: Oedolyn Mewn Addysg Cymunedol

Fis Medi diwethaf, wnaethon ni ddathlu Wythnos Addysg Oedolion, ochr yn ochr â darparwyr dysgu eraill ledled Cymru. 
Roedden ni’n llawn cyffro i gynnal gweithgareddau ym mhob un o’r saith amgueddfa yn nheulu Amgueddfa Cymru, gan adeiladu ar ein cynigion cyfredol a threialu sesiynau a gweithgareddau newydd.
Yn Sain Ffagan, datblygon ni raglen lawn o weithgareddau ar gyfer yr wythnos, gan gynnwys sesiynau blasu a gweithdai crefft, teithiau natur meddylgar, a chyfleoedd i ddysgwyr Cymraeg a Saesneg.
Cafodd rhaglen Amgueddfa Cymru ei hyrwyddo trwy’r adran newydd Dysgu Oedolion a Chymunedau ar ein gwefan, gyda gweithgareddau hefyd yn cael eu hysbysebu ar dudalen Digwyddiadau pob safle. Cawson ni gyfle i hyrwyddo ein rhaglen trwy lwyfan Wythnos Addysg Oedolion, a gefnogir gan y Sefydliad Dysgu a Gwaith, a chynhalion ni ymgyrch gynhwysfawr ar y cyfryngau cymdeithasol cyn ac yn ystod yr wythnos, ar X (Twitter), Instagram a Facebook. 
Yn rhan o’r gwaith hwn, aethon ni ati hefyd i hyrwyddo ein cyfres o diwtorialau a sesiynau blasu crefft rhithwir a’r adnoddau dysgwyr hunandywys rydyn ni’n eu cynnig. 
Buon ni’n gweithio’n agos gyda phartneriaid gan gynnwys Dysgu Cymraeg Caerdydd, Menter Caerdydd, Addysg Oedolion Cymru a Creative Lives, i gyfoethogi’r rhaglen a sicrhau ei bod wedi’i theilwra i anghenion y dysgwyr roedden ni’n gobeithio eu denu.
Yn ystod yr wythnos, gwelson ni 160 o bobl yn cymryd rhan mewn gweithgareddau dysgu yn Sain Ffagan, a chyfanswm o 331 o bobl ar draws safleoedd Amgueddfa Cymru. Rydyn ni’n falch iawn o ddweud mai dyma oedd yr Wythnos Addysg Oedolion fwyaf erioed i ni yn Amgueddfa Cymru. Gallwch weld rhai o’r uchafbwyntiau yma: https://youtu.be/lgKtmLHr1_Q 
Roedden ni’n awyddus i gasglu adborth gan y dysgwyr i’n helpu ni i ddatblygu a gwella ein darpariaeth addysg i oedolion ledled y sefydliad. 

Dyma sampl o’r adborth a gawson ni:

