: People's Postcode Lottery

Celebrating Volunteers!

Ffion Davies, 5 Gorffennaf 2025

Amgueddfa Cymru hosts a range of socials and celebration events to recognise and celebrate our volunteers throughout the year. Every summer we organise celebrations event at Cardiff, Swansea, Drefach Felindre, and North Wales to celebrate Volunteers’ Week.  Volunteers’ Week is a UK celebration of all thing volunteers and happens every year between 1-7 of June. 

This year’s summer celebrations were unique!

We hosted our first ever street party outside our two iconic buildings, Oakdale Workmen’s Hall and The Vulcan Pub, at St Fagans. Over 60 volunteers across Cardiff attended to have vegan pizza with sides and an optional pint at The Vulcan. We also hosted our famous quiz, which this year seemed very fitting in The Vulcan. Craft Club Volunteers won this year’s quiz!

In North Wales due to the redevelopment work the National Slate Museum is currently closed, so volunteers choose to use this as an opportunity to visit the Museum on the Move and to attend a slate splitting demonstration by one of our demonstrating quarrymen who are currently based at Penrhyn Castle. The volunteers also enjoyed the opportunity to walk around the castle’s historic rooms, learning about the links between the castle and the slate industry. 

Volunteers at the GRAFT, National Waterfront Museum had a mosaic making session with an artist to create artwork with the prompt ‘what does the graft garden mean to me’. This was followed by pizza and an awards ceremony celebrating the best weeder, water wizard, etc. We ended the session with a drumming session from One Heart Drummers.

Instead of our usual lunch and craft activity, volunteers at the National Wool Museum had a day out to visit the British Wool Sorting Depot and local museum. We did say unique! 

This is our way of saying Diolch to our amazing volunteers, that last year (2024-2025) donated over 34,880 hours!  

“Volunteers are a highly valued part of our family here at Amgueddfa Cymru. Volunteers enrich and add value to the way we inspire learning and enjoyment for everyone through the national collection of Wales. They enable a much wider, and more diverse range of voices, experiences and perspectives to contribute to the delivery of that core purpose than we could ever achieve solely through the staff body.  I started my culture and heritage career with a volunteering placement many years ago. Volunteering changed my life, and it’s wonderful to see the wide range of ways in which volunteering changes lives in Amgueddfa Cymru.” Jane Richardson, Chief Executive, Amgueddfa Cymru.

Fancy getting involved? Get Involved | Museum Wales

Anrhegion ddoe, heddiw

Sarah Parsons, 20 Rhagfyr 2017

Dim syniadau am anrhegion i’r plant eleni? Mae digon o ysbrydoliaeth yng nghasgliadau’r Amgueddfa. Bydd rhai o’r eitemau yma’n cael eu harddangos yn orielau newydd Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru yn hydref 2018.

Peiriant gwnïo tegan

Rhif caffael: F82.51.63

Oes rhywun yn y teulu’n dwlu ar wnïo? Margaret Eckley o Sili oedd perchennog y tegan hyfryd hwn. Byddai wedi chawrae ag ef yn y 1930au. Mae’n cael ei droi â llaw ac yn addurn arno mae llun o’r Hugan Fach Goch. Mae llyfr cyfarwyddiadau ganddo hefyd.

 

Set o filwyr bychan

Rhif caffael: 56.313.134 – 154

Beth am hen ffefryn? O Aberhonddu y daw’r set hon o filwyr tegan. Wnaethon nhw fartiso yr holl ffordd? Cawsant eu rhoi i’r Amgueddfa yn y 1950au, a bydden nhw wedi cael eu defnyddio gan blant y rhoddwr a gafodd eu geni yn y 1890au.

 

Tractor tegan Corgi

Rhif caffael: F00.27.9

Mae ceir bach Corgi yn boblogaidd o hyd. Plant o Gaerdydd fyddai wedi chwaraeâ’r tractor hwn yn y 1950au a’r 1960au.

 

Dol gwisg Gymreig

Rhif caffael: 30.316

Ganol y 19eg ganrif byddai plant wedi chwarae â’r ddol Gymreig hon. Mae’n rhaid ei bod hi wedi cael ei thrysori – roedd hi yn nheulu’r rhoddwr am 80 mlynedd. I weld mwy o ddoliau Cymreig ewch i wefan Casgliad y Werin Cymru.

 

LEGO Nadolig

Rhif caffael: 2000.194/1

Fyddai hi ddim yn Nadolig heb LEGO! Dyma sïon corn a’i sled a gynhyrchwyd yn ffatri LEGO yn Wrecsam.

