: Oedolyn Mewn Addysg Cymunedol

Ar ôl blwyddyn (2024) o greu tecstilau a chelf amlgyfrwng anhygoel wedi’u hysbrydoli gan Sain Ffagan, daeth aelodau Cutting Edge at ei gilydd yn Oriel Gweithdy, Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru ar 25 a 26 Ebrill i arddangos eu gwaith a chynnig gweithgareddau crefft a gwnïo i ymwelwyr er mwyn dathlu Wythnos Pontio Cenedlaethau’r Byd. Ac am ddeuddydd anhygoel! 

Roedd yr ymwelwyr wrth eu boddau’n cael gweld yr arddangosfeydd a darllen y gweithlyfrau a oedd yn disgrifio sut datblygodd y prosiect dros amser. Roedden nhw hefyd wir yn mwynhau bod modd iddyn nhw ymuno yn y gweithgareddau amrywiol, a chawson ni lawer o adborth dros y deuddydd, mewn sgyrsiau ac yn y Llyfr Ymwelwyr. Dyma flas o’r hyn oedd gan bobl i’w ddweud: 
 

“Fel cyd-gwiltiwr ac artist tecstilau, mae’n hyfryd mynd allan a gweld gwaith pawb. Llongyfarchiadau.” Lesley, Higham Quilters, Caerloyw 
“Roedd yn drawiadol iawn gweld darn mor syfrdanol o ysbrydoliaeth leol a gwaith dychmygus” y teulu Byron 
“Arddangosfa ffantastig. Da iawn bawb. Diolch am y croeso cynnes” Sue a Vicki 
  
Rhoddodd y plant gynnig ar y rhan fwyaf o bethau, o liwio i stampio i wnïo, a oedd i weld yn plesio pawb. Ar ôl lliwio llun ar ffabrig, roedd llawer yn awyddus i roi cynnig ar wnïo, a doedden nhw methu cael digon! 
Darluniodd un ferch fach y llythyren E yn fawr ar sgwâr tecstilau a dechreuodd ei wnïo. Roedd hi’n siomedig pan oedd rhaid iddi adael ar ganol ei gwaith, ond fe aeth hi ag ychydig o edafedd gyda hi i’w orffen gartref. Serch hynny, nes ymlaen daeth yn ôl i gasglu mwy o edafedd gan ei bod wedi rhedeg allan o un o’r lliwiau. Mae’n rhaid ei bod hi wedi dod o hyd i gornel fach i barhau â’i gwnïo wrth grwydro o gwmpas yr amgueddfa! 
Roedd yr oedolion yn mwynhau’r gwnïo hefyd! 
Bu criw Grŵp Pwytho Pontardawe yn mwynhau creu broetsys a thylluanod: 
“Am arddangosfa hyfryd, mor ysbrydoledig. Diolch am fy nhylluan/pengwin. Dw i wrth fy modd ag e! Rydych chi’n griw mor hyfryd. Diolch yn fawr i chi gyd!" Glenda, Stitch Pontadawe.  
“Am ddigwyddiad hyfryd. Diolch am y cit broetsh. Wnes i fwynhau ei greu yn fawr. Roedd pawb yn hyfryd a chyfeillgar.” Dawn 

Roedd digonedd o dylluanod yno diolch i Carol. Roedden nhw mor boblogaidd nes bod rhaid iddi fynd adre nos Wener i baratoi mwy! 
“Diolch Carol am fy helpu i greu fy nhylluan!” 
Roedd yna waith lliwio a braslunio gwych i’w weld. Roedd llyfrau braslunio lledr bach Pat yr un mor boblogaidd â thylluanod Carol. Dydy hynny’n ddim syndod, gan eu bod yn rhodd bach gwych i fynd adre gyda chi. 
“Diwrnod hyfryd gyda llawer o grefftau gwych, mwynheuodd y plant yn fawr. Diolch yn fawr iawn.”

Doedd aelodau Cutting Edge ddim yn ofni ymgolli yn y gweithgareddau eu hunain chwaith. Roedden nhw wrth eu boddau’n sgwrsio ag ymwelwyr hefyd, gan ei fod yn gyfle i rannu gwybodaeth, cyngor, ac i’w cyfeirio at adnoddau. Roedd un ymwelydd yn bwriadu mynd ati i drwsio lliain allor, ac roedd hi’n falch iawn o gael ei chyflwyno i ymwelydd arall a allai ei helpu i ddod o hyd i’r plethiadau oedd eu hangen arni. 
 

