for the warmer months ahead.
Because of the over-emittance of greenhouse gases, the Earth’s surface temperature is increasing rapidly. We are noticing summer months that are hotter and drier than ever, only last year we witnessed temperatures around 40°C in some areas of the UK. The excessive heat and prolonged drought have devastating effects on our local flora and fauna.
One of the most important tasks for this month is to mulch the soil by adding a layer of organic matter to the soil surface. Mulching brings numerous benefits to plants including moisture retention in periods of drought, weed suppression, improvement of soil structure and fertility, reducing the need for artificial fertilisers, prevention of soil erosion, and encouragement of beneficial organisms such as earthworms, soil bacteria and fungi. Additionally, it attracts wildlife to our gardens, one of my favourite memories is of being followed by Robins as we mulch the garden in spring. They patiently wait for a feast of earthworms, while gifting us with their beautiful bird song announcing the arrival of spring.
There are many different types of mulching materials and each with their own benefits and uses. Most of our gardens are mulched with well-rotted farmyard manure sourced from Llwyn-yr-eos farm in St. Fagans and from a local farmer. The manure is gradually incorporated into the soil by the activity of earthworms and other microorganisms, which improves the soil structure and supplies the plants with nutrients. This nitrogen rich material is ideal to be used on herbaceous borders, vegetable beds, roses and newly planted trees and shrubs.
However not all plants like nutrient rich mulches, plants that are adapted to growing in hot and dry conditions often do not cope well with excessive moisture and high fertility. For example, in the Herb Garden where we have Mediterranean plants such as lavender, rosemary, sage and thyme we have opted for mulching the beds with gravel. This is an inorganic material that does not break down; therefore it does not release nutrients to the soil. In addition, gravel is great at promoting good drainage, suppressing weeds, and adding aesthetic value to the garden.
This year we are trying new methods of mulching as a sustainable way to utilise the maximum of our local resources. We have started using raw wool provided by the Llwyn-yr-Eos farm to mulch the vines in the greenhouse. This will help with water conservation and prevention of weeds. Besides the wool fleece degrades slowly releasing nutrients into the soil and feeding the vines. Another advantage is that wool can help retain heat during colder months, keeping the root of the vines warm in winter.
In March we cut back the ornamental grasses and perennials of the Dutch garden and a large amount of material usually ends up in the compost heap. This year we decided to skip this process and instead we added the dried grass clippings directly to the surface of the pumpkin patch. We have sprinkled a fine layer of manure on top to weigh down the grasses and prevent them from blowing in the wind. This will also aid the process of decomposition by introducing nitrogen to this carbon rich material. While the farmers make hay for a rainy day, the gardeners mulch with hay for a hotter day.
When choosing mulches or growing mediums for your garden, prefer materials from sustainable and local sources in order reduce the carbon footprint from transportation. It is also important to avoid peat-based composts at all costs. The extraction of peat has a negative impact in the environment, it destroys the natural habitat of many species that live in peatlands, besides it releases tons of carbon dioxide into the atmosphere contributing to the greenhouse effect. For the home gardener the most sustainable and cost-effective option is to mulch using homemade compost or leaf mould. Why not try making your own compost using kitchen and garden waste? You will be surprised at the benefits you can reap from your compost heap.
Mae Amgueddfa Cymru wedi ennill clod am ddarparu gweithgareddau llawn hwyl yn ystod y cyfnod clo yng Ngwobrau Cartref Amgueddfa Groesawgar Plant Mewn Amgueddfeydd.
Roedd yr amgueddfa yn un o bump a enillodd y wobr uchaf heddiw mewn seremoni wobrwyo ar-lein dan ofal yr wynebau cyfarwydd, Philip Mould a’r Athro Kate Williams.
