: Cyffredinol

Rydym wedi cael ceisiadau gwych o bob rhan o Gymru a thu hwnt! Mae'r safon yn wirioneddol anhygoel! Mae ymweld â'r amgueddfeydd rhithwir hyn wedi bod yn llawer o hwyl ac yn anrhydedd anhygoel! Diolch yn fawr i bawb a gymeroddran yng Nghystadleuaeth Minecraft Eich Amgueddfa!

Gobeithio chi wedi mwynhau cymryd rhan gymaint ag y gwnaethom ni fwynhau ymweld ach Amgueddfa!

Mae'r fideo isod yn dangos cofnodion gan ein holl gyfranogwyr ac yn tynnu sylw at y ceisiadau buddugol.

Llongyfarchiadau i bawb a gymerodd ran yn yr her enfawr hon!

Mae'r gystadleuaeth hon yn taflu goleuni ar yr 'creftwyr' ifanc talentog sydd gennym yng Nghymru! Maent wedi creu'r Amgueddfeyddharddaf a'r casgliadau rhyfeddol. Roeddent hefydyn meddwl am bopeth y gallai fod ei angen ar ymwelydd o gaffis, i fannau chwarae, sioeau ac wrth gwrs cyfleusterau toiled. Penseiri digidol, curaduron a rheolwyr Amgueddfeydd ydyn nhw mewn un! Mae'r sgiliau digidol y maen nhw wedi'u defnyddio wrth greu a chyflwyno yn rhywbeth i weiddi amdano!Mae Llythrennedd Digidol fel thema drawsgwricwlaidd yng Nghymru yn talu ar ei ganfed.

Rydym yn falch iawn o gyhoeddi y bydd Casgliad y Werin yn creu casgliad o'r holl gynigion fel y gall eraill hefyd werthfawrogi'r amgueddfeydd anhygoel a grëwyd. Unwaith y bydd gennym ganiatâd cyfranogwyr, byddwn yn diweddaru'r blog hwn gyda dolenni. Casgliad digidol Cenedlaethol yw Casgliad Y Werin sy’n casglu hanes gan Bobl Cymru.

Rydym yn falch iawn o gyhoeddi bod cystadleuaeth Minecraft Eich Amgueddfa wedi cyrraedd rhestr fer ar gyfer y Family Friendly Museum Award From Home.

Yr Enillydd:

1af: Taith tu ôl i’r llenni i’r dosbarth cyfan yn eich hoff amgueddfa! (Pan fydd yr ysgolion yn ailagor). Ynghyd â dau docyn neilltuedig ar gyfer Amgueddfa Dros Nos: Deffro Gyda'r Deinos! GARTREF a thystysgrifau.

Blwyddyn 2 - Thomas Denney

Blwyddyn 3 - Carys Lee

Blwyddyn 4 - Gwilym Davies-Kabir

Blwyddyn 5 - Osian Jones

Blwyddyn 6 - Caitlin Quinn & Lucy Flint

Categori grŵp: Marc, Zach and Matthew Chatfield.

2il: Dau docyn neilltuedig ar gyfer Amgueddfa Dros Nos: Deffro Gyda'r Deinos! GARTREF a thystysgrifau.

Blwyddyn 2 - Monty Foster

Blwyddyn 3 - Nico Poulton

Blwyddyn 4 - Luca Dacre

Blwyddyn 5 - Chloe Hayes

Blwyddyn 6 - Bethan Silk

Categori grŵp - Emily Jones and Daisy Slater

3ydd: Dau docyn neilltuedig ar gyfer Amgueddfa Dros Nos: Deffro Gyda'r Deinos! GARTREF a thystysgrifau.

Blwyddyn 2 - Meilyr Frost

Blwyddyn 4 - Arwen Silk

Blwyddyn 5 - Zach Waterhouse

Blwyddyn 6 - Evie Hayden

Categori grŵp - Theo Harrison, Thomas Sommer, William Howard-Rees

Canmoliaeth uchel: Dau docyn neilltuedig ar gyfer Amgueddfa Dros Nos: Deffro Gyda'r Deinos! GARTREF a thystysgrifau.

Blwyddyn 2 - Mali Smith

Blwyddyn 4 - Oliver Jarman

Blwyddyn 5 - Ffion Ball

Blwyddyn 5 - Zac Davis

Blwyddyn 6 - Scarlett Foster

Blwyddyn 7 - Wren Ashcroft

Categori grŵp- Bella Hepburn and Phoebe Wilson

Categori grŵp - Gwen Fishpool, Ethan Coombs and Sofia Mahapatra

I'w dyfarnu tystysgrifau Minecraft Eich Amgueddfa am gwblhau'r her!