Adborth gan aelodau grŵp Cutting Edge:  
“Mwynheais i’r prynhawn. Roedd yn ffordd wych o’i dreulio. Ro’n i wrth fy modd yn edrych ar yr arddangosfeydd unwaith eto, a mwynheais i’r stampio!” Sally 
“Roedd yn ddiwrnod llawn hwyl gyda chymaint o ddiddordeb a gwerthfawrogiad... cwrddais i â phobl hyfryd, gyda rhai’n dweud eu bod wedi’u hysbrydoli i roi cynnig ar rywbeth creadigol eu hunain, a phlant cwrtais iawn oedd yn dweud diolch am eu helpu. Wrth fy modd.” Ella. 
 

“Am amser hyfryd heddiw yn cwrdd ag ymwelwyr oedd â chymaint o ddiddordeb yng ngwaith ein grŵp. Roedd cymaint wedi’u synnu ar yr ystod o wahanol sgiliau celf / tecstilau oedd i’w gweld.  Ond fy hoff ran oedd y bachgen ifanc yn y llun uchod, a oedd yn benderfynol o bwytho o gwmpas ei gennin Pedr cyn gadael. Roedd hi mor braf cael cyfle i annog y bobl ifanc.”  Liz 
 

“Deuddydd gwych, a chymaint o bobl yn gadael wedi’u hysbrydoli i barhau i bwytho.” Eleri 
Roedd y cwilt Monopoly yn boblogaidd, a chafwyd sawl awgrym ar gyfer cartref parhaol iddo, ond roedd llawer o’r farn y dylai aros yn Sain Ffagan. 
 

“Ystod anhygoel o waith a sgiliau. Wir wedi mwynhau’r arddangosfa gyfan, yn enwedig y cwilt Monopoly.” Lesley, Y Rhws 
Roedd prosiect pwytho coeden deulu Carol yn boblogaidd hefyd. Roedd Carol wedi’i syfrdanu gan yr ymateb a gafodd. O ganlyniad, mae cnewyllyn gweithdy bellach yn cael ei ffurfio! 

Dros y ddau ddiwrnod, cawson ni dros 650 o ymwelwyr – o bell ac agos – a rhai mor bell â’r Iseldiroedd! 
Roedd dwy fenyw o’r Iseldiroedd a ymwelodd yn awyddus i brynu darnau o’n gwaith celf. Pan ofynnon ni beth oedd yn denu eu diddordeb, cyfeirion nhw at gerdyn post Dianne a cherdyn post Thomas the Taylor gan Monica. Rhoddwyd y cardiau yn rhodd i’r menywod, a chyfnewidiwyd cyfeiriadau gydag addewid gan Monica a Dianne y bydden nhw’n postio cerdyn post ffabrig iddyn nhw hefyd! 
Deuddydd gwych, gydag ymwelwyr ac aelodau Cutting Edge wedi mwynhau fel ei gilydd.  
 

Diolch yn fawr i: 
Yr aelod o staff Sain Ffagan, Loveday, a aeth yr ail filltir i wneud yn siŵr fod popeth oedd ei angen arnon ni ganddon ni. Fe wnaeth hi hyd yn oed ymuno a helpu pan oedden ni’n brysur iawn, ac roedden ni wir yn gwerthfawrogi hynny! 
Gŵr Jan, Alan, am dynnu lluniau i ni. Maen nhw’n edrych yn wych yn ein halbwm! 
A diolch yn fawr iawn i holl aelodau anhygoel Cutting Edge am eu darnau o waith ysbrydoledig a’u hymroddiad i wneud y digwyddiad deuddydd yn Sain Ffagan yn un cofiadwy. Rydych chi’n sêr! 
 

