: Cynaliadwyedd

Diwrnod Budd a Roi 2014

Hywel Couch, 19 Mai 2014

Wythnos diwethaf, fel rhan o Ddiwrnod Budd a Roi 2014, daeth 50 o wirfoddolwyr o Lloyds Banking Group i Sain Ffagan i helpu gyda nifer o brosiectau. Wnaeth rai helpu’r Adran Garddio, wnaeth rai ymuno a’r Adran Adeiladau Hanesyddol tra gwnaeth rai gweithio ynghyd a’r Gymdeithas Alzheimer. Wnaeth 11 o’r gwirfoddolwyr gweithio gyda fi a Bernice i adeiladu gwrych newydd yn y goedwig wrth ymyl y guddfan adar.

Da ni di bod yn bwriadu adeiladu gwrych wrth ymyl y guddfan adar am sbel, am nifer o resymau. Yn gyntaf, bysai’r gwrych yn actio fel sgrin wrth nesai’r guddfan, gyda’r gobaith bysai’r adar ddim yn cael ei ofni gan ymwelwyr yn cerdded ar hyd y llwybr. Ma’ wrych hefyd yn gallu gweithio fel coridor wrth i fywyd gwyllt symud drwy’r goedwig. Hefyd, mae nifer o ymwelwyr wedi bod yn creu llwybr wrth dorri drwy’r goedwig, ac felly, wrth adeiladu gwrych, da ni’n gobeithio nawr bydd llai o ymwelwyr yn gwneud hyn.

Tasg cyna’r dydd oedd minio’r pyst. Mae’r pyst yn bwysig er mhoen neud yn siŵr bod y gwrych yn cael ei adeiladu ar sylfaen solet. Mae creu min yn neud e’n haws i yrru’r pyst mewn i’r ddaear. Ar ôl creu tyllau arwain, defnyddiwyd morthwyl  mawr i yrru’r pyst i lawr. Unwaith roedd y pyst yn ei le, roedd hi’n bosib i ni ddechrau adeiladu’r gwrych.

Ma’ na nifer o wahanol fathau o wrych, a phenderfynon ni ddefnyddio pren a choed wedi marw. Dros yr wythnosau diwethaf, dwi di fod yn gofyn i’r adrannau garddio ag amaethyddiaeth i gasglu unrhyw bren ac yn y blaen a’i anfon draw i’r guddfan adar. Am fod angen cymaint o bren, es i a rai o’r gwirfoddolwyr mewn i’r goedwig i gasglu hyd yn oed mwy.

Ar ôl cinio, fel grŵp, aethon ni i fyny i Fryn Eryr, safle’r ffarm Oes Haearn newydd sy’n cael ei adeiladu. Mae’r goedwig yma wedi cael ei chlirio yn ddiweddar, felly llanwyd trailer yn barod i’w cludo i’r guddfan. Erbyn diwedd y prynhawn, llwyddon ni i orffen y gwrychoedd. Gorffennwyd y gwrychoedd efo toriadau palalwyf er mwyn ychwanegu bach o je ne sais quois.

Fel mae’r lluniau yma’n dangos, mi oedd y diwrnod yn llwyddiant enfawr! Gallwn ni ddim di gofyn am dywydd gwell a dwi’n meddwl gwnaeth pawb mwynhau’r profiad. Gorffennwyd y 2 darn o wrych oeddem ni am adeiladu, a dwi eisoes wedi meddwl am brosiectau am y dyfodol! Cyflawnwyd llwyth o waith mewn un diwrnod, bysai’r gwaith di cymryd amser maeth i mi a Bernice i orffen heb help y gwirfoddolwyr. Diolch yn fawr iawn i bawb wnaeth helpu ni a’r prosiectau arall hefyd!

Gwylio Adar yr Ardd

Hywel Couch, 31 Ionawr 2014

Penwythnos diwethaf, ymunodd miloedd o bobl mewn gyda’r arolwg adar mwya’r byd - Gwylio Adar yr Ardd gyda’r RSPB! Ar ddydd Sadwrn, wnes i ymuno gyda’r hwyl trwy wneud trîts bach i’r adar gydag ymwelwyr i’r amgueddfa. Wedi fy ysbrydoli, nes i dreulio ychydig amser yn y guddfan adar yma yn Sain Ffagan. Dyma gwpwl o lunie o be welais…

Wnaethoch chi gymryd rhan yn yr arolwg? Be welsoch yn eich gardd? Cofiwch i adrodd yn ôl i’r RSPB - Big Garden Bird Watch

Dilynwch bywyd gwyllt Sain Ffagan ar Twitter

Spooky Specimens!

Katie Mortimer-Jones, 8 Tachwedd 2013

On Wednesday 30th October, National Museum Cardiff came alive for a haunting day of Halloween fun. Curators (and witches!) from the Natural History department filled the main hall with spooky specimens from our collections to share with the public on a busy half term day.

The botanists made a real impression by opening up the Herbarium and creating a spooky graveyard of deadly plants. This was a real hit with the children who left repeating some of the delightfully ghoulish names to their parents such as “Stinking Hellebore!” and  “Bloody Cranesbill!”

The Fungus table had a case of wonderful wax models where you could match each fungus with its creepy name, such as the Trumpet of Death, Scaly Tooth and Witch Heart. Children, and adults, could make their own fungus with the colourful modelling clay provided, creating some amazing new species!