Rita Jones

Thomas Silk

Elliott Thompson

Entry 1 (Gelli Primary)

Entry 2 (Gelli Primary)

Entry 3 (Gelli Primary)

Entry 4 (Gelli Primary)

Alis Jones

Andrew Poulton

Cari Hicks

Elyan Garnault

Ethan Beddow

Evan Hicks

Greta Wyn Jones

Joshua Akehurst

Jude Clarke

Matilda Turner

Ronan Peake

Tomos Dacey

Zac Jonathan

Cally Sinclair

Chris Jones

David Hughes

Durocksha Eshanzadeh

Eifion Humphreys

Emilia Slater

Emily Akehurst

Freya Powell

Harriet Heskins

Henry Lansom

Holly Wyatt

Ioan Davies

Isaac Smith

Jessica Thomas

Kayden Matthews

Lewis Hopkins

Macy Jo Tolley

Maisie Boyce

Mia Livingstone

Noah Pearsall

Oliver Reeves

Peyton Creed

Phoebe Skinner-Quinn

Rufus Huckfield

Sam Cowell

Sam Rees

Sophie Vickers

Sumaiyah Ahmed

Tomos Pritchard

Will Heskins

Zoe Murfin

Abhay Prabhakar

Alexander Newman

Angharad Thomas

Floyd Thomas

Gwydion Frost

Morgan Trehearne

Rhys Tinsley

Ziggy Dyboski-Bryant

Ben Fox-Morgan

Emilia Johns

Trixx Flixx

Dylan, Rhiannon, William Bringhurst Dylan, Rhiannon & William

Ellouise Grace James Matthews

Pippa and Monty Walker

Daniel Brenan & Micah Bartlett

Chloe and Grace Chamberlain

Y cystadleuaeth:

Cystadleuaeth i blant 6-11 oed

Y her: Defnyddiwch eich dychymyg i adeiladu amgueddfa ddelfrydol yn Minecraft. Adeiladwch adeilad mawreddog a’i lenwi gyda’ch hoff

wrthrychau. Gallwch chi ddewis unrhyw wrthrych o’n saith amgueddfa – deinosor, ceiniog Rufeinig neu dŷ o Sain Ffagan!

Gwobrau: Cyfle i ennill taith tu ôl i’r llenni i’r dosbarth cyfan yn eich hoff amgueddfa! (Pan fydd yr ysgolion yn ailagor)

Bydd gwobr i bob dosbarth blynyddoedd 2 i 6.

A Day in the Life of a Natural History Curator

My name is Jennifer Gallichan and I am one of the natural history curators at National Museum Cardiff. I care for the Mollusc (i.e. snails, slugs, mussels, and octopus) and Vertebrate (things with backbones) collections. Just like everybody else, museum curators are adapting to working from home. But what did we use to do on a 'normal' day, before the days of lockdown?

Caring for the National Collections

Most of our specimens are not on display. Amgueddfa Cymru holds 3.5 million natural history specimens and the majority are held behind the scenes in stores. Caring for the collections is an important part of our role as curators. We have to meticulously catalogue the specimens to ensure that all of the specimens are accounted for. As you can imagine, finding one object amongst 3.5 million could take a while.

Natural history collections cover a whole range of materials including shells, dried plants, minerals, fossils, stuffed animals, bones, pinned insects and fluid preserved specimens (this includes things in jars).

These collections are vital for research, education, exhibitions and display. Some have been in the museum for well over a century, and it is our role to ensure they last into the next century and beyond. We work with specially trained Conservators to monitor the collections and highlight anything that might be at risk, needs cleaning or repair.

Answering your Questions

We spend a lot of time working with you, our fantastic visitors. Much of our time is spent answering the thousands of enquiries we receive every year from families, school children, amateur scientists, academics of all kinds, journalists and many more. We also host open days and national events throughout the year which are another great opportunity to share the collections. Many of us are STEM (Science, Technology Engineering & Mathematics) ambassadors, so an important part of our role inspiring and engaging the next generation of scientists.

Working with Volunteers

Our museums are crammed full of fascinating objects and interesting projects to inspire and enjoy. We spend a lot of time with our excellent volunteers, helping them to catalogue and conserve the collections, guiding them through the often intricate and tricky jobs that it has taken us decades to perfect.