Cynhalion ni’r digwyddiad yn ystod Wythnos Pontio Cenedlaethau’r Byd, a oedd ar ddiwedd y gwyliau Pasg. Roedd yn sicr yn ticio pob bocs ar gyfer ymgysylltu rhwng cenedlaethau, gan fod plant ac oedolion wedi gadael yno’n hapus ac yn fwy hyderus gyda’r sgiliau newydd roedden nhw wedi’u dysgu. 
“Arddangosfa wych a hyfryd oedd gweld yr holl sgiliau. Menter hyfryd, a gwych i blant o bob oed i’w phrofi!” 
"Fantastisch!" Lia, yr Iseldiroedd 
“Arddangosfa ysbrydoledig wych. Ro’n i’n hoff o’r amrywiaeth hefyd – patrymau, pwythau, dyfrlliwiau. Mwynheais i’r gweithgareddau ymarferol hefyd. Ymlaciol a hwyl.” Gwynedd 
“Am ddigwyddiad gwych, gyda darnau gwaith hyfryd i’w hedmygu ac i ysbrydoli! Roedd darparu popeth ar gyfer y prosiectau pontio’r cenedlaethau wnaethon ni mor garedig a hael” Caroline 
“Arddangosfa ardderchog. Menywod dawnus a hyfryd.” 

Ar ôl y digwyddiad, roedden ni’n falch iawn o dderbyn llun o’r digwyddiad gan Mike, sy’n aelod o Grŵp Braslunio Sain Ffagan. Ymwelodd ar y dydd Sadwrn, gan eistedd yn dawel yn y gornel yn braslunio’r olygfa o’i flaen. Roedd e’n meddwl bod ein gwaith, fel ei waith e, yn anhygoel: 
“Cefais i’r cyfle i ymweld â’r arddangosfa o waith aelodau Grŵp Tecstilau Cutting Edge yn Sain Ffagan. Roedd hi’n ddiwrnod hyfryd, ac roedd y digwyddiad yn boblogaidd iawn gyda theuluoedd yn mwynhau diwedd gwyliau’r Pasg. Roedd llawer o weithgareddau llawn hwyl i blant ac oedolion. Cefais fy annog i ymweld ag arddangosfa Grŵp Tecstilau Cutting Edge i weld beth maen nhw’n ei wneud gan aelod o’r grŵp sydd hefyd yn aelod o Grŵp Braslunio Sain Ffagan. Yr ateb yw llawer, gyda’r safon yn uchel iawn hefyd! Roedd pawb mor garedig yn rhannu eu gwaith. Mae gen i lwyth o syniadau, a cheisiais ddal y digwyddiad yn fy mraslun” Instagram @mikelinewalker 
 

Nodyn cloi: 
Postiodd Monica gerdyn post ffabrig at un o’r menywod o’r Iseldiroedd a ymwelodd â’r arddangosfa, ac fe gyrhaeddodd y cerdyn cyn iddi ddychwelyd adre i’r Iseldiroedd! Dyma’r e-bost gafodd Monica gan Thea: 
“Annwyl Monica, 
Am sioc oedd darganfod bod y cerdyn anfonaist ti ata i wedi cyrraedd yn barod erbyn i fi ddychwelyd o fy ngwyliau yn teithio drwy Gymru.  
Roedd hi’n braf iawn dy gwrdd yn yr arddangosfa a chael dewis o’r cardiau roeddet ti wedi’u creu. Roedd hi’n arddangosfa ysbrydoledig iawn, a mwynheais i hi’n fawr. 
Bydda i’n dangos y cardiau i aelodau’r clwb cwiltio yfory, ac rwy’n siŵr y byddan nhw wrth eu bodd gyda nhw hefyd. Mae angen i fi ddod o hyd i le da i’w rhoi nhw, un ai yn fy nghartref neu yn fy ysgol, lle bydda i’n mwynhau edrych arnyn nhw, ond dydw i ddim yn siŵr eto. 
Dymuniadau gorau, ac i aelodau eraill Grŵp Tecstilau Cutting Edge 
Thea”

I ddysgu mwy am Grŵp Cutting Edge, ymwelwch â: Cutting Edge | Sharing textiles knowledge, ideas and skills