“Amgylchedd gwych, cadarnhaol, creadigol.” 
“Mae dysgu sgìl newydd yn hwyl ac yn rhoi boddhad.”  
“Profiad cymdeithasol a therapiwtig dros ben.”  
“Roeddwn i wir wedi mwynhau’r gweithdy. Profiad hwyliog a chadarnhaol iawn. Roedd yr hwyluswyr yn wirioneddol gyfeillgar, ac roedd y gweithdy yn therapiwtig a chymdeithasol.”  
“Wedi mwynhau’n fawr – cyfle gwych i ddysgu sgìl newydd. Athro gwych. Rwy’n teimlo wedi ymlacio’n llwyr ‘nawr.” 
“Taith gerdded ddifyr a diddorol iawn – gwelais i bethau nad oeddwn i wedi sylwi arnynt o’r blaen.” 
“Yn agor drws i fyd hudol.”  
“Roeddwn i wir wedi mwynhau’r daith natur feddylgar yn Sain Ffagan. Dysgais i lawer, a byddwn i’n ei hargymell! Roedd yn wych cael rhywun mor wybodus yn arwain y sesiwn.” 
“Amgylchedd cyfeillgar iawn; felly os ydych chi am roi cynnig ar rywbeth newydd, ewch amdani!” (gwehyddu bwydwyr adar helyg) 
“Wedi fy ngrymuso! Ffordd wych o ddysgu sgìl newydd.” 
“Llawer o hwyl! Ewch amdani, byddwch chi’n mwynhau dysgu sgìl newydd!”  
“Dw i’n meddwl bod digwyddiadau yn y Gymraeg yn dda iawn.”  
“Rydw i bob amser wedi eisiau gwneud torch hydref, a rhoddodd y cwrs yr hyder i mi. Roedd yn gwrs ysbrydoledig.” 
"Roedd yr hyfforddiant yn rhagorol. Roedd yna help pan oedd angen, ond rhoddwyd digon o le ac amser i chi roi cynnig arni eich hun.”  
“Wedi gwir fwynhau tynnu lluniau eto ar ôl 20 mlynedd. Rhaid i mi ailgydio ynddi nawr!” 
“Roeddwn i wedi mwynhau’r sesiwn sgetsio yn Sain Ffagan yn fawr iawn, yn ogystal â natur galonogol y grŵp.”  
“Sesiwn ysgogol, gefnogol a chalonogol dan arweiniad rhagorol Marion a Gareth. Diolch i Loveday am drefnu mor wych.” (Gweithdy sgetsio yn Sain Ffagan gyda Creative Lives).  
“Mae’n teimlo mor wych rhoi cynnig ar rywbeth newydd a gweld y canlyniadau mor gyflym.” (Sesiwn flas ar enamlo).  

Rhaglenni gwaddol: 

Diolch i’r cyfleoedd a gawson ni i dreialu gweithgareddau yn ystod Wythnos Addysg Oedolion, rydyn ni bellach wedi lansio tair rhaglen Addysg Oedolion reolaidd newydd yn Sain Ffagan ac yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd:
Ein rhaglen Teithiau Disgrifiad Sain fisol (a rennir rhwng y ddwy amgueddfa bob yn ail fis, ac a fydd yn cael ei lansio yn Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru yng Nghaerllion cyn bo hir, gyda’r bwriad o’i hymestyn i safleoedd eraill yn ôl y capasiti). 
Ein Grŵp Sgetsio misol yn Sain Ffagan, mewn partneriaeth â Creative Lives (ac yn adeiladu ar lwyddiant Grŵp Arlunio Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd). Rydyn ni wedi cynnal tair sesiwn hyd yma. Denodd y sesiwn gyntaf 6 unigolyn, yr ail 8 unigolyn, a’r drydedd 24! Bu’r adborth yn gadarnhaol ac mae’r neges yn cael ei lledaenu i bobman. Os hoffech ymuno â ni fis nesaf, mae croeso i chi wneud. Mae’r holl wybodaeth ar gael yn y ddolen uchod. 
Sesiynau Bore i Ddysgwyr Cymraeg tymhorol newydd ar y cyd â Dysgu Cymraeg Caerdydd a Menter Caerdydd. Y tymor diwethaf, bu i ni groesawu 35 o ddysgwyr Cymraeg i’r Amgueddfa i gymryd rhan mewn sesiwn ar draddodiadau’r Nadolig yng Nghymru. Rydyn ni’n edrych ymlaen at groesawu grŵp o siaradwyr a dysgwyr Cymraeg ar 25 Ionawr ar gyfer Dydd Santes Dwynwen, lle byddwn ni’n archwilio’r casgliad o Lwyau Caru, ac yna’n cynnal y Bore i Ddysgwyr Cymraeg nesaf. 
Mae’r chwe addewid sy’n rhan o’n strategaeth ddeng mlynedd Amgueddfa 2030 wedi’u hymgorffori yn ein rhaglen addysg oedolion drwyddi draw, ac yn benodol yr addewid i ysbrydoli creadigrwydd a dysgu am oes. 
Edrychwn ni ymlaen at barhau i dyfu ein darpariaeth addysg oedolion, a gobeithiwn eich croesawu i un o’n hamgueddfeydd yn 2024 i gymryd rhan mewn gweithgaredd neu i fwynhau defnyddio un o’n hadnoddau hunandywys i ddysgwyr. 