Working with Other Museums

Museums across the world are connected by a huge network of curators. We oversee loans of specimens to all parts of the globe so that we can share and learn from each other’s collections. We have to be ready to deal with all manner of tricky scenarios such as organising safe transport of a scientifically valuable shell, or packing up and transporting a full sized Bison for exhibition.

Working with Visitors

Despite the fact that a large part of the collections are behind the scenes, they are open to visitors. Researchers from across the globe come to access our fantastic collections to help with their studies. We also host tours of the collections on request.

Making Collections Bigger and Better

Despite having millions of specimens, museum collections are not static and continue to grow every year. Be it an old egg collection found in an attic, or a prize sawfish bill that has been in the family for generations, it’s an important part of a curator’s job to inspect and assess each and every object that we are offered. Is it a scientifically important collection or rare? Has it been collected legally? Do we know where and when it was collected? Is it in a good condition? Do we have the space?

Creating New Exhibitions

A fun part of the job is working with our brilliant Exhibitions department to develop and install new exhibitions. We want museums to be exciting and inspiring places for everyone so we spend a lot of time making sure that the information and specimens we exhibit are fun, engaging, inspiring and thought provoking.

Being Scientists

Last but definitely not least, when we aren’t doing all of the above, we are doing actual science. Museums are places of learning for visitors and staff alike. Many of us are experts in our field and undertake internationally-recognised research. This research might find us observing or collecting specimens out in the field, sorting and identifying back in the lab, describing new species or researching the millions of specimens already in the collections.

Museums from Home?

Despite lockdown, we are working hard to keep the collections accessible. We’re answering queries, engaging with people online, writing research papers and chipping away at collection jobs from home. And like all of you, we are very much looking forward to when the museum opens its doors once again.

If you want to find out more about the things we get up to in the museum, why not check us out on Twitter or follow our blog? You can also find out more about all of the members of the Natural Sciences department here.

Roedd gerddi cynnyrch a blodau yn rhan nodweddiadol o gartrefi Glowyr. Man pwysig lle tyfwyd bwyd, lle'r oedd colomennod, ieir ac yn aml mochyn hefyd yn cael eu cadw. Sharon Ford yw Rheolwr Dysgu a Chyfranogi yn Big Pit Amgueddfa Lofaol Cymru. Ysgrifennodd yr erthygl hon ar gyfer ein blog, i ddathlu buddion iechyd a lles garddio - yn enwedig yn ystod y cyfnod cloi hwn. Mae'n llawn llawenydd garddio ac awgrymiadau a chynghorion defnyddiol, a chafodd Sharon fwy nag ychydig o help gan gyd-arddwr brwd - ei mab, Iwan.

‘We may think we are nurturing our garden, but of course it's our garden that is really nurturing us’   

Jenny Uglow

Dwi erioed wedi bod mor ddiolchgar am fy ngardd. Mae’n cynnig lloches y tu hwnt i bedair wal y tŷ. Mae’r tywydd braf wedi’n galluogi ni i fod tu allan pan nad ydym yn gweithio, i fynd o dan draed pan fyddwn angen ychydig o lonydd, ac wrth gwrs i roi mwy o sylw nag arfer i’r ardd. Mae bod â rhywbeth i gynllunio a chanolbwyntio arno wedi bod yn wych am dynnu’n meddyliau oddi ar yr argyfwng byd-eang a bod oddi wrth deulu a ffrindiau. Mae hyd yn oed ein mab 8 oed bywiog, Iwan wedi bod yn ymwneud mwy â’r ardd eleni, gan gynllunio pa lysiau mae eisiau eu cynaeafu a’u bwyta mewn ychydig fisoedd, ac mae’r awyr iach a’r gweithgarwch yn ei flino erbyn diwedd y dydd. Mae hyn yn bwysig gan ei fod arfer cael gwersi nofio, gymnasteg a rygbi.

Mae effaith bositif garddio ar iechyd corfforol a meddyliol yn hysbys i bawb, a gall helpu gyda nifer o broblemau fel pwysau gwaed uchel, gorbryder yn ogystal â phroblemau iechyd meddwl mwy difrifol.