Fis Medi diwethaf, wnaethon ni ddathlu Wythnos Addysg Oedolion, ochr yn ochr â darparwyr dysgu eraill ledled Cymru. 
Roedden ni’n llawn cyffro i gynnal gweithgareddau ym mhob un o’r saith amgueddfa yn nheulu Amgueddfa Cymru, gan adeiladu ar ein cynigion cyfredol a threialu sesiynau a gweithgareddau newydd.
Yn Sain Ffagan, datblygon ni raglen lawn o weithgareddau ar gyfer yr wythnos, gan gynnwys sesiynau blasu a gweithdai crefft, teithiau natur meddylgar, a chyfleoedd i ddysgwyr Cymraeg a Saesneg.
Cafodd rhaglen Amgueddfa Cymru ei hyrwyddo trwy’r adran newydd Dysgu Oedolion a Chymunedau ar ein gwefan, gyda gweithgareddau hefyd yn cael eu hysbysebu ar dudalen Digwyddiadau pob safle. Cawson ni gyfle i hyrwyddo ein rhaglen trwy lwyfan Wythnos Addysg Oedolion, a gefnogir gan y Sefydliad Dysgu a Gwaith, a chynhalion ni ymgyrch gynhwysfawr ar y cyfryngau cymdeithasol cyn ac yn ystod yr wythnos, ar X (Twitter), Instagram a Facebook. 
Yn rhan o’r gwaith hwn, aethon ni ati hefyd i hyrwyddo ein cyfres o diwtorialau a sesiynau blasu crefft rhithwir a’r adnoddau dysgwyr hunandywys rydyn ni’n eu cynnig. 
Buon ni’n gweithio’n agos gyda phartneriaid gan gynnwys Dysgu Cymraeg Caerdydd, Menter Caerdydd, Addysg Oedolion Cymru a Creative Lives, i gyfoethogi’r rhaglen a sicrhau ei bod wedi’i theilwra i anghenion y dysgwyr roedden ni’n gobeithio eu denu.
Yn ystod yr wythnos, gwelson ni 160 o bobl yn cymryd rhan mewn gweithgareddau dysgu yn Sain Ffagan, a chyfanswm o 331 o bobl ar draws safleoedd Amgueddfa Cymru. Rydyn ni’n falch iawn o ddweud mai dyma oedd yr Wythnos Addysg Oedolion fwyaf erioed i ni yn Amgueddfa Cymru. Gallwch weld rhai o’r uchafbwyntiau yma: https://youtu.be/lgKtmLHr1_Q 
Roedden ni’n awyddus i gasglu adborth gan y dysgwyr i’n helpu ni i ddatblygu a gwella ein darpariaeth addysg i oedolion ledled y sefydliad. 

Dyma sampl o’r adborth a gawson ni:

“Amgylchedd gwych, cadarnhaol, creadigol.” 
“Mae dysgu sgìl newydd yn hwyl ac yn rhoi boddhad.”  
“Profiad cymdeithasol a therapiwtig dros ben.”  
“Roeddwn i wir wedi mwynhau’r gweithdy. Profiad hwyliog a chadarnhaol iawn. Roedd yr hwyluswyr yn wirioneddol gyfeillgar, ac roedd y gweithdy yn therapiwtig a chymdeithasol.”  
“Wedi mwynhau’n fawr – cyfle gwych i ddysgu sgìl newydd. Athro gwych. Rwy’n teimlo wedi ymlacio’n llwyr ‘nawr.” 
“Taith gerdded ddifyr a diddorol iawn – gwelais i bethau nad oeddwn i wedi sylwi arnynt o’r blaen.” 
“Yn agor drws i fyd hudol.”  
“Roeddwn i wir wedi mwynhau’r daith natur feddylgar yn Sain Ffagan. Dysgais i lawer, a byddwn i’n ei hargymell! Roedd yn wych cael rhywun mor wybodus yn arwain y sesiwn.” 
“Amgylchedd cyfeillgar iawn; felly os ydych chi am roi cynnig ar rywbeth newydd, ewch amdani!” (gwehyddu bwydwyr adar helyg) 
“Wedi fy ngrymuso! Ffordd wych o ddysgu sgìl newydd.” 
“Llawer o hwyl! Ewch amdani, byddwch chi’n mwynhau dysgu sgìl newydd!”  
“Dw i’n meddwl bod digwyddiadau yn y Gymraeg yn dda iawn.”  
“Rydw i bob amser wedi eisiau gwneud torch hydref, a rhoddodd y cwrs yr hyder i mi. Roedd yn gwrs ysbrydoledig.” 
"Roedd yr hyfforddiant yn rhagorol. Roedd yna help pan oedd angen, ond rhoddwyd digon o le ac amser i chi roi cynnig arni eich hun.”  
“Wedi gwir fwynhau tynnu lluniau eto ar ôl 20 mlynedd. Rhaid i mi ailgydio ynddi nawr!” 
“Roeddwn i wedi mwynhau’r sesiwn sgetsio yn Sain Ffagan yn fawr iawn, yn ogystal â natur galonogol y grŵp.”  
“Sesiwn ysgogol, gefnogol a chalonogol dan arweiniad rhagorol Marion a Gareth. Diolch i Loveday am drefnu mor wych.” (Gweithdy sgetsio yn Sain Ffagan gyda Creative Lives).  
“Mae’n teimlo mor wych rhoi cynnig ar rywbeth newydd a gweld y canlyniadau mor gyflym.” (Sesiwn flas ar enamlo).  