Two witches stirred their potion in a cauldron alongside an eerie ‘Herbs in Medicine and Magic’ display.  All Harry Potter fans would have immediately recognised the famous Mandrake, a plant often used in magic rituals due to its hallucinogenic properties, but there was no need for ear muffs as the real plant does not let out a fatal scream!

Marine and Mollusc curators put out an array of Halloween treats from ghost slugs and dead man’s fingers to blood cockles and pumpkin snails. Visitors enjoyed being able to touch sea urchins, spiny oysters and star fish. The pickled cuttlefish and squid were a real treat and produced a great mixed response, from awe to disgust, from children and adults alike.

The giant bloodsucking mosquito model dominated the Entomology stand whilst a witch displayed a table of British bats, from the largest Noctule to the smallest Pipistrelle.

Geologists enticed visitors with ‘fossils in folklore’, including echinoderms that were thought to be ‘fairy loaves’, and ‘dragon claws’ that come from dinosaurs. Those brave enough stayed to see the ‘Hell, Fire and Brimestone!’ stand which revealed specimens of larva, ash and volcanic rocks.

The Open Day was underpinned with an educational trail provided by the Education department. The trail took children around all of the displays, answering questions on blood stained petals and thunder stones, fungal fingers and tails of worms, to name a few. It was an excellent way to get families involved and encouraged children to interact with the curators. The trail proved to be extremely popular with 170 families taking part.

For those who wanted to know more, there was a scary ‘Dragons’ tour in the Evolution of Wales gallery and two behind the scenes tours of the Biology and Geology collections.

The day was a real success with 3127 members of the public coming through the museum doors. So, if you didn’t make it this time keep your eyes peeled on the ‘What’s On’ guide  for more upcoming Natural History Open Days throughout the year.

Blog by Harriet Wood

Arbrawf oddfog!

Danielle Cowell, 3 Hydref 2013

Helo! Fy yw'r Athro'r Ardd a hoffwn groesawu'r chwe mil a hanner o wyddonwyr ifanc ar draws y DU sy'n cymryd rhan yn y Bylbiau'r Gwanwyn i Ymchwiliad Ysgolion eleni!

Bydd deuddeg mil o fylbiau yn cael eu plannu a'u monitro fel rhan o'r ymchwiliad hinsawdd hwn sydd yn cael ei gyd-drefnu gan yr Amgueddfa Cymru. Os oedd record byd am nifer o bobl yn plannu bylbiau ar yr un pryd, (mewn sawl lleoliad) gallem ei hyrddio!

Mae pob un o'r bylbiau wedi cael eu cyfrif ac yn gyson yn cael eu dosbarthu i'r 150 o ysgolion ar draws y wlad. Hoffwn groesawu pob disgybl ac athro fydd yn gweithio ar y prosiect hwn!

  • Cymerwch olwg ar y map i weld ble mae'r bylbiau yn cael eu hanfon ar draws y DU
  • Os nad ydych wedi derbyn fy llythyr eto - dilynwch y ddolen hon.
  • Cyn i bob bwlb cael ei phlannu, rhaid i bob disgybl mabwysiadu eu bylbiau ac addewid i ofalu amdano. Os ydych chi eisiau gwybod mwy - dilynwch y ddolen hon.

Cyn i chi fabwysiadu eich bwlb efallai y byddwch hefyd yn dymuno gwybod mwy o ble mae'n dod. Mae fy ffrind Bwlb bychan yn mynd i esbonio:

Fi a fy holl ffrindiau bwlb dod o blanhigfa feithrin ym Maenorbŷr, ger Dinbych y Pysgod yng Nghymru, fe'i gelwir ' Springfields '. Roeddem wedi cael eu dewis ac yn llwytho ar fan yn barod i fynd i'n cartrefi newydd. Ar y dechrau roeddwn ychydig yn ofnus, ond pan wnes i gyfarfod Athro'r Ardd yn yr Amgueddfa roeddwn yn deall fy mod i yn ddiogel a bod gennyf waith pwysig i'w wneud. Rydym i gyd wedi cael eu dewis i helpu i ddeall sut gall y tywydd effeithio ar bryd fydd fi a fy ffrindiau yn gwneud blodau. Mae fy rhieni cyn i mi dyfodd yma hefyd, Springfields wedi bod yn tyfu'n ni 'Daffodils Tenby' am tua 25 mlynedd, rydym yn un o'r ddwy genhinen Pedr sydd yn frodorol i Ynysoedd Prydain.”

Dim ond ychydig o wythnosau tan blannu! Ni allaf aros!

Athro'r Ardd

Beachwatch 2013 - a great success

Katie Mortimer-Jones, 24 Medi 2013

On Saturday 21st September Amgueddfa Cymru ran their annual Beachwatch event. This involved fantastic family science activities in the morning attended by 41 members of the public and seven members of staff. Participants looked at strandline and rockpool animals and seaweeds as well as fossilised corals and snails. Inspired by the fossils and shells that they had seen, the children went on to create wonderful pieces of artwork using Plaster of Paris on the wet sand of the beach.

After lunch, the volunteers gathered to clean the beach and do a litter survey recording all the items they found. The beach clean was attended by 59 volunteers including many of the families from the morning activities.

The results will be sent to the Marine Conservation Society who will collect the data from this beach and hundreds of other UK beaches that were cleaned this weekend. As well as making the beach safer for people and marine life, the Marine Conservation Society also use the data to find out where beach litter comes from and contribute to marine conservation.

As you can see from the photo we found a lot of rubbish including 9 tyres, half a canoe and a traffic cone! A huge thank you to our wonderful volunteers, Ogmore Beach now looks even more beautiful!