Rydyn ni’n arbennig o lwcus i gael gardd adref a rhandir dros y ffordd. Nid pawb sydd mor lwcus, ond gall dim ond ambell i bot o blanhigion neu blannu llysiau mewn corneli a chilfachau leihau straen a hybu hunan barch. Mae gofalu am blanhigion tŷ yn rhoi teimlad o bwrpas i rywun, ac mae’n lle da i gychwyn os nad oes gennych brofiad o arddio.

Gofynnais i Iwan os oedd eisiau rhannu ei gyngor ar dyfu a gofalu am blanhigion – mae’n arddwr profiadol erbyn hyn, gan ei fod wrthi ers yn blentyn bach. Roedd hefyd eisiau rhannu ei gyngor ar gadw ieir, rhag ofn bod unrhyw un yn meddwl cael ieir i’w cadw’n hapus! Mae llawer o dystiolaeth am fuddion therapiwtig cadw ieir hefyd.

Fy enw i yw Iwan Ford. Rwy’n 8 oed ac yn byw yn Blaenafon. Y dyddiau hyn, rydw i adref gyda Mam a Dad drwy’r amser. Mae’n iawn, ond rwy’n colli fy ffrindiau a fy nghefndryd. Rydyn ni’n lwcus iawn achos mae ganddo ni ddwy ardd a dwy iâr. Enwau’r ieir yw Barbara a Millie. Roedd gen i iâr arall o’r enw Penny, ond roedd hi’n sâl iawn a bu farw ychydig wythnosau yn ôl. Fe wnaethon ni ei chladdu yn yr ardd.

Fe gawson ni Millie pan glywodd rhywun fod Barbara ar ben ei hun. Silkie yw Millie, ac mae’n ddoniol iawn ac yn drwsgwl. Mae ganddi draed mawr ac mae’n cerdded dros bopeth. Mae’n gyfeillgar iawn ac yn fy nilyn rownd yr ardd. Mae gan ieir silkie glustiau glas a phlu blewog. Iâr fantam yw Barbara, ac mae ganddi blu hardd iawn. Mae plu oren o gwmpas ei gwddw. Mae’n dodwy wyau bach iawn ond mae nhw’n flasus iawn. Mae nhw’n amlwg yn ieir hapus iawn.

Rwy’n helpu Mam a Dad gyda’r garddio achos mae ganddo ni randir a gardd wrth y tŷ. Rwy’n hoffi plannu, dyfrio a hel llysiau a ffrwythau. Mae gen i ardd lysiau fach fy hun ac rwy wedi plannu ffa Ffrengig, pwmpen, maro a ffa coch yn barod. Mae hadau angen pridd da a digon o gompost, haul a dŵr. Rhaid i chi gofio dyfrio yn aml neu chewch chi ddim planhigion.

Cyngor plannu Iwan:

• Llenwch y potiau gyda chompost. Rhowch yr hedyn i mewn. Weithiau byddwch yn llenwi hanner y pot gyda chompost, rhoi’r hedyn i mewn ac wedyn mwy o gompost. Weithiau byddwch yn llenwi’r pot a gwneud twll gyda’ch bys i roi’r hedyn i mewn. Cofiwch ddyfrio, a bydd yr hadau yn tyfu mewn ychydig wythnosau. Pan fyddan nhw wedi tyfu ychydig, a dim perygl o rew, gallwch eu plannu yn y ddaear.
• Dim gardd? Gallwch blannu tatws mewn bwcedi neu fagiau compost. Mae tomatos yn tyfu fel hyn hefyd.
• Cofiwch ysgrifennu enwau’r planhigion ar ffyn hufen ia a’u rhoi yn y potiau, er mwyn cofio beth yw beth.

Cyngor ieir Iwan:

• Dyw ieir silkie ddim yn crwydro achos dydyn nhw ddim yn hedfan, felly mae nhw’n berffaith ar gyfer gerddi bychan.
• Mae baw ieir yn dda i’r pridd. Pan mae’r compost baw ieir yn barod, gallwch ei gymysgu yn y pridd i gael planhigion mawr a chryf.
• Mae ieir yn hoffi cynrhon blawd. Rydyn ni’n rhoi rhai i’r ieir ac yn rhoi rhai i adar yr ardd hefyd. ‘Beaky and Feather’ yw hoff fwyd ieir, ac mae’n gwneud i’w plu sgleinio.