Dyw’r gwrthrychau ddim i’w gweld ar hyn o bryd, ond byddan nhw ar y wefan yn fuan, ynghyd â nifer o’n casgliadau Celf, Archaeoleg, Diwydiannol, Cymdeithasol a Diwylliannol. Diolch i chwaraewyr y People’s Postcode Lottery am eu cefnogaeth i’r gwaith hwn.

Os oes gwrthrych penodol yr hoffech chi ei weld yn unrhyw un o’n hamgueddfeydd, gwnewch yn siŵr ei fod yn cael ei ddangos cyn teithio, neu gallwch chi drefnu apwyntiad i’w weld.

People's Postcode Lottery Logo

Wyt ti’n un gwael am gasglu pethau?

Sarah Parsons, 4 Awst 2017

Dyma un o’r storfeydd rhyfedd a rhyfeddol yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru. Mae’n llawn dop o wrthrychau. Rydyn ni’n dal i gasglu pethau newydd, ond rhaid i ni ddewis a dethol beth i’w gadw. Does dim digon o le i bopeth!

Storfa yn Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru

Mae pob math o bethau i’w canfod mewn storfa o hanes cymdeithasol, o goes glec i gloc tad-cu.

Ar ei hymweliad cyntaf â’r stôr, cafodd un o’r merched ei rhybuddio i wylio rhag y mantrap. Jôc dda, meddyliodd hi. Ond na, mae mantrap yn llechu ym mhen un coridor tywyll!

Rydw i wedi bod yn ymwybodol ers amser bod y mwyafrif helaeth o gasgliadau amgueddfeydd yn cuddio mewn storfeydd, a taw dim ond cyfran fach sydd i’w gweld yn yr orielau. Doeddwn i ddim yn sylweddoli gwir raddau hyn tan i fi ddechrau gweithio yma.

O’r 5 miliwn wrthrychau sydd yng ngofal y saith amgueddfa; o geir clasurol, i garreg leuad, paentiadau byd-enwog, cadwyni caethweision a thoiled cyhoeddus; faint o wrthrychau sydd yn cael eu harddangos?

Dim ond 0.2% o gasgliadau Amgueddfa Cymru sydd yn cael eu harddangos.

Os ydych chi am weld gwrthrych penodol yn un o’r amgueddfeydd, gwnewch yn siŵr ei fod wedi’i arddangos gyntaf. Gallwch chi hefyd wneud apwyntiad i weld gwrthrychau penodol. Diolch i chwaraewyr y People’s Postcode Lottery, rydyn ni wedi derbyn nawdd i ehangu’n cofnodion ac ychwanegu delweddau fydd i’w gweld ar Casgliadau Ar-lein yn yr hydref. Cadwch lygad hefyd am deithiau tu ôl i’r llenni yn y storfeydd dan arweiniad ein curaduron a’n cadwraethwyr. Gall y rhain fod yn agoriad llygad!

Rydyn ni’n gofalu am y casgliadau drosoch chi. Gobeithio y byddan nhw’n rhoi cymaint o bleser i chi ag i ni.

People's Postcode Lottery Logo

Ai teitl fy swydd i yw’r gwiriona yn y byd?

Sarah Parsons, 15 Mehefin 2017

Wel, efallai ddim yn y byd i gyd, ond yn sicr mae gyda’r gwiriona yn Amgueddfa Cymru!

Pan fydd ffrindiau’n holi “Sut mae’r swydd newydd?” fydd dweud fy mod i’n Gynorthwy-ydd Metadata Casgliadau Ar-lein ddim yn rhyw lawer o help.

Mae hon yn swydd newydd sbon yn yr Amgueddfa a grëwyd diolch i nawdd y People’s Postcode Lottery.

“Ym... enw crand am fewnbynnu data?”. Dyw hynny’n fawr o help chwaith. Mae’n wir taw eistedd wrth sgrin cyfrifiadur fydda i’r rhan fwyaf o’r amser, gyda thaenlenni a basau data yn troi fy llygaid i’n sgwâr wrth i fi symud gwybodaeth o un blwch i’r llall. Ond bob hyn a hyn bydda i’n cael fy atgoffa o werth gwirioneddol y gwaith.

Mae’r hyn sydd i fi yn gasgliad o rifau’n cambyhafio ac yn gwrthod ffitio’n y golofn gywir, mewn gwirionedd yn cynrychioli gwrthrychau a delweddau o’n casgliadau amrywiol.