On Tuesday 12th September Amgueddfa Cymru kindly hosted our ESOL class on an ESOL trip-out to the National Museum of Wales in Cardiff. Welsh Refugee Council volunteer Souleymane Ouedraogo submitted the following report on the special outing. 

As part of an outing organized by Welsh Refugee Council ESOL tutors Marie and Chris; ESOL learners from different cities in Wales gathered at the National Museum of Wales in Cardiff. We were warmly welcomed to Amgueddfa Cymru (National Museum of Wales) by museum staff recalling that Wales has several museums including that of Cardiff created more than a century ago. 

We then went to visit the Clore Discovery Centre. In this learning centre, there are multiple carefully preserved objects from geological, paleontological, archaeological and natural history research. Each object has its origin story. After the tour of the centre, there was time for a practical exercise that combined theory and practice seen during previous ESOL lessons. We practiced brilliantly with the support of our guide and the WRC delegation. It was both fun and educational at the same time. 

We then proceeded to visit the Art Gallery. Pictures and paintings are often tinged with landscapes and varied reliefs. Everyone can analyse and appreciate the artwork in their own way. Some paintings are very old (over 500 years), others more recent. You often have to get closer to better understand the artistic work. You need eyes to see, but even better, you need to have ingenious eyes to understand the messages conveyed by these beautiful paintings. Thanks to the great work of painters of other times, each new generation has elements of research to better understand history. 

I would like to thank the Welsh Refugee Council for organizing the outing but even more so the National Museum for having offered this invitation. It has allowed us to not only learn a little more about the culture of Wales but to also create contacts for possible opportunities in the future. 

 “I would like to reiterate our thanks to Amgueddfa Cymru, for an excellent day for our students.  I thought that there was a really nice balance of activities, excellent use of relevant artifacts and pictures – not to mention your enthusiastic and motivating presentation.” said Martin Smidman Volunteer & Partnership Manager at the Welsh Refugee Council.

Diolch yn fawr Amgueddfa Cymru.

Mae Amgueddfa Cymru wedi bod yn gweithio gyda Ffoaduriaid a Cheiswyr Lloches, gan gefnogi pobl i integreiddio i’w cymunedau newydd, ers blynyddoedd lawer. 

Fel rhan o’r gwaith hwn, rydyn ni wedi datblygu partneriaethau gyda chyrff allweddol fel Addysg Oedolion Cymru. Maen nhw wedi bod yn gweithio gyda ni dros y flwyddyn ddiwethaf, ochr yn ochr â’u myfyrwyr ESOL (Saesneg ar gyfer siaradwyr ieithoedd eraill), i ddatblygu adnoddau newydd i ddysgwyr ESOL er mwyn cefnogi dysgwyr Saesneg i archwilio ein hamgueddfeydd a’n horielau. 

Mae’r adnoddau newydd yn cwmpasu Amgueddfa Genedlaethol y Glannau yn Abertawe, Amgueddfa Lechi Cymru yn Llanberis ac Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru yng Nghaerllion. 

Mae’r adnoddau wedi’u creu gan diwtoriaid Saesneg i ddysgwyr ac wedi eu profi gan ddysgwyr ESOL. Maen nhw’n dilyn cwricwlwm ESOL ac yn addas ar gyfer gwahanol lefelau, o Lefel Mynediad i Lefel 2. 

Erbyn hyn mae’r adnoddau newydd wedi’u profi, eu mireinio a’u treialu, ac maen nhw’n barod i’w lawrlwytho o’n gwefan i unrhyw ddysgwr neu grŵp ESOL sy’n ymweld ag un o’r amgueddfeydd (gweler y dolenni uchod). 

Mae gennym set o adnoddau ESOL hefyd ar gyfer Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru a gafodd eu datblygu mewn ffordd debyg fel rhan o Broject Creu Hanes a ariannwyd gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri yn 2014. 

Rydyn ni’n parhau i weithio gyda’n partneriaid ac aelodau o’r gymuned i ddarparu cyfleoedd ystyrlon i bobl sy’n wynebu rhwystrau i gymryd rhan yn y celfyddydau a threftadaeth ddiwylliannol.

Rydyn ni’n dysgu cymaint gan y bobl sy’n ymweld â’n safleoedd ac sy’n derbyn y cyfleoedd dysgu rydyn ni’n eu cynnig. 