 

Er na all tîm a gwirfoddolwyr prosiect GRAFT Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, ymgynnull i arddio gardd yr Amgueddfa ar yr adeg hon, maent serch hynny yn cadw'n brysur yn sefydlu 'Hadau Allan yn y Gymuned' ac yn ein hannog ni i gyd i dyfu blodau haul mewn mannau gweladwy a chyhoeddus i ddangos cefnogaeth ar gyfer gweithwyr allweddol. Dyma ychydig mwy am y prosiect cymunedol arloesol hwn a sut mae wedi tyfu o hedyn syniad i brosiect llewyrchus sy'n tyfu planhigion, bwyd a phobl.

GRAFT: maes llafur wedi'i seilio ar bridd, yw prosiect tir ac addysg fwytadwy Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, a darn parhaol o seilwaith gwyrdd yng Nghanol Dinas Abertawe. Mae'r prosiect hefyd yn waith celf sy'n ymgysylltu'n gymdeithasol gan yr artist Owen Griffiths, ac fe'i comisiynwyd yn wreiddiol fel rhan o Nawr Yr Arwr yn 2018, a ariannwyd gan 1418NOW fel rhan o brosiect diwylliannol enfawr ledled y DU sy'n coffáu'r Rhyfel Byd cyntaf.

Mae GRAFT yn gweithio gyda grwpiau cymunedol o ystod eang o gefndiroedd ledled y ddinas a ddaeth ynghyd, i drawsnewid cwrt yr Amgueddfa i mewn i amgylchedd tyfu organig hardd, cynaliadwy; creu tirwedd fwytadwy i annog cyfranogiad a sgwrs ynghylch defnydd tir, bwyd a chynaliadwyedd mewn ffordd hygyrch a grymusol.

Mae Owen a'r Uwch Swyddog Dysgu Zoe Gealy yn datblygu rhaglen barhaus GRAFT o amgylch y syniadau hyn o gydweithredu, cynaliadwyedd a'r gymuned. Bob dydd Gwener, (heblaw yn ystod y cyfnod cloi hwn), mae gwirfoddolwyr hen ac ifanc yn gweithio ochr yn ochr â'i gilydd i rannu sgiliau gweithio mewn pren a metel, dysgu sut i dyfu planhigion, ennill cymwysterau a chefnogi ei gilydd ar hyd y ffordd. Mae'r prosiect wedi gweld prentisiaethau llwyddiannus yn datblygu o ganlyniad i'w raglen, yn ogystal â gweld buddion iechyd meddwl tymor hir trwy weithio y tu allan gyda'i gilydd. Mae cyfeillgarwch yn datblygu, ac mae pobl, yn ogystal â phlanhigion, yn ffynnu. Yn ystod datblygiad GRAFT, yn ogystal â gwelyau uchel, mae pergola a meinciau o bren lleol, popty pizza cob a chychod gwenyn wedi’u cyflwyno i’r ardd. Daw gwirfoddolwyr ieuengaf GRAFT o Ysgol Cefn Saeson yng Nghastell-nedd ac maent yn gweithio gydag Alyson Williams, y Gwenynwr preswyl, yn dysgu am fioamrywiaeth, yr amgylchedd ac yn gweithio gyda'i gilydd i ofalu am y gwenyn.

Mae peth o'r cynnyrch sy'n cael ei dyfu yn yr ardd fel arfer yn gwneud ei ffordd i mewn i brydau blasus yng nghaffi'r Amgueddfa tra bod rhywfaint yn cael ei ddefnyddio ar gyfer prydau cymunedol yn GRAFT. Mae cyfran o gynnyrch yn cael ei ddefnyddio gan wirfoddolwyr, a rhoddir peth i brosiectau a grwpiau ledled yr ardal sy'n darparu bwyd i'r rhai mewn angen, fel Tŷ Matts, Ogof Adullam a chanolfan galw heibio ffoaduriaid Abertawe.

HADAU A HEULWEN YN YSTOD Y CYFNOD YMA O WAHARDDIADAU

Dros yr wythnosau nesaf bydd GRAFT yn postio hadau trwy gynllun parseli bwyd Dinas a Sir Abertawe, ac i grwpiau cymunedol y maent yn gweithio gyda nhw yn rheolaidd megis Roots Foundation a CRISIS. Mae'r hadau'n cynnwys pwmpen sgwash a blodau haul, a gynaeafwyd gan y garddwyr y tymor diwethaf.

Mae menter arall y mae GRAFT yn ei datblygu yn ystod yr wythnosau nesaf yn annog pobl i blannu blodau haul mewn mannau gweladwy a chyhoeddus, i ddangos cefnogaeth i weithwyr allweddol ochr yn ochr â phaentiadau enfys. Gwahoddir pobl hefyd i bostio lluniau o’u tyfiant llwyddiannus ar dudalennau cyfryngau cymdeithasol GRAFT.