Mae elusen Plant mewn Amgueddfeydd wedi cynnal ei Gwobrau Amgueddfa Groesawgar ers 15 mlynedd, gan gydnabod y lleoliadau treftadaeth mwyaf croesawgar i deuluoedd yn y DU. Eleni, fe grëwyd gwobr arbennig i gydnabod gwaith ac ymdrech rhyfeddol amgueddfeydd i addasu i’r cyfnod clo a pharhau i gefnogi teuluoedd. Dyma nhw’n gofyn i deuluoedd a sefydliadau rannu eu hoff weithgareddau cartref – ffilm, cwis, gêm, gweithdy crefft a llawer mwy!
Derbyniwyd dros 400 o enwebiadau o bob cwr o’r byd, ac ym mis Gorffennaf crëwyd rhestr fer o 26 amgueddfa gan banel o arbenigwyr. Dros yr haf bu teuluoedd yn profi’r gweithgareddau, a chyfunwyd eu hadborth a barn y panel arbenigwyr i ddewis enillwyr pob categori.
Amgueddfa Cymru enillodd wobr Gweithgaredd Cyfryngau Cymdeithasol Gorau am ein cystadleuaeth Minecraft dy Amgueddfa.
‘Rydyn ni wrth ein bodd yn cael cydnabyddiaeth am y fenter! Roedd y gwaith a gynhyrchodd y plant yn rhagorol! Mae’n amlwg eu bod nhw wedi rhoi cymaint o ymdrech i greu eu hamgueddfeydd eu hunain, a defnyddio cymaint o sgiliau. Yn bwysicach fyth, roedd y plant i gyd yn dweud cymaint oedden nhw wedi mwynhau creu eu hamgueddfeydd, a’r beirniaid i gyd wedi mwynhau ymweld!’ Danielle Cowell - Pennaeth Dysgu Digidol Amgueddfa Cymru.
Er bod y gystadleuaeth wedi dod i ben, gallwch chi gymryd rhan o hyd a chreu amgueddfa eich hun yn Minecraft. Lawrlwythwch y pecyn adnoddau a rhannwch eich amgueddfeydd ar y cyfryngau cymdeithasol, er mwyn i bawb fwynhau.
Dywedodd Philip Mould, gwerthwr celf, darlledwr a Llywydd Plant Mewn Amgueddfeydd: ‘Mae’n bleser dathlu heddiw sut mae amgueddfeydd a lleoliadau treftadaeth wedi camu i’r adwy a dod â diwylliant at deuluoedd yn y cyfnod anodd hwn. Yr hyn sy’n gyffredin rhwng ein henillwyr i gyd yw eu bod wedi dod â’r gorau o’i hamgueddfeydd i gynulleidfaoedd adref. Mae’r projectau yma wedi helpu gyda dysgu adref, yn ogystal â chefnogi lles a helpu pawb i fwynhau gyda’i gilydd. Llongyfarchiadau mawr i’n henillwyr teilwng i gyd.’
Rhestr lawn o hoff weithgareddau teuluol y cyfnod clo:
Gweithgaredd Cyfryngau Cymdeithasol Gorau
Clod Uchel
· Ditchling Museum of Art + Craft – Virtual Museum Club
Enillydd
· Amgueddfa Cymru - Minecraft dy Amgueddfa
Ffilm Orau
Clod Uchel
· University Museum of Zoology, Cambridge - Zoology Live! Online Festival
Enillydd
· Cooper Gallery, Barnsley - Wow Wednesdays
Gweithgaredd Gwefan Gorau
Clod Uchel
· National Galleries Scotland – Home is Where the Art is
Enillydd
· National Videogame Museum, Sheffield – Create Your Own Pixel Art Character
Gweithgaredd Digidol Rhyngwladol Gorau
Clod Uchel
· Andy Warhol Museum, USA – Warhol Making It Videos
Enillydd
· The Glucksman, Republic of Ireland – Creativity at Home
Ymdrech Ychwanegol
Clod Uchel
· Colchester and Ipswich Museums – Museum From Home Activity Packs
· Seven Stories: The National Centre for Children’s Books, Newcastle Upon Tyne – Something to Smile About: Supporting Families in East Newcastle