Rhaglenni gwaddol: 

Diolch i’r cyfleoedd a gawson ni i dreialu gweithgareddau yn ystod Wythnos Addysg Oedolion, rydyn ni bellach wedi lansio tair rhaglen Addysg Oedolion reolaidd newydd yn Sain Ffagan ac yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd:
Ein rhaglen Teithiau Disgrifiad Sain fisol (a rennir rhwng y ddwy amgueddfa bob yn ail fis, ac a fydd yn cael ei lansio yn Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru yng Nghaerllion cyn bo hir, gyda’r bwriad o’i hymestyn i safleoedd eraill yn ôl y capasiti). 
Ein Grŵp Sgetsio misol yn Sain Ffagan, mewn partneriaeth â Creative Lives (ac yn adeiladu ar lwyddiant Grŵp Arlunio Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd). Rydyn ni wedi cynnal tair sesiwn hyd yma. Denodd y sesiwn gyntaf 6 unigolyn, yr ail 8 unigolyn, a’r drydedd 24! Bu’r adborth yn gadarnhaol ac mae’r neges yn cael ei lledaenu i bobman. Os hoffech ymuno â ni fis nesaf, mae croeso i chi wneud. Mae’r holl wybodaeth ar gael yn y ddolen uchod. 
Sesiynau Bore i Ddysgwyr Cymraeg tymhorol newydd ar y cyd â Dysgu Cymraeg Caerdydd a Menter Caerdydd. Y tymor diwethaf, bu i ni groesawu 35 o ddysgwyr Cymraeg i’r Amgueddfa i gymryd rhan mewn sesiwn ar draddodiadau’r Nadolig yng Nghymru. Rydyn ni’n edrych ymlaen at groesawu grŵp o siaradwyr a dysgwyr Cymraeg ar 25 Ionawr ar gyfer Dydd Santes Dwynwen, lle byddwn ni’n archwilio’r casgliad o Lwyau Caru, ac yna’n cynnal y Bore i Ddysgwyr Cymraeg nesaf. 
Mae’r chwe addewid sy’n rhan o’n strategaeth ddeng mlynedd Amgueddfa 2030 wedi’u hymgorffori yn ein rhaglen addysg oedolion drwyddi draw, ac yn benodol yr addewid i ysbrydoli creadigrwydd a dysgu am oes. 
Edrychwn ni ymlaen at barhau i dyfu ein darpariaeth addysg oedolion, a gobeithiwn eich croesawu i un o’n hamgueddfeydd yn 2024 i gymryd rhan mewn gweithgaredd neu i fwynhau defnyddio un o’n hadnoddau hunandywys i ddysgwyr. 

On Tuesday 12th September Amgueddfa Cymru kindly hosted our ESOL class on an ESOL trip-out to the National Museum of Wales in Cardiff. Welsh Refugee Council volunteer Souleymane Ouedraogo submitted the following report on the special outing. 

As part of an outing organized by Welsh Refugee Council ESOL tutors Marie and Chris; ESOL learners from different cities in Wales gathered at the National Museum of Wales in Cardiff. We were warmly welcomed to Amgueddfa Cymru (National Museum of Wales) by museum staff recalling that Wales has several museums including that of Cardiff created more than a century ago. 