Bob hyn a hyn felly, bydd llun bydenwog yn ymddangos, fel Glaw, Auvers gan Van Gough

Photograph of group portrait

Neu gall fod yn hen ffotograff o drigolion y teras o dai gweithwyr haearn sydd bellach yn Sain Ffagan Amgeuddfa Werin Cymru. Os edrychwn ni’n ofalus, mae’n amlwg bod rhai o’r plant ar bigau’r drain, prin yn medru aros yn llonydd i’r camera!

People's Postcode Lottery Logo

Mae gwrthrychau Amgueddfa Cymru i gyd wedi’u catalogio ar fas data er mwyn i ni gadw golwg ar bob eitem yn y casgliad a ble caiff ei gadw.

Fy ngwaith i yw paru’r rhifau yn y bas data gyda’r delweddau a’r wybodaeth amdanynt (dyna’r Metadata yn y teitl) er mwyn i chi gael eu gweld ar Casgliadau Ar-lein (fydd ar gael yn y fuan iawn).

Hwn fydd y cyfle cyntaf i chi gael chwilio’r bas data eich hun. Byddwch chi’n gweld yr union wybodaeth â’r curaduron pan fydda’n nhw’n chwilio drwy ein gwrthrychau. Os ydych chi am wybod faint yn union o feiciau modur sy’n y casgliadau, cyn hir gallwch chi weld dros eich hun!

Mae’n waith mawr tacluso’r holl wybodaeth cyn ei gyflwyno i’r cyhoedd, ond rydyn ni wrthi’n brysur... felly nol at y taenlenni a fi!

People's Postcode Lottery Logo

Bryn Eryr: troi tŷ yn gartref

Dafydd Wiliam, 18 Awst 2015

Ers y blog diwethaf mae’r gwaith ar y safle wedi datblygu cryn dipyn. Rydym wedi gorffen y to gwellt ac mae camau olaf y gwaith tirlunio wedi dechrau. Mae banc pridd wedi’i godi o amgylch y ddau dŷ crwn i efelychu amddiffynfeydd cadarn gwreiddiol Fferm Bryn Eryr ar Ynys Môn. Adeiladwyd cysgod to glaswellt y tu ôl i’r tai a fydd yn cael ei ddefnyddio fel gweithdy awyr agored a gofod addysg ychwanegol. Mae’r waliau o ‘glom’ - sef cymysgedd o glai, isbridd a cherrig mân - yn union fel y tai crwn, ond mae’r to glaswellt yn esiampl arall o ddeunydd toi sydd bron mor hen â gwellt. Gosodwyd arwyneb cobl o flaen y tai crwn, sydd hefyd yn efelychu’r lleoliad gwreiddiol.

Yn ddiweddar rydw i wedi bod yn canolbwyntio ar ddodrefnu’r tai. Bydd y mwyaf o’r ddau yn gymharol wag (dim ond aelwyd a mainc bren yn dilyn y waliau) er mwyn ei ddefnyddio fel ystafell ddosbarth ac ardal arddangos. Mae’r tŷ llai yn dangos bywyd cartref fel yr oedd yn ystod Oes yr Haearn ac yn cynnwys dodrefn cyffredin i’r cyfnod – tân i gynhesu, gwely i gysgu, gwŷdd i greu dillad a blancedi - a cistiau pren yw storio, ynghyd a chrochan i goginio bwyd. Seiliwyd bron pob eitem ar esiamplau o’r cyfnod sydd wedi llwyddo goroesi dros 2000 o flynyddoedd. Mae’r grochan yn replica o lestr coginio copr a haearn a ganfuwyd yn Llyn Cerrig Bach, prin 25km o Bryn Eryr, ac wrth y tân bydd fersiynau syml o’r brigwrn a ganfuwyd yng Nghapel Garmon yn Sir Ddinbych. Mae’r llestri pren wedi eu seilio ar rhai a ganfuwyd ym mryngaer Breiddin ym Meirionydd tra bod y maeniau melin yn efelychu y rhai a ganfuwyd yn Bryn Eryr ei hun. Rydyn ni wedi cynhyrchu set lawn o offer trin coed yn dilyn esiamplau o fryngaerau fel Tre’r Ceiri a Castell Henllys. Mae hyd yn oed y blancedi wedi eu copïo o ddarnau o ddefnydd sydd wedi goroesi.

Gyda’r tŷ wedi ei ddodrefnu fel y byddai yn y cyfnod gallwn ni ddefnyddio’r lleoliad i ail-greu bywyd mewn tŷ crwn. Gyda chymorth crefftwyr, actorion a gwirfoddolwyr gallwn ni ddod i ddeall bywyd Oes yr Haearn yn well a helpu troi’r tŷ hwn yn gartref.