I ofyn am hadau, cysylltwch â zoe.gealy@museumwales.ac.uk

07810 657170

Wrth gloi, mae angen rhywfaint o ofal ar ardd GRAFT yn ystod y cyfnod yma, ac felly mae tîm ar-safle Amgueddfa Genedlaethol y Glannau yn dyfrio'r ardd a gofalu am y planhigion ifanc yn ystod eu sifftiau dyddiol.

Gyda diolch i chwaraewyr Loteri Cod Post y Bobl am gefnogi rhaglen gyhoeddus o weithgareddau a digwyddiadau Amgueddfa Cymru.

DILYNWCH GRAFFT:

www.facebook.com/graft.a.soil.based.syllabus

INSTAGRAM: Graft____

Efallai fod pawb yn gaeth i’w cartrefi, ond mae natur yn ffynnu, a’r planhigion angen sylw. Wrth i erddi ar draws Cymru gael mwy o sylw nag erioed, mae gwaith tîm Uned Gerddi Hanesyddol Amgueddfa Cymru yn parhau, gystal â sy’n bosibl. Dyma Juliet Hodgkiss, sy’n gofalu am erddi hyfryd Sain Ffagan, i ddweud mwy:

I gadw pellter diogel yn ystod y pandemig, mae pob aelod o’r tîm yn gweithio un diwrnod yr wythnos i wneud gwaith garddio hanfodol. Gan mai dim ond un garddwr sydd yn y gwaith ar unrhyw adeg, gallwn ynysu’n llwyr, gan ddiogelu’r tîm a phawb arall. Un o’r swyddi pwysicaf yw plannu a gofalu am ein casgliad o datws treftadaeth. Rhoddwyd y tatws hyn i’r Amgueddfa dros ugain mlynedd yn ôl gan y Scottish Agricultural Science Agency. Fel gwrthrych byw, rhaid tyfu’r tatws hyn bob blwyddyn er mwyn cynhyrchu hadau ar gyfer y flwyddyn wedyn. Mae ein casgliad yn cynnwys y Lumper, y daten oedd yn tyfu yn Iwerddon adeg y newyn mawr. Mae’r Lumper yn tyfu yng ngerddi Nantwallter a Rhyd-y-car. Rydym hefyd yn tyfu Yam, Myatt’s Ashleaf, Skerry Blue a Fortyfold, pob un yn deillio o’r 18fed a’r 19eg ganrif.

Y gaeaf hwn buom yn plannu llawer o goed newydd yn y Gerddi, yn lle’r rhai a gollwyd, er budd ymwelwyr a bywyd gwyllt. Ychwanegwyd pedair merwydden newydd i’r Ardd Ferwydd; sawl rhywogaeth o ddraenen wen, criafol a phren melyn i’r terasau; tair cerddinen wen, coeden katsura, masarnen ‘snakebark’, a merysbren wen ger y pyllau; coed afalau surion ym Mherllan y Castell; ac amrywiaeth o rywogaethau brodorol ar gyfer coedlannu yn y dyfodol. Mae’r gwanwyn yn gynnes a sych eleni, felly mae angen dyfrio’r holl goed hyn i’w cadw’n fyw. Mae llawer ohonynt wedi’u plannu yn bell o dap dŵr, felly mae tipyn o waith cario caniau dyfrio.

Rydym hefyd yn cadw planhigion y tai gwydr a’r meithrinfeydd yn fyw. Mae llawer o’r planhigion hyn yn brin neu’n unigryw i Sain Ffagan. Maen nhw’n cynnwys dau o ddisgynyddion ein ffawydden rhedynddail ac eginblanhigion o binwydden a gollwyd mewn storm ychydig flynyddoedd yn ôl. Mae angen dyfrio’r rhain bob dydd adeg yma’r flwyddyn. Yn y gwanwyn byddwn yn ailbannu’r gwelyau a’r borderi, ac yn llenwi bylchau’r planhigion fu farw dros y gaeaf. Doedd dim amser i blannu’r holl blanhigion a archebwyd yn y misoedd cyn i ni gau, felly’r nod yw ceisio’n gorau i’w cadw’n fyw a phlannu cynifer â phosibl tra’r ydyn ni’n gweithio efo llai o staff.