We then went to visit the Clore Discovery Centre. In this learning centre, there are multiple carefully preserved objects from geological, paleontological, archaeological and natural history research. Each object has its origin story. After the tour of the centre, there was time for a practical exercise that combined theory and practice seen during previous ESOL lessons. We practiced brilliantly with the support of our guide and the WRC delegation. It was both fun and educational at the same time. 

We then proceeded to visit the Art Gallery. Pictures and paintings are often tinged with landscapes and varied reliefs. Everyone can analyse and appreciate the artwork in their own way. Some paintings are very old (over 500 years), others more recent. You often have to get closer to better understand the artistic work. You need eyes to see, but even better, you need to have ingenious eyes to understand the messages conveyed by these beautiful paintings. Thanks to the great work of painters of other times, each new generation has elements of research to better understand history. 

I would like to thank the Welsh Refugee Council for organizing the outing but even more so the National Museum for having offered this invitation. It has allowed us to not only learn a little more about the culture of Wales but to also create contacts for possible opportunities in the future. 

 “I would like to reiterate our thanks to Amgueddfa Cymru, for an excellent day for our students.  I thought that there was a really nice balance of activities, excellent use of relevant artifacts and pictures – not to mention your enthusiastic and motivating presentation.” said Martin Smidman Volunteer & Partnership Manager at the Welsh Refugee Council.

Diolch yn fawr Amgueddfa Cymru.

Mae Amgueddfa Cymru wedi bod yn gweithio gyda Ffoaduriaid a Cheiswyr Lloches, gan gefnogi pobl i integreiddio i’w cymunedau newydd, ers blynyddoedd lawer. 

Fel rhan o’r gwaith hwn, rydyn ni wedi datblygu partneriaethau gyda chyrff allweddol fel Addysg Oedolion Cymru. Maen nhw wedi bod yn gweithio gyda ni dros y flwyddyn ddiwethaf, ochr yn ochr â’u myfyrwyr ESOL (Saesneg ar gyfer siaradwyr ieithoedd eraill), i ddatblygu adnoddau newydd i ddysgwyr ESOL er mwyn cefnogi dysgwyr Saesneg i archwilio ein hamgueddfeydd a’n horielau. 

Mae’r adnoddau newydd yn cwmpasu Amgueddfa Genedlaethol y Glannau yn Abertawe, Amgueddfa Lechi Cymru yn Llanberis ac Amgueddfa Lleng Rufeinig Cymru yng Nghaerllion. 

Mae’r adnoddau wedi’u creu gan diwtoriaid Saesneg i ddysgwyr ac wedi eu profi gan ddysgwyr ESOL. Maen nhw’n dilyn cwricwlwm ESOL ac yn addas ar gyfer gwahanol lefelau, o Lefel Mynediad i Lefel 2. 

Erbyn hyn mae’r adnoddau newydd wedi’u profi, eu mireinio a’u treialu, ac maen nhw’n barod i’w lawrlwytho o’n gwefan i unrhyw ddysgwr neu grŵp ESOL sy’n ymweld ag un o’r amgueddfeydd (gweler y dolenni uchod). 

Mae gennym set o adnoddau ESOL hefyd ar gyfer Sain Ffagan Amgueddfa Werin Cymru a gafodd eu datblygu mewn ffordd debyg fel rhan o Broject Creu Hanes a ariannwyd gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri yn 2014. 

Rydyn ni’n parhau i weithio gyda’n partneriaid ac aelodau o’r gymuned i ddarparu cyfleoedd ystyrlon i bobl sy’n wynebu rhwystrau i gymryd rhan yn y celfyddydau a threftadaeth ddiwylliannol.

Rydyn ni’n dysgu cymaint gan y bobl sy’n ymweld â’n safleoedd ac sy’n derbyn y cyfleoedd dysgu rydyn ni’n eu cynnig. 

Mae helpu pobl sydd newydd gyrraedd Cymru i ymgartrefu ac integreiddio i’w cymunedau newydd yn faes pwysig iawn o’n gwaith a gobeithio y bydd yr adnoddau newydd hyn i ddysgwyr yn gymorth i lawer o bobl ar y daith honno. 

Diolch yn fawr i Addysg Oedolion Cymru a’r tiwtoriaid a dysgwyr Saesneg sydd wedi cyfrannu at greu’r adnoddau newydd hyn i ddysgwyr.