Mae helpu pobl sydd newydd gyrraedd Cymru i ymgartrefu ac integreiddio i’w cymunedau newydd yn faes pwysig iawn o’n gwaith a gobeithio y bydd yr adnoddau newydd hyn i ddysgwyr yn gymorth i lawer o bobl ar y daith honno. 

Diolch yn fawr i Addysg Oedolion Cymru a’r tiwtoriaid a dysgwyr Saesneg sydd wedi cyfrannu at greu’r adnoddau newydd hyn i ddysgwyr. 

If you are visiting St. Fagans this month you will notice an army of gardeners and volunteers marching around the gardens with wheelbarrows full of organic matter to condition the soil of our beautiful gardens. As winter comes to an end, spring arrives with a promise of growth. This is a crucial moment in the gardening calendar to prepare for the warmer months ahead. 

Because of the over-emittance of greenhouse gases, the Earth’s surface temperature is increasing rapidly. We are noticing summer months that are hotter and drier than ever, only last year we witnessed temperatures around 40°C in some areas of the UK. The excessive heat and prolonged drought have devastating effects on our local flora and fauna. 

One of the most important tasks for this month is to mulch the soil by adding a layer of organic matter to the soil surface. Mulching brings numerous benefits to plants including moisture retention in periods of drought, weed suppression, improvement of soil structure and fertility, reducing the need for artificial fertilisers, prevention of soil erosion, and encouragement of beneficial organisms such as earthworms, soil bacteria and fungi. Additionally, it attracts wildlife to our gardens, one of my favourite memories is of being followed by Robins as we mulch the garden in spring. They patiently wait for a feast of earthworms, while gifting us with their beautiful bird song announcing the arrival of spring. 

There are many different types of mulching materials and each with their own benefits and uses. Most of our gardens are mulched with well-rotted farmyard manure sourced from Llwyn-yr-eos farm in St. Fagans and from a local farmer. The manure is gradually incorporated into the soil by the activity of earthworms and other microorganisms, which improves the soil structure and supplies the plants with nutrients. This nitrogen rich material is ideal to be used on herbaceous borders, vegetable beds, roses and newly planted trees and shrubs.

However not all plants like nutrient rich mulches, plants that are adapted to growing in hot and dry conditions often do not cope well with excessive moisture and high fertility. For example, in the Herb Garden where we have Mediterranean plants such as lavender, rosemary, sage and thyme we have opted for mulching the beds with gravel. This is an inorganic material that does not break down; therefore it does not release nutrients to the soil. In addition, gravel is great at promoting good drainage, suppressing weeds, and adding aesthetic value to the garden.  

This year we are trying new methods of mulching as a sustainable way to utilise the maximum of our local resources. We have started using raw wool provided by the Llwyn-yr-Eos farm to mulch the vines in the greenhouse. This will help with water conservation and prevention of weeds. Besides the wool fleece degrades slowly releasing nutrients into the soil and feeding the vines. Another advantage is that wool can help retain heat during colder months, keeping the root of the vines warm in winter. 

In March we cut back the ornamental grasses and perennials of the Dutch garden and a large amount of material usually ends up in the compost heap. This year we decided to skip this process and instead we added the dried grass clippings directly to the surface of the pumpkin patch. We have sprinkled a fine layer of manure on top to weigh down the grasses and prevent them from blowing in the wind. This will also aid the process of decomposition by introducing nitrogen to this carbon rich material.  While the farmers make hay for a rainy day, the gardeners mulch with hay for a hotter day.

When choosing mulches or growing mediums for your garden, prefer materials from sustainable and local sources in order reduce the carbon footprint from transportation. It is also important to avoid peat-based composts at all costs. The extraction of peat has a negative impact in the environment, it destroys the natural habitat of many species that live in peatlands, besides it releases tons of carbon dioxide into the atmosphere contributing to the greenhouse effect. 
For the home gardener the most sustainable and cost-effective option is to mulch using homemade compost or leaf mould. Why not try making your own compost using kitchen and garden waste? You will be surprised at the benefits you can reap from your compost heap.